Gebiedende wijs

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Der Imperativ

In deze huiswerkles ga je leren over de Imperativ (gebiedende wijs). Je kijkt uitlegfilmpjes en maakt opdrachten.

Tip: maak aantekeningen bij de filmpjes!

Der Imperativ 

Toepassing

Met de gebiedende wijs gebieden we iemand iets te doen = bevel!

Zum Beispiel:

Halten Sie!

Steigen Sie ein!

Fahren Sie mich zum Bahnhof!

Er zijn 3 verschillende vormen van de gebiedende wijs

gebiedende wijs- enkelvoud (voor 1 persoon)

gebiedende wijs- meervoud (voor 2 of meer personen)

gebied. wijs- beleefdheidsvorm (u-vorm)

Gebiedende wijs enkelvoud

Deze wordt gevormd door de stam van de  -du- vorm te nemen.

Waarom moet je de du-vorm (zonder -st) nemen en niet de 'normale' stam?

Sprechen: stam - sprech

Du sprichst-> Imperativ wordt-> sprich! (Let op: geen a/ä-Wechsel!)

Soms komt hier nog een extra -e achter bij werkwoorden met een stam die eindigt op d-t / m-n:

Zum Beispiel:Antworte, bitte- Atme durch!

Gebiedende wijs meervoud

Voor de gebiedende wijs voor 2 personen of meer (een groep) gebruik je de ihr-vorm (= jullie)

Zum Beispiel:

Ihr sprecht; ihr atmet.

Imperativ meervoud = sprecht!; Atmet! 

Dit is dus precies hetzelfde als de ihr-vorm, alleen dan zonder ihr!

Gebiedende wijs beleefdheidsvorm

De beleefheidsvorm gebruik je voor wanneer je iemand met 'u' aanspreekt. De Imperativ-vorm hiervan is precies hetzelfde als de Sie-vorm van het werkwoord (= dus het hele werkwoord!)

Hierachter plak je dan nog het persoonlijk voornaamwoord 'Sie' en je hebt de Imperativ in de beleefdheidsvorm.

Zum Beispiel:

Schlafen Sie; Zeichnen Sie; Warten Sie.

Eine kurze Zusammenfassung

*Voorbeeld: kaufen

Enkelvoud (1 persoon) = stam du- vorm  (Let op! +e bij stam op d/t, m/n) --> *Kauf!

Meervoud (2 personen of meer) = ihr-vorm --> *Kauft!

Beleefdheidsvorm= hele werkwoord + Sie --> *Kaufen Sie!

Mal üben!

Beleefdheid (kommen) ...
Komt u naar huis

1. kommt nach Hause
2. kommen Sie nach Hause
3. kommt Sie nach Hause
4. kömmen Sie nach Hause

lassen(=laten)
... mich in Ruhe, Peter!

1. lasst
2. lasse
3. lass
4. lassen Sie

Let op!

Bij een stam die eindigt op een -d of een -t

krijg je een extra-e

antworten- antworte -> antwort-et -> antworten Sie!

warten (=wachten)
Ilse und Erika, .... auf mich!

1. warten
2. wart
3. warst
4. wartet

Gebiedende wijs ev van denken

1. denkt
2. denken Sie
3. denk
4. denkst

gebiedende wijs ev van sprechen

1. sprech
2. sprecht
3. sprich

Gebiedende wijs mv tragen

1. trägt
2. tragt
3. trage

Let op: 

De gebiedende wijs van sein wijkt af:

Enkelvoud: Sei!

Meervoud: Seid!

Beleefdheidsvorm: Seien Sie!