V3: §3.4 d1 Atoommassa en molecuulmassa

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3.4 Atoommassa en molecuulmassa

Moleculaire stoffen

• Tussen de moleculen: van der waalsbinding
• Tussen de atomen: covalente binding/ atoombinding

Opgave 20

       Teken de volgende structuurformules

       a. HCN

       b. CO₂

       c. C₂H₂

Opgave 24

§3.4- Atoommassa en molecuulmassa (2)

• atoommassa
• molecuulmassa
  
• mol
  

NOVA 3HV H3.4

Deze les:

• wat is atomaire massa-eenheid?
• wat is de relatieve atoommassa?
• berekenen van molecuulmassa  
• WAT is de mol?

Inleiding

In deze les gaan we rekenen aan de massa van atomen en moleculen.

Atomen zijn ontzettend klein.....
                                                    .......hoe klein eigenlijk?

Deze les:

• wat is atomaire massa-eenheid?
• wat is de relatieve atoommassa?
• berekenen van molecuulmassa  
• WAT is de mol?

atomaire massa-eenheid

Massa van 1 waterstofatoom is 1,66*10^-24 g

Dat is niet zo handig om mee te rekenen...

Daarom is  atomaire massa-eenheid (u) bedacht.   

atomaire massa-eenheid

streep door op blz 150:

Massa van één waterstofatoom is 1,66*10^-24 g

Massa van één waterstofatoom is 1 u

noteer en leer!

atomaire massa-eenheid

Een zuurstofatoom is 16x zo zwaar als een waterstofatoom. 

1 u             16 u

Deze les:

• wat is atomaire massa-eenheid? V
• wat is de relatieve atoommassa?
• berekenen van molecuulmassa  
• WAT is de mol?

relatieve atoommassa

= gemiddelde massa van alle isotopen van 1 atoomsoort

 

noteer en leer!

De isotopen van waterstof hebben allemaal een verschillende atoommassa

Gemiddelde atoommassa (relatieve atoommassa)

De relatieve atoommassa staat in het Periodiek Systeem 

Bijvoorbeeld: de massa 

van element P = 30,97 u. 

check: relatieve atoommassa

Noteer de relatieve atoommassa van de volgende atomen in je schrift:

waterstof                                                    zuurstof

koolstof                                                       zwavel

stikstof                   

Zoek dit op in het Periodiek Systeem (blz 127 of 194 in je boek)                                 

Deze les:

• wat is atomaire massa-eenheid? V
• wat is de relatieve atoommassa? V
• berekenen van molecuulmassa  
• WAT is de mol?

molecuulmassa 

= massa van alle atomen in een molecuul bij elkaar opgeteld

noteer en leer!

molecuulmassa

Voorbeelden: 

check: berekenen molecuulmassa

Bereken de molecuulmassa van de volgende moleculen:

waterstofperoxide (H2O2)

zwaveltrioxide (SO3)

ammoniak (NH3)

Gebruik de relatieve atoommassa's die je zojuist hebt opgezocht en noteer het antwoord in je schrift

Kijk je antwoord na: 

H2O2                                              SO3                                  NH3

34,016 u                                    80,06 u                             17,034 u

Deze les:

• wat is atomaire massa-eenheid? V
• wat is de relatieve atoommassa? V
• berekenen van molecuulmassa V
• WAT is de mol?

De mol

we zoeken een manier om een hoeveelheid deeltjes aan te geven.

omdat de deeltjes heel klein zijn, is de hoeveelheid heel groot

WAT is de mol?

De mol geeft een hoeveelheid aan. In 1 mol zit altijd hetzelfde aantal deeltjes: 

1 mol = 6,02*1023 

noteer en leer!

1 dozijn eieren 

= 12 eieren

1 dozijn donuts

= 12 donuts

1 dozijn golfballen

= 12 golfballen

1 dozijn eieren 

= 12 eieren

1 dozijn donuts

= 12 donuts

1 dozijn golfballen

= 12 golfballen

1 mol water = 6,02*1023 moleculen

1 mol zwavel = 6,02*1023 moleculen

1 mol suiker = 6,02*1023 moleculen

1 dozijn = 12 donuts

..... dozijn = 3 donuts

4 dozijn = ........ donuts

Rekenen met een hoeveelheid deeltjes

1 dozijn = 12 donuts

..... dozijn = 3 donuts

4 dozijn = ........ donuts

1 mol = 6,02*1023 moleculen

0,5 mol = ..............    moleculen

...mol = 18,06*1023 moleculen

Rekenen met een hoeveelheid deeltjes

check: kun jij rekenen met mol?

1 mol = 6,02 x 1023 moleculen of atomen

Bereken:

0,5 mol = ................................... moleculen

3,5 mol = ................................... atomen

1,0 x 1023 atomen = .............................. mol

30,1 x 1023 moleculen = ........................mol

Dit heb je vandaag geleerd:

• wat is atomaire massa-eenheid? V
• wat is de relatieve atoommassa? V
• berekenen van molecuulmassa V
• WAT is de mol? V

atoommassa

De massa van een waterstofatoom is 1,008 u

de massa van een zuurstofatoom is 16,00 u

de massa van een water molecuul is 18,016 u

1 u = 1,67x10-27 kg. of 1,67 x 10 -24 g

atoommassa

De massa van een waterstofatoom is 1,68x10^-27 kg

de massa van een zuurstofatoom is 26,56 x10^-27 kg

de massa van een water molecuul is 29,90 x 10 ^-27 kg

Atoommassa's en molecuulmassa's 

Atoommassa van ieder atoom aflezen 

• Periodiek systeem op blz. 272

Molecuulmassa berekenen

• Atoommassa's van alle atomen in 1 molecuul bij elkaar optellen

Wat is de atoommassa van Fosfor

1. 19,0u
2. 9,0u
3. 31,0u
4. 15,0u

Bereken de molecuulmassa van ethanol (C2H4O)

1. 44,05 u
2. 29,01 u
3. 78,03 u
4. 88,10 u

Begrippen van hoeveelheid

• Dozijn 
• Gros 

• Duo

Een dozijn eiereren, kippen, olifanten of wat dan ook, het is altijd een vaste hoeveelheid.

Begrippen van hoeveelheid

• De mol is ook zo'n vaste hoeveelheid.
• De mol is dus een chemische hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (moleculen)
• = Constante van Avogadro (NA)

Dus 1 mol water bestaat uit evenveel moleculen als 1 mol goud!

Rekenen met de mol

Aantal mol (n) x N_A = aantal deeltjes (N)

Aantal deeltjes (N) : N_A = aantal mol (n)

   n = aantal mol

   N_A = getal van Avogadro

   N = aantal deeltjes

Molaire massa

• De molecuulmassa druk je uit in u (1 u = 1,66*10-27 kg)
• De molaire massa (M) druk je uit in gram per mol (g mol-1)
• 
  
• Molecuulmassa en molaire massa zijn gelijk, maar met een andere eenheid. (Dankzij Avogadro)
• Molecuulmassa H2O = 18,016 u
• Molaire massa H2O = 18,016 g mol-1

Rekenen met de mol 

Hoeveel moleculen zijn aanwezig in 2,00 mol zwaveldioxide?

1. 2,0*10^24
2. 1,20*10^24
3. 3,32*10^-24
4. 3,3*10^-24

Bereken de molaire massa op van Ba(OH)2

1. 153,33 g/mol
2. 197,34 g/mol
3. 74,093 g/mol
4. 171,34 g/mol

Begrippen

• Gemiddelde atoommassa
  
• Molecuulmassa
  
• Hoeveelheid stof n
  
• Chemische hoeveelheid
  
• Mol
  
• Constante van Avogadro
  
• Molaire massa M
  

Huiswerk

• Bestudeer §3.4
• Maak de opgaven  t/m 35