Crisis H2

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Crisis H2

Ruil, geld en banken

Wat is arbeidsdeling?

1. Iedereen kiest iets wat hij leuk vindt
2. Iedereen doet alles alleen
3. Iedereen doet waar hij goed in is
4. Niemand hoeft iets te doen

Wat is specialisatie?

1. Wanneer je een heel bijzonder beroep doet
2. Een beroep gaan doen waar je héél goed in bent
3. Heel veel verschillende beroepen gaan doen
4. Iedereen heeft hetzelfde beroep

De arbeidsproductiviteit kan op verschillende manieren worden verhoogd. Welke van de onderstaande gebeurtenissen leidt niet tot een stijging van de arbeidsproductiviteit.

1. Scholing
2. Arbeidsdeling
3. Specialisatie
4. Meer werknemers aannemen

Arbeidsproductiviteit

Wat één persoon kan produceren in een bepaalde tijd

Formule voor arbeidsproductiviteit

Productie : gewerkte tijd = arbeidsproductiviteit

Productie : aantal werknemers = arbeidsproductiviteit

    

Directe en indirecte ruil

Directe ruil:

• Het ruilen van goederen tegen goederen

Indirecte ruil:

• Het ruilen van goederen tegen geld 

(of een ander ruilmiddel)

Transactiekosten

Extra kosten die gemaakt moeten worden om een ruiltransactie tot stand te brengen

Nadelen:

- Transactiekosten belemmeren de ruil.

- Transactiekosten belemmeren het optimaal profiteren van arbeidsdeling.

De intrinsieke waarde van geld is hoger dan de nominale waarde van geld.

1. Waar
2. Onwaar

Wanneer we de waarde van het geld afmeten aan de waarde van het materiaal, waarvan het geld is gemaakt, spreken we van ............ waarde van het geld.

1. Nominale
2. Intrinsieke
3. Reële
4. Operationele

Waarde van geld

Intrinsieke waarde: de materiaalwaarde van geld.

Nominale waarde: de waarde die op het geld gedrukt staat.

Koopkracht

Als je inkomen hetzelfde blijft en de prijzen stijgen, daalt je koopkracht.

Als je inkomen stijgt en de prijzen hetzelfde blijven, stijgt je koopkracht.

Wanneer je koopkracht stijgt, kun je meer behoeften vervullen. Je welvaart stijgt dan.

Maken opdracht 2.1, 2.2, 2.5, 2.7 en 2,8

Herhaling

Arbeidsdeling

Specialisatie

Arbeidsproductiviteit

Directe en Indirecte ruil (transactiekosten)

Intrinsieke & Nominale waarde

Koopkracht

Lesdoel

> Voorbeelden geven van geld als ruil-, spaar- en rekenmiddel.

> Het verschil uitleggen tussen giraal en chartaal geld.

> Het verschil uitleggen tussen absoluut voordeel en comparatief voordeel.

> Berekeningen maken met optimale taakverdeling.

Chartaal

Giraal

Functies van geld

Opdracht 2.10

2 minuten!! 

Schaarste dwingt tot keuze. Als iemand voor iets kiest, offert hij de waarde van de alternatieven, de andere mogelijkheden op. 

Opofferingskosten zijn de opbrengsten van het beste, niet gekozen alternatief.

Arbeidsverdeling

en specialisatie

Iedereen doet waar hij het beste in is

Degene die het snelst het werk kan doen heeft een absoluut en comparatief voordeel op de anderen.

Absoluut: getallen

Comparatief: %

OPDRACHT 2.12 en 2.13!!

Absoluut voordeel = de ene persoon kan een taak sneller of goedkoper uitvoeren.

Comparatief voordeel = iemand heeft een comparatief voordeel bij de taak waar hij in vergelijking met een ander het minst slecht in is.

In welke taak heeft Jo
een comparatief
voordeel?

	was	koken
Miep	1,5	2
Jo	2	3

1. was, want 2>3
2. koken, want 3>2
3. was, want 2/ 1,5= +33%
4. koken, want 3/2= +50%

Functies van een bank

• Banken beheren betaalrekeningen (=rekening-couranttegoeden)  en spaarrekeningen
• Bij banken verstrekken kredieten ( je kunt geld lenen)
• Bij banken zorgen voor het girale betalingsverkeer

Rente

Rente = de prijs van geld

Als je geld op je spaarrekening hebt staan, krijg je rente.

Als je geld van een bank leent, betaal je rente.

Kredietverlening

Twee manieren:

1: Spaargeld van anderen wordt uitgeleend. De bank is doorgeefluik. 

2: Geldschepping

Geldschepping

Geldschepping door banken door middel van girale kredietverlening = wederzijdse schuldaanvaarding.

Het geld in omloop neemt toe 

DUS

de maatschappelijke geldhoeveelheid neemt erdoor toe.

Liquiditeitspercentage banken

Het liquiditeitspercentage geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid liquide middelen (=cash en bankrekening van de bank) en de omvang van de rekening courant verplichtingen (wat staat er uit) bij een bank.

Wordt ook wel dekkingspercentage genoemd.

Wat is het liquiditeitspercentage van bank A?

1. 50%
2. 82,1%
3. 100%
4. 15%

Liquiditeitspercentage is:

1. (kasgeld + tegoed bij centrale bank)/ (rek.couranttegoed klanten) x 100%
2. rek.couranttegoed klanten/ kasgeld+ tegoed centrale bank) x 100%

Liquiditeitspercentage

Verandering in liquiditeitspercentage heeft gevolgen voor de kredietverlening.

- Toename liquide middelen (kas + tegoed bij CB/DNB) --> mensen kunnen meer geld lenen, want het liquiditeitspercentage is gestegen.

VB: liquide middelen van 20 miljard naar 22 miljard bij RC-tegoeden van 200 miljard. 

       Liquiditeitspercentage was 20/200 x 100% = 10%. EN WORDT 22/200 x 100% = 11%

- Als klanten 2 miljard aan cash geld pinnen, neemt zowel het RC-tegoed af als de kas van de bank en neemt het liquiditeitspercentage af.  

VB: Liquiditeitspercentage was 10% --> nu 19/198 x 100% = 9,1%

Vertrouwen in banken

Als het vertrouwen in een bank afneemt --> 

klanten nemen hun geld op bij de pinautomaat

--> bank gaat failliet want kan dit niet betalen.

Geruchten over een bank kan dus problemen geven!

Daarom moeten banken een verplicht liquiditeitspercentage hebben!

Een 'run op de bank' ontstaat doordat...

1. ...de centrale bank de tegoeden opeist
2. ...een andere bank een betere rente biedt op spaargeld
3. ...teveel mensen een lening aangaan
4. ...klanten niet vertrouwen dat de bank zijn verplichtingen kan nakomen

Maken opdracht 2.14, 2.18, 2.19, 2.24, 2.31 en 2.32