Thema 9: 9.24 Hulp bieden bij mobiliteit

• Zorg
• MBO
• Studiejaar 1,2

Het bewegingsapparaat

Het bewegingsapparaat bestaat uit 3 onderdelen. Dat zijn:

1. Botten, gewrichten en spieren
2. Botten, gewrichten en weefsels
3. Spieren, gewrichten en schedel
4. Ik heb echt geen idee

Wat is het doel van het bewegingsapparaat?

1. Bewegen van het lichaam
2. Lopen, springen en fietsen
3. Bewegen van je skelet
4. Ik heb geen idee

Bewegingsapparaat

Dit bestaat:
Botten, gewrichten, en spieren

Hierdoor kun je bewegingen maken, 

zoals lopen fietsen, gooien, springen,

zitten........

   

Uit hoeveel botten denken jullie dat ons skelet bestaat?
Schrijf dat op.

www.ntr.nl

Wat is de functie van ons skelet?

1. Stevigheid en bescherming
2. Voorraadplaats voor kalk
3. Vorming van rode bloedcellen
4. Alle 3 de antwoorden zijn juist

Waarom hebben we een skelet?

* Stevigheid + vorm

* Beschermt kwetsbare organen ( hart, longen etc.)

* Aanhechtingsplaats voor de meeste spieren

* Bloedcellen en bloedplaatjes worden in botten gevormd

* Voorraadplaats voor kalk

Wat denken jullie dat het zwaarste bot is van het skelet?

Weefsel

• Het skelet bestaat voor het grootste deel uit been- of botweefsel
• Botweefsel  = hard, stevig, sterk. Niet te buigen.
• Kraakbeen weefsel: op plaatsen waar je moet kunnen bewegen: bijvoorbeeld bij gewrichten en neus en oorschelp 

Gewrichten

• Een gewricht moet kunnen draaien, buigen en gewicht dragen
• Dankzij gewrichten schuren
  de botten niet over elkaar

Hoeveel verschillende soorten gewrichten hebben we?

Verschillende versies

• Kogelgewricht: rondom draaien - schouder, arm
• Rolgewricht: links en rechts - spaakbeen en ellepijp
• Scharniergewricht: buigen - vingers
• Zadelgewricht: 2 assen draaien - middenhandsbeentje en duim

Scharnier gewricht

Rol gewricht

Zadel gewricht

Kogel gewricht

Spieren

• De spier is een lichaamsdeel dat door samentrekking zorgt voor het ontstaan van een beweging. ​
  

      Bestaat uit spiercellen en spiervezels. ​

• De meeste spieren lopen van het ene bot naar het andere. Niet allemaal,   bijvoorbeeld: Kringspieren: mond & anus.​

• Spieren trekken samen bij inspanning. ​
  

       Voorbeeld: arm

De schedel

Functie: Hersenen beschermen, 

ook de gehoor-, reuk- en gezichtzintuigen

​Schedel bestaat uit:​

- Aangezichtsschedel: onderkaak, bovenkaak, jukbeenderen en neusbeentjes. ​

- Schedeldak: voorhoofdsbeen, wandbeenderen, achterhoofdsbeen en slaapbeenderen. ​

- Schedelbasis: bodem van de schedel. Bestaat uit verschillende groeven. De vorm is onregelmatig en er zitten veel openingen in. Daardoor ontstaat er een verbinding tussen de hersenen en het ruggenmerg. ​

De schedel

Baby: 

Schedeldak is in het begin niet helemaal gesloten. 

Er zit ruimte tussen de schedelbeenderen. 

Op die plaats zit bij een baby huid die op en neer gaat. 

Dit heet de fontanel. ​

​

Functie van de wervelkolom

• De wervelkolom is de spil van het skelet
• Hij houdt je lichaam rechtop
• Bestaat uit een dubbele S-vorm, waardoor je lichaam stoten en schokken kan opvangen en veerkrachtig is
• Je wervelkolom bestaat uit 33 wervels. Deze worden naar onder toe steeds groter en zwaarder

Schoudergordel

​Bestaat uit sleutelbeenderen

en schouderbladen

Schouderbladen zijn door spieren 

aan wervels en ribben verbonden

Bekkengordel

• Gevormd door heupbeenderen en het heiligbeen
• Verbinding tussen benen en wervelkolom
• Stevig

Wat zijn ledenmaten?

Ledenmaten

Ledematen zijn een aan de romp hangend onderdeel van het lichaam dat door spieren bewogen kan worden en dat uit verscheidene geledingen bestaat.  

Ledematen zijn: de armen en benen bij de mens.

Ellepijp

Spaakbeen

Opperarmbeen

Kop opperarmbeen

Sleutelbeen

Knieschijf

Kuitbeen

Scheenbeen

Dijbeen

Heiligbeen of staartbeen

Heupbeen

Hulp bieden bij verplaatsen

Mobiliteitsprobleem - Een cliënt die niet of beprekt kan bewegen

Tranfser - Als helpende help je een cliënt met verplaatsen

Eventueel maak je gebruik van hulpmiddelen (zorgplan)

Tillen

Waarom zijn er regels over tillen?​

​

Max. 15 kilo per hand duwen of trekken.​

Met je vingers  mag je nauwelijks trekken en duwen (denk aan aan- en uittrekken van steunkousen) .​

Max 23 kilo tillen

Zorg altijd voor samenweking met de cliënt

Welke hulpmiddelen m.b.t. verplaatsen van een cliënt hebben jullie in de praktijk?

Hulpmiddelen

Steeklaken​

Glijzeil​

Draaischijf​

Tillift​

​

Ieder groepje één hulpmiddel.​

Wat is het hulpmiddel?​

Bij wat voor soort cliënt/problemen zou je dit hulpmiddel gebruiken?​

- Wat is het nadeel hiervan?​

Houdingen in bed

Vlakke rugligging

Cliënt ligt plat op bed​

Kan voorgeschreven zijn bij een hernia of hersenschudding.

Halfzittende of rechtop zittende houding

​

Vaak bij mensen met ademhalingsproblemen. ​

Aantal kussens nodig en een verstelbaar hoofdeinde, of kussensteun. 

Zijligging

Gebruik je bij cliënten die bewusteloos zijn of bij kans op speeksel/braaksel in de luchtwegen.  

-  Of bij iemand met een huidaandoening aan de rug. ​

Cliënten kunnen vaak niet zelf zeggen of ze goed liggen.

 Hier dus bij opletten of niks dubbel zit etc.

Buikligging​

Pas je toe om contracturen 

in de heupgewrichten te voorkomen.​

Contractuur ontstaat door een blijvende verkorting van spieren en pezen.

Huiswerk

- Maken in blauwe boek Thiemenmeulenhof:
   Helpende Zorg en Welzijn
   Thema 9, hoofdstuk 9.24