Verschil poëzie proza en soorten sonnetten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat is het verschil tussen proza en poëzie?

Verschil proza en poëzie

Proza: alle teksten waarvan de regellengte afhankelijk is van de bladspiegel of zetspiegel

Poëzie: regellengte staat los van de bladspiegel/zetspiegel: ze wordt bepaald door de dichter en niet door de vormgever

Verschil proza poëzie

Proza is meer episch (er wordt een verhaal verteld, een opeenvolging van gebeurtenissen)

Poëzie is meer lyrisch (er worden gevoelens geuit)

Dichters proberen met zo weinig mogelijk woorden zo veel mogelijk te zeggen. Zij gebruiken ingedikte en 'geconcentreerde' taal. Ze schrijven op wat zij voelen en beleven, maar waarvoor ons woorden tekort schieten

Vorm standaard sonnet/Petrarcasonnet

Vier strofen bestaande uit twee kwatrijnen (2 x 4 regels) en twee terzines (2 x 3 regels)

één terzine (als onderdeel van een sonnet) wordt een terzet genoemd

Rijmschema =  abba 

                                abba

                               cdc 

                              dcd

Shakespearesonnet/Engels sonnet

Een Shakespearesonnet is een rijmend gedicht van 14 regels bestaande uit drie strofen van vier regels en één strofe van twee regels

Een Shakespearesonnet noemt men ook wel een Engels sonnet.

Net als in een klassiek sonnet zit er ook in het Shakespearesonnet een wending. Bij een Shakespearesonnet komt de wending meestal na de derde strofe.

Bij een Shakespearesonnet kan het rijmschema variëren, maar het meest voorkomende rijmschema is: abab cdcd efef gg

Modern sonnet

In de twintigste eeuw raakte vaste dichtvormen uit de mode. Het vrije vers beleefde een ongekende opmars. In deze tijd ontstond het moderne sonnet.

Het moderne sonnet is een niet-rijmend gedicht van 14 regels

Mijn liefje heeft geen ogen als de zon;

 Veel roder dan haar lippen is koraal;

 En sneeuw is wit? Dan zijn haar borsten vaal;

 Zijn haren goud? ’t Is zwart goud dat zij spon.

 En ik ken rozen, roze, wit en rood,

 Maar zulke rozen sieren niet haar wangen;

 Ook zijn er geurtjes waar ik meer van genoot;

 Dan die er in mijn liefjes adem hangen.

 Ik die graag hoor praten moet beamen

 Dat ik muziek vaak aangenamer vond;

 Nooit zag ik hoe godinnen nader kwamen,

 als zij loopt, stampt mijn liefje op de grond.

En toch, mijn hemel, mijn lief kan meer bekoren

 Dan al die vrouwen vervalst in metaforen.

Wat voor een soort sonnet?

1. Modern sonnet
2. Petrarca sonnet
3. Klassiek sonnet
4. Engels sonnet

GEZWINDE GRIJSAARD

Gezwinde grijsaard die op wakkere wieken staag,

De dunne lucht doorsnijdt, en zonder zeil te strijken,

Altijd vaart voor de wind, en ieder na laat kijken,

Doodsvijand van de rust, die woelt bij nacht bij daag;

Onachterhaalbare tijd, wiens hete honger graag

Verslokt, verslindt, verteert al wat er sterk mag lijken

En keert, en wendt, en stort staten en koninkrijken;

Voor iedereen te snel, hoe valt gij mij zo traag?

Mijn lief, sinds ik u mis, verdrijf ik met mishagen

De schoorvoetige tijd, en tob de lange dagen

Met arbeid avondwaards; uw afzijn valt te bang.

En mijn verlangen kan de tijdgod niet bewegen.

Maar ’t schijnt verlangen daar zijn naam van heeft gekregen,

Dat ik de tijd, die ik verkorten wil, verlang.

Geef aan welke soorten rijm er in het gedicht zitten en beargumenteer

Wat voor een soort sonnet?

1. Klassiek sonnet
2. Engels sonnet
3. Modern sonnet
4. Petrarca sonnet

Wat voor een soort sonnet?

1. Klassiek sonnet
2. Modern sonnet
3. Engels sonnet
4. Petrarca sonnet