24 Mei 2021 A4 klimaatvraagstukken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

.

Vandaag/ deze week

Presentaties

Mondiaal klimaatbeleid

Leerdoelen verdeling

1 Ik kan het verschil tussen weer en klimaat uitleggen ($1.1)  Sarah
2. ik kan de samenstelling van de atmosfeer en de opbouw van de aarde beschrijven. ($1.1) Floor
3. Ik kan verklaren waarom er variaties zijn in de stralingsbalans. ($1.1) Lisan
4  Ik kan verklaren waarom er variaties zijn op het globale windsysteem ($1.2) Marlijne
5. ik kan vertellen wat de invloed van de zeestromen op het klimaat zijn. ($1.3) Ayla
6. Ik kan uitleggen wat el niño en la Niña zijn. ($1.3) Sophie

7. Ik kan verklaren waarom er klimaatveranderingen optreden ($1.4) (Huub)

8. Ik kan het verband leggen tussen de platentektoniek en de woestijnaarde uit het Perm. ($2.1) Marlies
9. Ik kan uitleggen waarom Nederland de aardgasvoorraden en het zout te danken heeft aan de woestijnaarde. ($2.1) Devi
10. Ik kan uitleggen waarom er tijdens het krijt sprake was van een broeikasaarde. ($2.2) Anika
11. Ik kan verklaren waarom er een abrupt einde kwam aan broeikasaarde. ($2.2) Daan
12. Ik kan de sturende mechanismen benoemen achter de ijstijden in het Pleistoceen. ($2.3) Jill
13. Ik kan uitleggen hoe klimaatveranderingen in het verleden worden gereconstrueerd. ($2.3) Robin

Leerdoelen verdeling

14. Ik kan vertellen welke invloed de natuurlijk factoren op klimaatveranderingen hebben. ($3.1) Enrui
15. Ik kan vertellen welke invloed de mens heeft op klimaatveranderingen. ($3.1) Nynke
16. Ik kan benoemen welke onzekerheden er zijn over de oorzaken en de gevolgen van het versterkte broeikas effect. ($3.2) Jilles
17. Ik kan uitleggen wat de gevolgen zijn van het versterkte broeikaseffect ($3.2) Emiel
18. Ik kan aangeven wat de positieve en negatieve effecten zijn van de klimaatverandering ($3.2) Marit

19 Ik kan uitleggen welke gevolgen de klimaatveranderingen hebben voor laaggelegen gebieden zoals Nederland en Bangladesh ($3.3) Willem

20. Ik kan vertellen welk klimaatbeleid er op verschillende schaalniveaus  wordt geformuleerd en uitgevoerd ($4.1) Max &J
21. Ik kan uitleggen op welk schaalniveau de maatregelen om de schadelijke uitstoot van broeikasgassen terug te dringen het meest effectief zijn ($4.1) Mila
22. Ik kan benoemen welke alternatieve energiebronnen er zijn en hoe deze worden toegepast ($4.2) Bo
23.Ik kan vertellen welke landen maken gebruik van specifieke duurzame energiebronnen. ($4.2) Wouter
24. Ik kan uitleggen wat het effect is van het Nederlandse klimaatbeleid in de praktijk ($4.3) Lydia
25.Ik kan aangeven wat je zelf kunt doen om de gevolgen van de klimaatverandering te beperken.($4.3) Nora

Excentriciteit, cyclus 100-400.000 jaar.

Scheefstelling, cyclus 41.000 jaar

Precessie, cyclus 19-23.000 jaar

Glaciale wip

Versterkt broeikaseffect = mens

- bevolkingsgroei --> Toenamen CH4 en CO2

- ecnomische groei --> CO2 toename

- verstening --> Minder verdamping, warmtecapaciteit van steen is hoger, albedo wordt minder.

Toekomst in 2100 --> 1 tot 4 graden stijging.

Kyotoprotocol

Verdrag dat is genoemd naar de Japanse stad Kyoto waar op de klimaatconferentie van 1997 afspraken gemaakt zijn over een gezamenlijke aanpak van het klimaatprobleem.

Het gemeenschappelijke doel was dat de uitstoot van schadelijke broeikasgassen in 2012 5,2% lager zou zijn dan in 1990.  Later uitstoot van CO₂ in 2020 wereldwijd 18% lager moet zijn dan in 1990.

Klimaattop in Parijs, 2015

Het verdrag treedt in werking wanneer het door ten minste 55 landen is geratificeerd. Een voorwaarde is dat deze landen samen verantwoordelijk zijn voor minimaal 55% van de schadelijke uitstoot van broeikasgassen.

Rond 2050 moet er een evenwicht bereikt zijn tussen de schadelijke uitstoot van broeikasgassen en het vermogen van de natuur om deze gassen te absorberen.

De wereldwijde temperatuurstijging mag in 2100 maximaal 2 °C hoger zijn dan in de periode voor de Industriële Revolutie. Er wordt gestreefd naar een verschil van 1,5 °C.

Klimaattop in Parijs, 2015

Het klimaatbeleid van de afzonderlijke landen moet geëvalueerd worden. Iedere vijf jaar wordt gecontroleerd of de gemaakte afspraken gehaald worden. De eerste controle zal plaatsvinden in 2023.

Er komt een fonds dat vanaf 2020 tot 2025 jaarlijks $ 100 miljard beschikbaar stelt aan arme landen om maatregelen te kunnen financieren. Dit punt is overigens niet bindend vastgelegd.

Er wordt geen duidelijk onderscheid meer gemaakt tussen de rijke industrielanden en de ontwikkelingslanden. Landen bepalen zelf de te verwachten inzet voor de vermindering in uitstoot van schadelijke broeikasgassen.

VS & China

Landen moeten:

risicoanalyse

Het inschatten van de nadelige gevolgen van bepaalde besluiten en de gevolgen daarvan op korte en lange termijn.

forecasting => gevolgen toekomstig beleid

backcastint => gevolgen huidige beleid

Europa (EU)

● Voor 2020 worden de zogeheten 20-20-20 doelstellingen gehanteerd:

    20% minder CO₂-uitstoot dan in 1990.

    20% minder energieverbruik dan in 1990.

    20% van het totale energieverbruik is afkomstig uit hernieuwbare energie.

2030 & 2050 = afname  CO2 & meer vernieuwbare energie.

2 manieren reductie gebruik fossiele brandstoffen

brongerichte maatregel :

Maatregel die genomen wordt om een probleem structureel aan te pakken.

symptoombestrijding:
Maatregel die gericht is op de bestrijding van de effecten van een probleem.

kritiek

1. Geen harde sancties bij niet halen doelen.
2. Wie draait op voor de kosten van klimaatrampen (arme landen dupe).
3. Ontbreken van doelgerichte afspraken voor de lucht- en scheepvaartsector. (grens overschrijdend).

Emissie (handel)

Elk bedrijf heeft een zogeheten emissieplafond. Dat bepaalt hoeveel uitstoot van kooldioxide (CO₂), methaan (CH₄) en lachgas (NO₂)

handel in emissierechten:
Het kopen en verkopen van uitstootrechten van schadelijke broeikasgassen

transport

transportpreventie: Het nemen van maatregelen voor efficiënter transport met als doel het verkeer te verminderen.

Afstanden

Volume en gewicht

Retourstromen

mobiliteit

afremmen van de mobiliteit:

Het terugdringen van verkeer over land, ter zee en in de lucht.

1. Kilometerheffing
2. Tolheffing =Accijnsheffing op infrastructurele voorzieningen waarbij de gebruiker direct betaalt om er gebruik van te mogen maken.
3. Milieuzones : beperkte toegang

Alternatieve energiebronnen

duurzame energie

Vernieuwbare energie waarover de mens voor onbeperkte tijd kan beschikken en die bij het gebruik ervan nooit opraakt (bijvoorbeeld zonne- en windenergie).

Alternatieve energiebronnen

1.     Bronnen die warmte afgeven: zonne-energie en aardwarmte.
2.     Bronnen die gebruikt worden om elektriciteit op te wekken: windenergie en waterkracht.
3.     Bronnen waarbij door verbranding of vergisting energie vrijkomt: bio-energie.

Zonne-energie

2 manieren:

Zonnecellen kunnen het licht direct omzetten in elektriciteit. Zonnecollectoren zetten zonlicht om in warmte.

Voordelen: veilig, schoon & gratis

Nadelen: duur, opslag energie & verschil in zonne-uren

aardwarmte

Afhankelijk

van:

Temperatuur &

Dikte

Doorlaatbaarheid

lagen.

Windenergie

op zee krachtiger,                                  maar duurder

Soms ruimte schaars                                            & publiek niet positief

Wind varieert

Waterkracht

Waterkracht

Met stuwdammen in rivieren kan met vallend water elektriciteit opgewerkt worden: hydro-elektriciteit.

Een andere toepassing van waterkracht is de beweging van golven (golfslagenergie).

Getijdenenergie (hoogteverschil).

Blauwe energie op basis zoutverschillen zout en zoetwater bij vermenging.

Bio-energie

Bronnen waarbij door verbranding of vergisting energie vrijkomt: bio-energie

Maisolie, koolzaadolie, palmolie en sojaolie kunnen dienen als grondstof voor de ontwikkeling van biodiesel of bio-ethanol.

De duurzaamheid wordt soms betwijfeld.

Bijvoorbeeld: Houtverbranding

Andere initiatieven

Kernenergie (wordt weer populairder, afval opslag probleem)

eletrische auto's ("oud nieuws")

Opslag CO2 (afwenteling)

NL

Het beleid in Nederland is gericht op twee thema’s. Allereerst zijn er maatregelen nodig om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. De tweede groep maatregelen gaat over de vermindering van broeikasgassen zodat het klimaat niet zo sterk of zo snel zal veranderen.

Aanpassingen

kustverdediging

Maatregelen om overstroming door zee tegen te gaan, zoals dijkaanleg

Ruimte voor de rivier.

waterveiligheid en watermanagement.

 reductie uitstoot