Grammatica H1 samengestelde zinnen 2CDE

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen

Wat gaan we doen?

• Wat weten jullie al?
• Uitleg samengestelde zinnen
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Lesdoelen

Wat gaan we vandaag leren?

• Ik kan samengestelde zinnen herkennen.
• Ik kan voegwoorden herkennen.
• Ik kan de persoonsvorm en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden.

De lerares

geeft

een proefwerk.

persoonsvorm

onderwerp

Waar denk je aan? 

Persoonsvorm

Onderwerp

Gezegde

Wie of wat + persoonsvorm

Dit vind je met de vraagproef of tijdproef

Alle werkwoorden in een zin

Jorrit

wil

morgen

een appeltaart

bakken.

persoonsvorm

gezegde

onderwerp

Wat is het werkwoordelijk gezegde (WG) van deze zin?

De leerlingen zaten allemaal gezellig te kletsen.

1. zaten
2. zaten gezellig te kletsen
3. zaten te kletsen
4. zaten kletsen

SAMENGESTELDE ZINNEN

Wanneer je van twee korte zinnen één lang zin maakt,

dan noem je die zin een samengestelde zin.

VOORBEELD:

Ik loop naar de bakker.       Ik koop een brood.

Ik loop naar de bakker en ik koop een brood.

Het woordje 'en' verbind hier de twee zinnen aan elkaar.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In iedere zin staat een persoonsvorm. 

Zinnen met twee persoonsvormen noem je

samengestelde zinnen. 

Bij elke persoonsvorm hoort een onderwerp.

In samengestelde zinnen staan dus ook twee onderwerpen.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Met een voegwoord, zoals en, maar, omdat  of want, kun je van twee korte zinnen een samengestelde zin maken:

VOORBEELD:

Kim leest een boek.      Rick leest een stripverhaal.

Kim leest een boek, maar Rick leest een stripverhaal.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Soms verandert de volgorde van de woorden in het tweede deel van de zin:

VOORBEELD:

Giel zit op basketbal.       Hij houdt van sporten.

Gielt zit op basketbal, omdat hij van sporten houdt.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In een samengestelde zin kunnen naast de persoonsvormen nog meer werkwoorden staan.

VOORBEELD:

De fietser wil graag doorrijden, maar de weg is geblokkeerd.

                                                   

pv

pv

geen pv

geen pv

Maak van de twee zinnen één lange zin door ze te verbinden met het voegwoord: en
- Kavish heeft een boek geleend.
- Hij leest daar dagelijks in.

Hoeveel persoonsvormen staan er in de zin:

Kavish heeft een boek geleend en hij leest daar dagelijks in.

1. Geen
2. 1
3. 2
4. 3

Maak een samengestelde zin. Gebruik het voegwoord: daarna.
Ik ga eten. Ik ga huiswerk maken

Hoeveel persoonsvormen staan er in de zin?

Ik ga eten, daarna ga ik huiswerk maken.

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Aan de slag

Wat? Zoek 10 samengestelde zinnen en 10 enkelvoudige zinnen.

Hoe? alleen

Tijd? 10 minuten in stilte, daarna fluisteren

Hulp? Je steekt je hand op, dan kom ik eraan. 

Klaar? Lezen, werken aan een ander vak of verder werken.

Schrijf drie dingen
op die je deze les
hebt geleerd. Stel ook één vraag over iets dat je nog niet goed begrepen hebt.