20221128 Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen

Wat gaan we doen?

• Wat weten jullie al?
• Uitleg samengestelde zinnen
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Lesdoelen

Wat gaan we vandaag leren?

• Ik kan samengestelde zinnen herkennen.
• Ik kan voegwoorden herkennen.
• Ik kan de persoonsvorm en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden.

Samengestelde zinnen

Wat is het verschil tussen 1 en 2?

1. Wortelnotentaart vind ik de lekkerste taart. Chocoladetaart is totaal geen favoriet van mij.
2. Wortelnotentaart vind ik de lekkerste taart en chocoladetaart is totaal geen favoriet van mij. 
   

SAMENGESTELDE ZINNEN

Met een voegwoord, zoals en, maar, omdat  of want, kun je van twee korte zinnen een samengestelde zin maken:

VOORBEELD:

Kim leest een boek.      Rick leest een stripverhaal.

Kim leest een boek, maar Rick leest een stripverhaal.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Wanneer je van twee korte zinnen één lang zin maakt,

dan noem je die zin een samengestelde zin.

VOORBEELD:

Ik loop naar de bakker.       Ik koop een brood.

Ik loop naar de bakker en ik koop een brood.

Het woordje 'en' verbind hier de twee zinnen aan elkaar.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen zijn twee zinnen die aan elkaar worden gevoegd --> één zin.

Lijm: voegwoord (en, maar, waarom, dus, terwijl, etc......)

Voor het voegwoord staat altijd een komma, behalve bij het voegwoord 'en'.

Maak van de twee zinnen één lange zin door ze te verbinden met het verbindingswoord 'en'.
- Kevin heeft een boek geleend.
- Hij leest daar dagelijks in.

Maak van twee zinnen één lange zin met het voegwoord 'want':
- De leerlingen zijn te laat op school.
- De brug stond open.

Maak van twee zinnen één lange zin met het voegwoord 'dus':
- Ik trek een dikke jas aan.
- Ik krijg het niet koud.

Maak van twee zinnen één lange zing met het voegwoord 'en':
- Het had gestormd.
- De weg was bezaaid met takken.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In iedere zin staat een persoonsvorm. 

Zinnen met twee persoonsvormen noem je

samengestelde zinnen. 

Bij elke persoonsvorm hoort een onderwerp.

In samengestelde zinnen staan dus ook twee onderwerpen.

Hoeveel persoonsvormen staan er in de zin:

Kevin heeft een boek geleend en hij leest daar dagelijks in.

1. Geen
2. 1
3. 2
4. 3

Schrijf de twee persoonsvormen van de zin op,
onder elkaar in kleine letters.

Sem had zijn huiswerk voor Duits niet gemaakt, omdat hij het afgelopen weekend moest werken.

Wat zijn de twee persoonsvormen?
Ik ben lid van een boekenclub en ik lees elke dag.

Een samengestelde zin heeft minimaal twee persoonsvormen.

1. waar
2. niet waar

Wat zijn de twee persoonsvormen?
Doordat het gestormd had, was de weg bezaaid met takken.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Soms verandert de volgorde van de woorden in het tweede deel van de zin:

VOORBEELD:

Gerlof zit op basketbal.       Hij houdt van sporten.

Gerlof zit op basketbal, omdat hij van sporten houdt.

Is de woordvolgorde juist of onjuist?

Morgen kom ik wat later op school, want moet ik eerst naar de tandarts.

1. juist
2. onjuist

Bij welke zin klopt de woordvolgorde?

1. Toen ons elftal won, wij begonnen allemaal te juichen.
2. Meneer Jansen trakteert vandaag, want is hij jarig.
3. Nadat ik me gedoucht heb, ga ik ontbijten.
4. Lynn speelt gitaar, terwijl Lisa speelt de bas.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In een samengestelde zin kunnen naast de persoonsvormen nog meer werkwoorden staan.

VOORBEELD:

De fietser wil graag doorrijden, maar de weg is geblokkeerd.

                                                   

pv

pv

geen pv

geen pv

Samengestelde zinnen

In de toets moet je kunnen:

1. Het voegwoord benoemen
2. De twee persoonsvormen benoemen
3. Zelf een samengestelde zin kunnen maken

Hoe?

1. Benoem het voegwoord (waarmee worden de zinnen verbonden?)
2. Twee pv --> Verander de tijd van de zin

Aan de slag

Wat? Online: 

Hoofdstuk 2 - Samengestelde zinnen

Taalverzorging

Hoe? Voor jezelf in stilte.

Tijd? Je hebt hier 15 minuten de tijd voor.

Hulp? Steek je hand op, dan kan ik jullie helpen.

Klaar? Kijk bij de eerdere online lessen wat je nog niet af hebt.

Evaluatie

Wat is een samengestelde zin?

Samengestelde zinnen

Zinnen met twee of meer persoonsvormen noem je samengestelde zinnen.

 Samengestelde zinnen zijn enkelvoudige zinnen die samengevoegd zijn m.b.v. een voegwoord.

Hij is gevallen en hij moet naar het ziekenhuis.

samengestelde zinnen herkennen

Ik kan dit goed.

Ik kan dit redelijk.

Ik vind dit lastig.

Ik heb hier hulp bij nodig.

voegwoorden herkennen

Ik kan dit goed.

Ik kan dit redelijk.

Ik vind dit lastig.

Ik heb hier hulp bij nodig.

samengestelde zinnen maken

Ik kan dit goed.

Ik kan dit redelijk.

Ik vind dit lastig.

Ik heb hier hulp bij nodig.

meerdere pv's uit de zin halen

Ik kan dit goed.

Ik kan dit redelijk.

Ik vind dit lastig.

Ik heb hier hulp bij nodig.