1.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

VMBO KGT 4

H51.1 Nederland wordt een democratie

Lesdoelen:

In deze les kun je;

- uitleggen waarom veel liberalen vonden dat de koning te veel macht had tot 1848.

- kun je beschrijven hoe Nederland in 1848 een parlementair stelsel kreeg.

VMBO KGT 4

1.1 Nederland wordt een democratie

Intro

In september 1898 reed de populaire jonge koningin Wilhelmina met haar moeder in een koets door Amsterdam.

Wilhelmina had echter weinig politieke macht.

Grondwet 1848 --> Johan Rudolf Thorbecke

'De ministers zijn verantwoordelijk, de koning is onschendbaar'

= ministeriële verantwoordelijkheid 

In de 19e eeuw is Nederland een  constitutionele monarchie met een parlementair stelsel geworden. 

Bestuur van het land ligt bij zowel de koning, en in diens naam de ministers, en bij de vertegenwoordigers van het volk, de staten-generaal. De macht wordt bepaald en begrensd door de grondwet.

Koningin Wilhelmina

Stamboom 

Bekijk de stamboom van de familie van Oranje Nassau.
Wie zijn de ouders van koningin Wilhelmina?

Bekijk de stamboom opnieuw. Hoe komt de familie aan de titel van Oranje?

1. Hendrik III erfde Orange van zijn oom, de prins van Orange.
2. Claudia van Chalon trouwde met een prins van Oranje.
3. De oudste zoon van Hendrik III en zijn vrouw erfde Orange van zijn oom.
4. Willem van Oranje kreeg de titel als erenaam in de strijd tegen Spanje.

Zet de koningen/koninginnen in de juiste volgorde.

1

2

3

4

5

6

7

Willem III

Willem II

Wilhelmina

Willem I

Juliana

Beatrix

Willem Alexander

VMBO KGT 4

1.1 Nederland wordt een democratie

De machtige koning

In Nederland moeten de burgers en de overheid zich aan de wet houden --> rechtsstaat.

Sinds 1815 is Nederland een constitutionele monarchie.

Monarchie=koninkrijk

Constitutie=grondwet  --> hierin staat hoe het land geregeerd wordt en wat de belangrijkste rechten van de burgers zijn.

In 1815 was koning Willem I staatshoofd en regeringsleider --> veel macht.

- ministers benoemen en ontslaan.

- volk weinig inspraak.

VMBO KGT 4

1.1 Nederland wordt een democratie

De machtige koning

Veel rijke burgers waren ontevreden met deze situatie.

Liberalen: (libertas)

- Voor vrijheid

- Minder macht voor de koning en meer bij het volk (rijke mannen).

Koning Willem I en zijn opvolger Willem II weigeren dit.

--> 1848, Willem II wordt in één nacht van conservatief naar liberaal.

Uit angst voor een revolutie in Nederland geeft Willem II de liberaal Thorbecke de opdracht voor het maken van een nieuwe grondwet.

Johan Rudolf Thorbecke

VMBO KGT 4

1.1 Nederland wordt een democratie

Het machtige parlement

Binnen een paar weken was de grondwetswijziging van Thorbecke klaar.

De koning raakte zijn gezag kwijt.

'De koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk'

--> Hoogste macht bij het parlement (volksvertegenwoordiging).

Taak: De regering controleren en samen wetten maken.

- In Nederland heet dit de Staten-Generaal: - Eerste kamer

                                                                          - Tweede kamer

VMBO KGT 4

1.1 Nederland wordt een democratie

Het machtige parlement

In 1867 ontstonden er problemen tussen het parlement en de koning over Luxemburg.

Koning Willem II wilde Luxemburg verkopen aan de Fransen. --> Pruisen woedend. --> koop afgeblazen.

Nu dreigde Frankrijk met een oorlog.

Oplossing voor de Luxemburgse kwestie:

Op een internationale conferentie in Londen --> Luxemburg onafhankelijk.

Bekijk de prent. Wie van de personen moet Luxemburg voorstellen?

VMBO KGT 4

1.1 Nederland wordt een democratie

Aan de slag!

- Maak de LessonUp af.

- Maak de intro opdr. 1-2 + 6 blz. 10.

- Maak opdr.1-3-4  1.1 blz. 17

Open de opdracht met de link en voeg een screenshot toe van het resultaat.

Opdracht

Open de opdracht met de link en voeg een screenshot toe van het resultaat.

Opdracht