4.1 Van stad tot wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

§4.1 A| Van stadstaat tot wereldrijk

Tijd van Grieken en Romeinen

3000 v.Chr - 500 na Chr.

* de oudheid

Beeldkenmerk

Op de voorgrond zie je een Griekse tempel en op de achtergrond een Latijnse tekst. Samen symboliseren ze de Grieks-Romeinse cultuur, die zich over Europa heeft verspreid.

De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat . (democratie + wetenschap)

• §3.1 De Griekse wereld
• §3.2 Het bestuur van de polis

De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur

• §3.3 Geloven en weten
• §3.4 Strijden of sporten
• §3.5 Griekse kunst

De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde . (Romeins wereldrijk)

• §4.1 Van stad tot wereldrijk

De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest- Europa (romanisering Europa)

• §4.5 Romeinen, Germanen en Kelten

De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten (de eerste christenkeizers)

• §4.4 De opkomst van het Christendom

Romeinen

Welke kaart is de kaart van het Romeinse rijk?

In deze paragraaf leer je:

• Hoe Rome eerst werd bestuurd
• Hoe Rome gebieden ging veroveren
• Hoe Rome een wereldrijk werd en hoe het rijk werd bestuurd

De Romeinse republiek

Rome was tot 509 v.C. een stadstaat met een wrede koning (monarchie)

De koning werd weggejaagd en Rome werd een republiek

De republiek werd bestuurd door de adel

Zij namen besluiten in de senaat

Twee gekozen consuls voerden het bestuur uit.

Een staat zonder koning

Vergadering met mannen uit aanzienlijke Romeinse families

Romeinse veroveringen

Met hun sterke leger kon Rome andere stadstaten onderwerpen

De bewoners mochten dit gebied vaak zelf blijven besturen

Ze moesten dan wel belasting betalen en soldaten leveren

Hiermee konden de Romeinen hun leger nog sterker maken

In de macht krijgen, veroveren

Zet de gebieden en bijbehorende kaarten op de juiste plaats (pagina 75&76)

700 v.C.

264 v.C.

218 v.C.

44 v.C.

Kaart

Kaart

Kaart

Kaart

Rome

Italië

Spanje & Griekenland

Afrika & Frankrijk

Filmpje

Het Romeinse leger

0

Romeinse provincies

Door de veroveringen werd Rome enorm groot

Om het beter te besturen werd het opgedeeld in provincies

In elke provincie was een gouverneur de baas met 4 taken:

Bevolking belasting laten betalen

1

Hij was de rechter (rechtspraak)

2

Bevel voeren over het leger in de provincie

3

Samen met ambtenaren zorgen voor orde en veiligheid

4

Aan de slag

Wat:
- Lezen §4.1 (blz. 74 & 75) tot en met het kopje 'Oorlog met Carthago'.

- maken opdracht 1-2-4-5 (blz. 97 & 98).

Hulp: Eerst boek, dan docent

• Rome had tot 509 v. Chr een koning. Daarna was het een staat zonder koning.

• een

• een groep (het senaat van mannen uit aanzienlijke families) had de meeste macht.

• helm, zwaard. schild & harnas

• Ze hadden een goed georganiseerd en goed bewapend leger.

• Ze wilden buit.

• Ze kregen de meeste buit en werden beroemd.

• Een zege die zoveel moeite kost dat hij tot verzwakking leidt.

• Die lieten ze bouwen op werven van Griekse steden in Zuid-Italië.

• De Romeinen hadden een grote vloot.

Het Romeinse Rijk

§4.1 B| Van stadstaat tot wereldrijk

In deze paragraaf leer je:

• Hoe burgeroorlogen leidden tot het ontstaan van het keizerrijk
• Hoe keizers zorgen voor vrede in het rijk

Burgeroorlogen

Legeraanvoerders waren jaren met soldaten op pad en betaalden hen

Soldaten waren dan ook trouw aan hun leiders

Legerleiders werden dus steeds machtiger

Sommigen gingen zich verzetten tegen de senaat, dit leidde tot oorlog

Zo'n oorlog binnen een staat is een burgeroorlog

Julius Caesar

Eén van deze legeraanvoerders was Julius Caesar

Hij had Frankrijk, België en Zuid-Nederland veroverd

Hij werd in 44 v.C. dictator (tiran), maar werd vermoord door vijanden in de senaat

Filmpje

De Rubicon

01:40

Wat is een burgeroorlog?

02:03

Waarom waren de soldaten trouw aan Caesar en niet de senaat?

02:23

Waarom wilde Caesar rode schoenen?

1. Dat vond hij mooi
2. Dat was een teken van rijkdom
3. Dan leek hij een koning
4. Dan viel hij meer op

Filmpje

De moord op Caesar

0

Keizer Augustus

Na Caesars dood kwam er weer een burgeroorlog

Deze werd gewonnen door Octavianus, Caesars achterneef

Hij kreeg de titel Augustus (de verhevene)

Hij maakte een eind aan de republiek en werd in 27 v.C. de eerste keizer

Hij stond als een god boven de mensen, hij was verheven

Rome was nu een keizerrijk. De keizer had alle macht en was een soort van koning.

Pax Romana

Betekent: Romeinse vrede

Romeinse keizers breidden het rijk uit

Het rijk had natuurlijke grenzen die werden bewaakt door legioenen

Zo was er 200 jaar vrede binnen het rijk

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

Wat is de juiste volgorde over het bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Julius Caesar was de eerste keizer van het Romeinse Rijk

1. Waar
2. Niet waar

Wat betekent de titel 'Augustus'

1. De verhevene
2. Dictator voor het leven
3. Keizer van het Romeinse rijk
4. Redder van de Republiek

Aan de slag

Wat:
- Lezen §4.1 (blz. 76-77) "Het Romeinse wereldrijk" tot en met "Romeinse vrede"

- maken opdracht 7-9-10-11 (blz. 98-99-100).

Hulp: Eerst boek, dan docent

• imperium

• rijk

• Europa

• Azië

• Afrika

• Om aan het werk te zetten (als dwangarbeider).

• Deze gebieden werden Romeinse provincies bestuurd door Romeinse gouverneurs.

• Vercingetorix geeft wapens aan Caesar.

• bron 4

• bron 3

• bron 4

• bron 3

• A & B

• legeraanvoerders (generaals) met hun soldaten

• De moordenaars hoopten dat de senaat zijn macht terugkreeg.

• Octavianus kreeg alle macht in handen. De senaat had niets meer te vertellen.

• Octavianus gebruikte als titel de naam Caesar, waarvan 'keizer' is afgeleid. Hij en zijn opvolgers worden daarom keizer genoemd.

• Er was rust, orde en vrede.

• Legioenen bewaakten de grenzen. Via verharde wegen konden ze snel worden verplaatst naar plaatsen waar gevaar dreigde.

• Twee eeuwen.