Les 03 - Voegwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Voegwoorden

Grammatica woordsoorten

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van deze les: 

- hoe je voorzetsels, bijwoorden en telwoorden uit een zin haalt; 

- welke verschillende soorten voegwoorden er zijn; 

- wat de functie van die verschillende voegwoorden is. 

Nakijken

We kijken samen naar opdracht 1 tot en met 3 op pagina 90. 

Pak je schrift erbij

Schrijf in je schrift alles wat je weet van:

- lidwoorden

- zelfstandige naamwoorden

- bijvoeglijke naamwoorden 

- voorzetsels 

- bijwoorden 

-  telwoorden. 

Voegwoorden

Met voegwoorden kunnen we van enkelvoudige zinnen samengestelde zinnen maken. Dit zijn zinnen die bestaan uit meerdere zinnen en dus meerdere persoonsvormen hebben. 

Soorten voegwoorden

We onderscheiden twee soorten voegwoorden: 

- nevenschikkende voegwoorden voegen zinnen of zinsdelen aan elkaar die ook apart van elkaar kunnen bestaan ; 

- onderschikkende voegwoorden zorgen ervoor dat (zins)delen die niet apart kunnen bestaan aan een zin wordt toegevoegd. 

Nevenschikkende voegwoorden

De nevenschikkende voegwoorden die we onderscheiden, hebben betrekking op: 

- aaneenschakeling (en.., noch, zowel... als)

- tegenstelling (maar, doch, of, hetzij... hetzij) 

- gevolg (dus) 

- reden (want) 

Onderschikkende voegwoorden

Ook tussen onderschikkende voegwoorden valt een onderscheid te maken (veel ervan kennen we ook als verbindingswoorden): 

- tijd (terwijl, nadat, toen, wanneer, als, voordat enzovoorts)

- reden (omdat, aangezien, nu, daar) 

- toegeving (hoewel, ofschoon, ook al) 
- oorzaak (doordat) 
- gevolg (zodat) 

- voorwaarde (als, indien, mits, wanneer, tenzij) 
doel (opdat, om te, met de bedoeling dat)

Onderschikkende voegwoorden

Hiernaast kunnen ook de woorden dat en of als onderschikkende voegwoorden worden gebruikt. 

Let hierbij op het woord of

- als het twee zinnen aan elkaar voegt dit van zichzelf al goede zinnen zijn is het nevenschikkend; voegt het een (zins)deel toe dat niet op zichzelf kan bestaan, dan is het een onderschikkend voegwoord. 

Aan de slag

Werk nu in alle rust aan opdracht 4 tot en met 11 op pagina 90 en 91.