Vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen 2HV-H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H3 Woordenschat Vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen

Wat zijn voorzetsels?

Kast en feest woorden

Vaste voorzetsels

Bij werkwoorden (voorzetselvoorwerp)

– wachten: Op het perron staat hij te wachten. (letterlijk) 

– wachten op: Ik wacht op de trein. (figuurlijk)

Bij combinaties van zelfstandig naamwoord + werkwoord 

- bezwaar hebben tegen / gebrek hebben aan.

Bij combinaties van bijvoeglijk naamwoord en werkwoord 

-bang zijn voor / blij zijn met / dol zijn op.

Voorzetseluitdrukkingen

Vaste combinaties met een of meer voorzetsels die in hun geheel de functie van voorzetsel hebben. Woordcombinaties als door middel van, met betrekking tot en in verband met. 

Vaak kun je zo’n uitdrukking vervangen door één voorzetsel:

– door middel van → door, met 

– in verband met → door, wegens

Door welk woord kan je de woorden die tussen haakjes staan vervangen, zonder de betekenis te veranderen.

De voordelen van kleedgeld zal ik toelichten (aan de hand van) een voorbeeld.

Door welk woord kan je de woorden die tussen haakjes staan vervangen, zonder de betekenis te veranderen.

(In het kader van) de excursie organiseert de school een informatieavond.

Door welk woord kan je de woorden die tussen haakjes staan vervangen, zonder de betekenis te veranderen.

Veel ouders bepalen de hoeveelheid zakgeld (met gebruikmaking van) de gegevens van het Nibud.

Door welk woord kan je de woorden die tussen haakjes staan vervangen, zonder de betekenis te veranderen.

Vroeger beslisten mijn ouders over onze vakantiebestemming, maar (na verloop van) enkele jaren mochten wij daarover meepraten.

Vaste voorzetsels

Veel werkwoorden hebben een vast voorzetsel: 

vertrouwen op, beschikken over, zich schamen voor , houden van, nadenken over  

Vast voorzetsel

De betekenis van het werkwoord verandert soms als er zo'n vast voorzetsel bij staat, of als je het voorzetsel verandert.

Bijvoorbeeld:

LACHEN NAAR 

betekent iets heel anders dan 

LACHEN OM

Vul aan met een vast voorzetsel
lijken ...

Vul aan met een vast voorzetsel:
Verlangen ...

Combinatie zelfstandig naamwoord, werkwoord en voorzetsel of combinatie van bijvoeglijk naamwoord, werkwoord, voorzetsel

voorbeelden:

- verstand hebben van

- aanmerkingen maken op

-bang zijn voor

-blij zijn met 

-dol zijn op

Vul aan met een vast voorzetsel:
een hekel hebben ...

Vul aan met een vast voorzetsel
aanleiding geven ...

Voorzetseluitdrukkingen

Dit zijn woordcombinaties met een voorzetsel, een zelfstandig naamwoord en weer een voorzetsel.

vb:

- Ten tijde van

- Met betrekking tot

Voorzetseluitdrukkingen

Voorzetseluitdrukkingen zijn woordcombinaties die je kunt vervangen door één woord.

Bekijk de volgende voorbeelden maar eens.

Vul aan met een vast voorzetsel:
.. middel ...

Vul aan met de vaste voorzetsels:
... de hand ...

Sanja besteedt al haar zakgeld ... nieuwe kleren en make-up

1. voor
2. op
3. in
4. aan

We zijn ons niet bewust ... de impact van reclame op ons koopgedrag.

1. over
2. van
3. met
4. voor

In de kantine wordt ... ingang ... het nieuwe schooljaar verse jus verkocht.

1. met in
2. door van
3. met van
4. van in

Er zijn grote verschillen in de manier waarop mensen ... geld omgaan.

1. met
2. aan
3. over
4. op

De Tweede kamer had veel kritiek ... de bezuinigingen van de regering.

1. in
2. met
3. over
4. op

... antwoord ... uw mail deel ik u het volgende mee.

1. op, in
2. in, op
3. aan, met
4. met, aan

Aan de slag!

Maak opdracht 1 t/m 3 van woordenschat H3

www.cambiumned.nl