H1 landschap §2 gesteente verandert

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H1: Landschap

§2 Gesteente verandert

Leerdoelen §1.2 Gesteente verandert

• Je kunt het verschil tussen mechanische en chemische verwering uitleggen.
• Je kunt uitleggen hoe verwering gebergten aantast.
• Je kunt uitleggen hoe chemische verwering zorgt voor het ontstaan van grotten.
• Je kunt het verschil tussen verwering, erosie en sedimentatie uitleggen.

De vorige afbeelding. Is dit een oud of een jong gebergte?

1. Oud
2. Jong

De vorige afbeelding. Is dit een oud of een jong gebergte?

1. Oud
2. Jong

Bergen slijten.

Dit komt door twee processen.

Bergen slijten. Dit komt door...

1. Verwering: het uiteenvallen van gebergte (paragraaf 2)

2. Erosie: het afslijten van gebergte (paragraaf 3)

Verwering

Het uiteenvallen van gesteente.

1. Mechanische verwering

De samenstelling van het gesteente blijft gelijk: de stenen zijn hetzelfde maar kleiner.

2. Chemische verwering

Samenstelling verandert: gesteente lost bijv. op door zuren uit planten.

Mechanische verwering

Samenstelling blijft gelijk.

Dit gebeurt op drie manieren:

1. Vorstverwering

2. Grote temperatuurverschillen

3. Biologische verwering

1. Vorstverwering

Vorstverwering komt vooral voor in woestijnen en berggebieden. 

Wat gebeurt er? 

2. Verwering door temperatuurverschillen

Door de zon zet het gesteente overdag uit en als het 's nachts afkoelt krimpt het. 

Hierdoor brokkelt het gesteente af. 

3. Biologische verwering

Een plant groeit in een spleet van gesteente. De plant wordt groter, net als de wortels. De wortels zorgen dat de spleet ook groter wordt en gesteente brokkelt uiteindelijk af. 

Verweringsmaterialen

Verweringsmaterialen

Verwering dichtbij?

Welke vorm van mechanische verwering zie je op de afbeelding?

1. Vorstverewering
2. Verwering door temperatuurverschil
3. Biologische verwering

Leg in je eigen woorden uit hoe gesteente verandert bij vorstverwering.

Chemische verwering

Bij chemische verwering verandert de samenstelling van het gesteente.

Dit gebeurt wanneer:

Zuurstof en vocht met zuren reageren met het gesteente. 

Bijvoorbeeld: oxidatie = het roesten van ijzer

Welke zinnen horen bij mechanische verwering en welke zinnen horen bij chemische verwering?

Mechanische verwering

Chemische verwering

Gesteente verandert van samenstelling.​

Deze soort verwering gaat snel bij grote temperatuursverschillen.​ 

Gesteente valt uiteen in kleinere stukken.​ 

Veel vocht en een hoge temperatuur versnellen ​dit type verwering.​ 

Hoe werkt dit?

Zet in de juiste volgorde.

Neerslag wordt zuur door de plantenwortels.

Kalksteen lost op.

Er valt neerslag.

Neerslag sijpelt door het gesteente naar beneden. 

Uiteindelijk kan dit ontstaan: karstgebied

Dit is een vorm van...

1. mechanische verwering
2. chemische verwering

Deze vorm van mechanische verwering wordt veroorzaakt door...

1. Water dat in spleten bevriest
2. platenwortels die gesteente uiteen duwt
3. Grote temperatuurverschillen