5.2 Europese expansie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2 De Europese expansie

Doelen

Aan het einde van de les kun je:

• Drie oorzaken voor de Europese expansie noemen
• Drie motieven waarom de Portugezen op ontdekkingsreis gingen noemen
• Het verband tussen het succes van de reconquista en de Spaanse ontdekkingsreizen uitleggen

Kenmerkend aspect: Het begin van de Europese overzeese expansie

Indië

• Sinds oudheid handel met Indië
• Doel: specerijen, zijde, parfum en luxe-goederen verkrijgen
• Lange reis met véél tussenstops  maakt deze handel "peperduur"
• Waarom?
• Iedere tussenhandelaar wil winst maken
• Via de zijderoute reizen Europeanen in de middeleeuwen naar Indië 
• Voorbeeld: Marco Polo

Oorzaken zoektocht nieuwe routes

• Hernieuwde wetenschappelijke interesse in de Renaissance (kompas, nieuwe schepen, nieuwsgierigheid)
  
• Handel met Midden-Oosten was duur door tussenhandelaren​
• Door de val van Constantinopel was handelen over land niet meer  mogelijk
  
  
• Hiermee start de Europese expansie in de vroegmoderne tijd
  

Portugal

• Portugezen beginnen in 15de eeuw met ontdekkingsreizen
• 1450: Hendrik de Zeevaarder verkent Afrikaanse kust
  1488: Bartolomeu Dias bereikt de Kaap
  1498: Vasco da Gama bereikt India
  
• Motieven van de ontdekkingsreizen:
• 1. Handel in luxeproducten
• 2. Goud
• 3. Christendom verspreiden
  

Spanje

• Spanje doet nog niet mee met ontdekkingsreizen
  
• Reden: katholieke koningen willen éérst Reconquista voltooien
• 1492: val van Granada
• Gevolg: Columbus mag met drie schepen naar Indië varen via het westen
  
• Waarom naar het westen?
• Portugezen controleren de zuidelijke route
  
• Oktober 1492: Columbus ontdekt Amerika
• Noemt inheemse bevolking indianen

Oefenen met vragen (15)

• Stap 1: Lees de vraag
• Stap 2: Welke kennis/sleutelwoorden
• Kenmerkend aspect en wat het KA inhoudt, Portugese expansie
• Stap 3: Welk antwoord verwacht?
• Koppelen bron en KA
• Stap 4: Moet ik verwijzen?
• Nee, bron wel nodig
• Stap 5: lees titel/toelichting/bron

Je concludeert dat er in de specerijenhandel in de zestiende eeuw sprake
is van continuïteit en van verandering.
Licht dit toe door:
-een voorbeeld van continuïteit en een voorbeeld van verandering in de specerijenhandel te noemen en
-een kenmerkend aspect van de zestiende eeuw te noemen dat past bij deze verandering.