Europese expansie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Bij welk kenmerkend aspect past deze bron?

1. Hernieuwde oriëntatie op de oudheid
2. Veranderend mens- en wereldbeeld

Bij welk kenmerkend aspect past deze bron?

1. Hernieuwde oriëntatie op de oudheid
2. Veranderend mens- en wereldbeeld

Prehistorie

Oudheid

Middeleeuwen

Vroegmoderne tijd

TV1

TV2

TV3

TV4

TV5

10de eeuw

5de eeuw

14de eeuw

16de eeuw

Grieken en Romeinen

Monniken en ridders

Steden en Staten

Ontdekkers en hervormers

De Europese expansie

Doelen

Aan het einde van de les kun je:

• Drie oorzaken van de Europese expansie noemen
• Drie motieven waarom de Portugezen op ontdekkingsreis gingen noemen
• Het verband tussen het succes van de reconquista en de Spaanse ontdekkingsreizen uitleggen

Kenmerkend aspect: Het begin van de Europese overzeese expansie

Indië

• Sinds oudheid handel met Indië
• Doel: specerijen, zijde, parfum en luxe-goederen verkrijgen
• Lange reis met véél tussenstops  maakt deze handel "peperduur"
• Waarom?
• Iedere tussenhandelaar wil winst maken
• Via de zijderoute reizen Europeanen in de middeleeuwen naar Indië 
• Voorbeeld: Marco Polo

Portugal

• Na de val van Constantinopel zoeken de Portugezen een nieuwe route
• Hiermee start de Europese expansie en de vroegmoderne tijd
  
  
• In de 15de eeuw wordt dit ook pas mogelijk:
• 1. Schepen die geschikt zijn voor lange reizen
• 2. Kompas en sterrenkaarten 
• 3. Mechanische klokken

India

• Motieven van de ontdekkingsreizen:
• 1. Handel in luxeproducten
• 2. Goud
• 3. Christendom verspreiden
  
  
• 1482: Fort Elmina
• 1488: Bartolomeu Dias bereikt de Kaap
• 1498: Vasco da Gama bereikt India
  
  
• Al snel verdrijven de Portugezen andere concurrenten

Spanje

• Spanje doet nog niet mee met expansie
• Reden: katholieke koningen willen éérst Reconquista voltooien
• 1492: val van Granada
• Gevolg: Columbus mag met drie schepen naar Indië varen via het westen
  
• Waarom naar het westen?
• Portugezen controleren de zuidelijke route
  
  
• Oktober: Columbus ontdekt Amerika
• Noemt inheemse bevolking indianen

Je concludeert dat er in de specerijenhandel in de zestiende eeuw sprake
is van continuïteit en van verandering.
Licht dit toe door:
 een voorbeeld van continuïteit en een voorbeeld van verandering in de specerijenhandel te noemen en
 een kenmerkend aspect van de zestiende eeuw te noemen dat past bij deze verandering.

1 deel te nemen aan de belegering van de islamitische havenstad Ceuta in Afrika.

2 te investeren in de ontwikkeling van nieuwe scheepstypen en navigatie-instrumenten, zoals het karveel en het kwadrant.

3 een fort te laten bouwen op het Afrikaanse eiland Arguin.

Een bewering:

Deze besluiten van Hendrik de Zeevaarder passen bij één middeleeuwseen bij twee zestiende eeuwse ontwikkelingen. Ondersteun deze bewering door per besluit aan te geven bij welke

 

ontwikkeling die past.