Les 3 - 1.3 & 1.4 _ Chemische reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H1 - §1.3 + §1.4

Chemische reacties + reactiesnelheid

Planning

• Practicum kort bespreken 

• Leerdoelen
  

• Voorkennis

• Uitleg §1.3 + §1.4 (herhaling)

• Aan de slag!

Practicum - Scheidingsmethoden

• Scheiden van een mengsel van 5 vaste stoffen
• (Krijt, zout, zand, plastic en ijzerpoeder) 

• Bij meeste gelukt!

Leerdoelen

Na deze les weet ik...:

• wat chemische reacties zijn en de kenmerken van chemische reacties
• welke energie effecten er kunnen optreden bij chemische reacties en processen
• welke 5 factoren de reactiesnelheid beïnvloeden 

Na deze les kan ik...:

• energiediagrammen tekenen van chemische reacties en processen
• uitleggen welke reactie sneller / langzamer verloopt

Is dit een chemische reactie?

1. Ja
2. Nee

Chemische reactie of niet?
(oplossen van suiker in water)

1. ja
2. nee

Is dit een chemische
reactie?

1. Ja
2. Nee

Is dit een chemische
reactie?

1. Ja
2. Nee

Uitleg §1.3

• Chemische reacties
• Beginstof(fen) verdwijnt, nieuwe stof(fen) (=reactieproduct) ontstaat.

• bijv. glucose + zuurstof -->  koolstofdioxide + water
•                   beginstoffen                 reactieproducten

Je verwarmt een witte vaste stof die bij 440 °C vloeibaar wordt. Tijdens het afkoelen wordt deze vloeistof bij 335 °C weer een witte vaste stof. Leg uit of tijdens het verhitten een chemische reactie is opgetreden.

Uitleg §1.3

Kenmerken chemische reactie:

• Beginstoffen verdwijnen en reactieproducten ontstaan

• Voor elke chemische reactie geldt de wet van massabehoud
• Stoffen reageren  in een vaste massa-verhouding

• Elke reactie heeft zijn eigen reactietemperatuur.
• Bij elke chemische reactie treedt een energie-effect op

Energie effect = Endotherm en Exotherm


Bij een exotherme reactie...

1. er komt energie vrij
2. er is energie nodig.

Uitleg §1.4

• Energie effecten:

• Exotherm
• Energie komt vrij

• Endotherm
  
• Warmte/energie nodig

Om kaarsvet te smelten, moet je voortdurend verwarmen. Is het smelten van kaarsvet een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm proces
2. endotherm proces

Gesmolten kaarsvet wordt weer vast als je het afkoelt.
Zal deze fase-overgang exotherm of endotherm zijn?

1. exotherm
2. endotherm

Gesmolten kaarsvet wordt weer vast als je het afkoelt.
Zal bij deze faseverandering de omgeving warmer worden of juist kouder?

1. warmer
2. kouder

Uitleg §1.3

Energiediagrammen

• Deze moet je zelf kunnen tekenen

Exotherm 

Endotherm 

Uitleg §1.4

Energiediagrammen

• benoemen van de verticale as
• niveau van beginstof(fen) + benoemen
• niveau van reactieproduct(en) + benoemen
• niveau van geactiveerde toestand (ook wel overgangstoestand genoemd)

Je moet in het energiediagram kunnen aangeven: 

• reactie-energie
• activeringsenergie

Wat voor soort reactie is weergegeven in dit energiediagram?

1. een endotherm reactie
2. een exotherme reactie
3. een overgangsreactie
4. een geactiveerde reactie

Dit is een energiediagram
van:

1. het aansteken van een lucifer
2. het opladen van een batterij
3. het condenseren van kwik
4. het koken van een ei

Uitleg §1.4

Reactiesnelheid

Welke factoren beïnvloeden
de reactiesnelheid?

Uitleg §1.4

Factoren die de snelheid van 

een reactie bepalen:

1. Soort stof
2. Concentratie
3. Temperatuur
4. Verdelingsgraad
5. Katalysator

1.

2.

3.

4.

5.

Aan de slag 

• Doorlezen §1.1 t/m §1.4
• Maken:
  

     * §1.1 => opdr. 4, 7, 9, 

     * §1.2 => opdr. 12, 13, 14, 16, 18 

     * §1.3 => opdr. 21, 23, 24, 28

     * §1.4 => opdr. 31, 36, 37, 39

• Fluisterend overleggen met buur mag / muziek
  

• Vraag? Steek je vinger op
• Klaar? => Géén huiswerk

• Volgende les: practicum

Explosie in Beiroet 4 augustus 2020