Hoofdstuk 5, Paragraaf 3.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

 Hoofdstuk 5. Paragraaf 3

Kerk in de late middeleeuwen

Wat gaan wij doen vandaag?

• Studiewijzer
• Instructie
• Aan de slag
• Afsluiting

Bron 1: Afbeelding van Paus Urbanus II (1089 - 1099). De paus was de machtigste persoon binnen de christelijke kerk. 

Studiewijzer

d

Week 18	Lesdoel	Opdracht
12 - 6 / 16 - 6	Je kunt uitleggen wat het christelijke geloof in de late middeleeuwen inhield. Je kunt beschrijven hoe de kerk in de late middeleeuwen was georganiseerd. Je kunt uitleggen hoe de kerk in de late middeleeuwen omging met mensen met andere geloofsopvattingen.	Opgave 3 t/m 13.

Geloven in de middeleeuwen

In de middeleeuwen werd de christelijke kerk geleid door de paus

dit noemen wij de katholieke kerk.

De kerk had heel veel leefregels. Welke regels waren er? 

Bron 2: Tegenwoordig wordt de katholieke kerk geleid door paus Fransiscus. 

Geloven in de middeleeuwen

Mensen waren volgens de kerk van nature slecht: als je niet oppaste, deed je dingen die god had verboden, zoals:

Stelen

Liegen

Moorden

Dit noemt de kerk: zonde

Bron 2: Volgens de katholieke kerk zijn er zeven hoofdzonden, zoals hier op het schilderij van Jeroen Bosch afgebeeld: Lust, Wraak, Luiheid, gulzigheid, jaloezie, hoogmoed, hebzucht

Geloven in de middeleeuwen

Naast goede daden verrichten vonden mensen ook het volgende belangrijk, namelijk: 

Bidden tot Heilige, dit waren mensen die veel voor het geloof heeft gedaan

Je kon ook op bedevaart gaan naar een heilige plaats. 

Bron 3: De heilige stad Jeruzalem is een bedevaartsoort voor christenen, maar ook joden en moslims.

Organisatie van de kerk

Kerken in een bepaald gebied vormen een bisdom onder leiding van een bisschop.

's-Hertogenbosch is ook een bisdom. Een kathedraal was het belangrijkste gebouw in het bisdom.

Kloosters vielen onder de paus.

Bron 4: (extra info) Naast kloosters en bisdommen waren er ook veel militaire orders die tot de katholieke kerk behoorden, zoals de tempeliers. Deze zien we de volgende les terugkomen.

De organisatie van de kerk

Herhaling

Je kunt uitleggen wat het christelijke geloof in de late middeleeuwen inhield.

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 3 van Hoofdstuk 5.

Maak: 3 t/m 13.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 3. 

Afsluiting

Je kunt beschrijven hoe de kerk in de late middeleeuwen was georganiseerd.

 Hoofdstuk 5. Paragraaf 3

Kerk in de late middeleeuwen

Wat gaan wij doen vandaag?

• Studiewijzer
• Instructie
• Aan de slag
• Afsluiting

Bron 1: Afbeelding van Paus Urbanus II (1089 - 1099). De paus was de machtigste persoon binnen de christelijke kerk. 

Studiewijzer

d

Week 18	Lesdoel	Opdracht
12 - 6 / 16 - 6	Je kunt uitleggen wat het christelijke geloof in de late middeleeuwen inhield. Je kunt beschrijven hoe de kerk in de late middeleeuwen was georganiseerd. Je kunt uitleggen hoe de kerk in de late middeleeuwen omging met mensen met andere geloofsopvattingen.	Opgave 3 t/m 13.

Mensen met een ander geloof

De kerk ontwikkelde zich tot een machtige en rijke organisatie, maar niet iedereen was daar mee eens. 

Welke geloofsopvattingen waren er?

Mensen met een ander geloof

Eenvoudige levensstijl

Sommige vonden dat de kerk te machtig en té rijk was geworden.

Zij wilden terugkeren naar hoe Jezus leefde, dus simpel en sober. 

Zij richten kloosterorders op. 

Bron 2: Fresco van Franciscus van Assisi uit een kerk in Rome. Hij was oprichter van de kloosterorde van de Franciscanen

Mensen met een ander geloof

Afwijzen kerkleer

Sommige wezen de hele kerkleer af zoals de Katharen in Zuid-Frankrijk.

De katholieke kerk zag deze katharen als een bedreiging. 

De katharen zijn uiteindelijk uitgemoord, gevangen of gevlucht

Bron 3: Beeltenis van Raymond van Toulouse. Hij was een van de weinige vorsten die opkwam voor de katharen. 

Mensen met een ander geloof

Wat deed de kerk met deze mensen?

Mensen die afweken van de officiële kerkleer werden Ketters genoemd en werden vervolg:

Brandstapel

Uit de kerk verbannen

Bron 4: Ketters werden bijvoorbeeld op de brandstapel gegooid zoals je in deze middeleeuwse prent kan zien. 

Mensen met een ander geloof

En mensen met andere geloven?

• Joden werden gezien als moordenaars van christus (pispaaltje van de geschiedenis)
• Moslims werden gezien als natuurlijke vijand.

Bron: Middeleeuwse prent waarbij Joden op de brandstapel worden gezet. Joden kregen ook de schuld voor het uitbreken van de Pest.

De kruistochten

De paus zag de moslims als een grote bedreiging. 

Hij was van mening dat de rijken in het Midden-Oosten het bedevaartgangers erg moeilijk maakten. Mensen konden volgens hem dus niet naar de heilige plaatsen toe. 

De kruistochten

Dit leidde tot de eerst kruistocht

''Een poging van christelijke legers uit West-Europa om moslims in het Midden-Oosten te bestrijden.''

Hoe kwam dit tot stand en was dit dus succesvol?? 

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 3 van Hoofdstuk 5.

Maak: 3 t/m 13.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 3. 

Afsluiting