5.3: De kerk in de late middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

5.3: De kerk in de late middeleeuwen

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen 5.2 nabespreken
• Leerdoelen 5.3
• 3 dingen die je al weet van de christelijke kerk in de vroege   ME
• Uitleg 5.3
• Wat heb je geleerd? wat wil je nog weten?
• Huiswerk

Welke sociale lagen waren er in een middeleeuwse stad?

Hoe heetten de verenigingen van ambachtslieden?

Noem 2 redenen voor het oprichten van gilden

Welke stadsrechten kocht de burgerij?

Hoe heet de baas van de rechtbank?

Noem bestuurstaken van de schout en de schepenen

Leerdoelen van 5.3: je kunt

• beschrijven wat de christelijke kerk belangrijk vond en hoe   christenen leefden in de late middeleeuwen
  
  
• beschrijven hoe de christelijke kerk was georganiseerd.
  
  
• uitleggen hoe de christelijke kerk omging met mensen  met een ander geloof

Wat weet je al van
de christelijke kerk
in de middeleeuwen?

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

1) Geloven in de middeleeuwen (boek blz. 75)

Europa: bijna iedereen waas christelijk
Leider: de Paus - woont in Rome

Belangrijkste regel in de kerk: 

Leef volgens de reels van de kerk, anders kom je na je dood in de hel.

Zondaar: iemand die zich niet houdt aan de regels van de kerk

Zonden goedmaken: 'goede werken' doen

Zieken helpen

Welke zonden ken je?

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

1) Geloven in de middeleeuwen (boek blz. 75)

BIDDEN = Vragen om hulp of bescherming van god of een                           heilige

Heilige = 

iemand die dood is, maar veel voor het geloof heeft gedaan
kan wonderen verrichten

BEDEVAART =  naar een heilige plek reizen

Bede: komt van 'bidden'

Vaart: komt van 'reis'

Heilige: Maria

Hier afgebeeld: de aartsengel die Maria vertelt dat ze zwanger is van God (want Jezus zit in haar buik)

Bedevaartsoord grot van Lourdes

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

2) De organisatie van de kerk (boek blz. 76)

• Kerken waren groot en versierd
• Gelovigen betaalden daarvoor
• In elke stad een grote kerk

De Dom van Utrecht

Dit is de Dom van Utrecht.

De bouw begon in 1254 en duurde meer dan 100 jaar.

De toren is 107 meter hoog.

Gebouwd voor de  bisschop van Utrecht.

Hij was de baas van de kerkprovincie Utrecht = ongeveer de bovenste helft van Nederland

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

2) De organisatie van de kerk (boek blz. 76)

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

3) Mensen met een ander geloof (boek blz. 77)

Rond 11e eeuw leven kerkleiders als rijke vorsten
Kritiek van gelovigen:
Zij willen dat geestelijken eenvoudig moeten leven, zoals Jezus deed
2 soorten reacties:

1) Sommigen gingen heel eenvoudig leven in een klooster, maar bleven bij de katholieke kerk

2) Anderen keerden zich tegen de kerk. Bijv. de Katharen

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

3) Mensen met een ander geloof (boek blz. 77)

Hoe reageerde de kerk op de gelovigen met kritiek?
Elke christen die anders dacht dan de kerk was een KETTER
Ketters werden door de kerk vervolgd. 
(= opgepakt en gestraft)

ketter op de brandstapel

Geloven in de middeleeuwen

steden lieten met hun kerk zien hoe rijk en godsdienstig ze waren, kerken werden daardoor steeds groter en mooier.

3) Mensen met een ander geloof (boek blz. 77)

Hoe reageerde de kerk op mensen met een ander geloof?

Joden

Christenen vielen joden aan want zij hadden jezus vermoord
De kerk deed daar niets tegen

Moslims

Heersten in Palestina; daarom konden christen niet op bedevaart 
Paus stuurt er christenen heen om de moslims weg te jagen = kruistochten

Kruis is symbool van het christendom.

Waarom wilde de paus dat christenen op kruistocht gingen?

Wanneer waren de kruistochten?

1. 0-500
2. 0-1500
3. 500-1000
4. 1000-1500

Welke stad was een favoriete bestemming voor de Kruistochten?

1. Istanboel
2. Beiroet
3. Jeruzalem
4. Mekka

Hoe noem je de kerk in de stad waar de bisschop woonde?

1. Grote Kerk
2. Kathedraal
3. Pinakels
4. Gotiek

Late middeleeuwen:

1. De verspreiding van het christendom in geheel Europa
2. De kruistochten

Wie was de baas van de katholieke kerk?

1. De Koning
2. Bisschop
3. Priester
4. De Paus

Mensen met kritiek op de kerk werden ....... genoemd

1. Heidenen
2. Ongelovigen
3. Ketters

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Begrippen

• katholieke kerk
• zonde
• heilige
• bedevaart
• bisdom
• bisschop
• kathedraal
• ketterij
• kruistocht

Huiswerk voor na de vakantie:

• Lees  paragraaf 5.3 
• Maak van paragraaf 5.3 alle opdrachten (memo online)
• Maakk 5.3: Test jezelf
• Leer van 5.3 alle begrippen online met de flitskaarten