deel 2 gesteentekringloop

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

§9 - De gesteentekringloop

Soorten gesteente

• Sedimentgesteente
  
•  Metamorf gesteente
• Stollingsgesteente

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

               

                         

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

               

                         

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

               

                         

  Zandsteen                     Marmer                      Graniet

     Sediment-               Metamorf                  Stollings-

     gesteente.                gesteente                 gesteente

       Schist                      Steenkool                 Marmer  

Metamorfose betekent gedaanteverandering.

Metamorf gesteente ontstaat wanneer sedimentgesteente 

of stollingsgesteente onder hoge druk en/of temperatuur 

worden omgevormd tot een ander gesteente.       

     

Voorbeeld marmer

Let op, de druk wordt
steeds groter!

Schelpen > Kalksteen > Marmer

Voorbeeld leisteen

Let op, de druk wordt
steeds groter!

Klei > Schalie > Leisteen

Leg in stappen uit hoe mineralen in sedimentgesteente kunnen voorkomen

1

2

3

4

Laagje voor laagje worden nieuwe lagen sediment gevormd

Rivieren "sorteren" op gewicht" eerst zakken de zwaarste delen naar de bodem

Nieuwe lagen worden afgezet boven het mineraal

De lagen daarboven drukken het geheel in elkaar tot gesteente

 De gesteentekringloop

-

We gaan vandaag eens kijken naar het levensverhaal

van meneer Steen. 

Meneer Steen werd zo’n 500 miljoen jaar geleden geboren bij deze vulkaan:

Nadat Meneer Steen was afgekoeld, gaven ze hem de naam: stollingsgesteente.

Hier zie je meneer Steen tussen zijn familie op een vulkaan:

Meneer Steen is heel blij onderdeel  uit te maken van deze vulkaan… 

Maar helaas, de zon, neerslag en ijs gooien roet in het eten….!  

• Meneer Steen valt door al al deze krachten uiteen…

Dit uiteen vallen noemen we:

1. Erosie
2. Verwering
3. Sedimentatie
4. Puinhelling

• In de rivier zorgt hij voor erosie: hij schuurt hard gesteente af/uit en maakt ook een rivierdal.
• Uiteindelijk wordt het materiaal afgezet in de oceaan  
  

De stukjes meneer Steen komen in een rivier terecht.

Dit afzettingsproces noemen we

1. Erosie
2. Verwering
3. Sedimentatie
4. Estuarium

Er vindt veel sedimentatie plaats in de oceaan..

• Het afgezette materiaal wordt samengeperst door nieuwe lagen daar bovenop en er ontstaat een nieuw gesteente, namelijk een sedimentgesteente. 
  

De sedimentatie blijft doorgaan en er komen steeds meer zware lagen  boven meneer Steen te liggen…

• meneer Steen komt dichter bij de warme mantel te liggen. 
  

Meneer Steen heeft het heet. Het grote gewicht boven meneer Steen zorgt ook voor een zware druk op hem, waardoor de temperatuur stijgt.

• Hierdoor ondergaat hij een metamorfose en ontstaat er een metamorf gesteente.
  

De gesteentelaag waarin meneer Steen uiteindelijk terecht komt is een subductie-zone en beweegt: (de ene plaat duikt onder de andere plaat):

• Op een diepte van meer dan 100 km begint meneer Steen te smelten in de mantel. 
  

• Na verloop van tijd begint zijn leven opnieuw via een vulkaanuitbarsting… 
  

• Dit verhaal van meneer Steen is een voorbeeld van de gesteentekringloop.
  

Wat is de tik-lik-loep methode?

Aan de slag!

- Samenvatting opdracht 1 

- Grondsoortenkaartje

- Boxopdracht van 1.6