Les 3 - 5 vwo - periode 3

Welke drie hoofdbewegingen van platen zijn er?
1 / 36
suivant
Slide 1: Question ouverte
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Cette leçon contient 36 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Welke drie hoofdbewegingen van platen zijn er?

Slide 1 - Question ouverte

Leg uit waarom er in de meeste gevallen vulkanisme ontstaat bij convergerende platen

Slide 2 - Question ouverte

Pak je aantekeningenschrift erbij


= aantekeningen maken

Slide 3 - Diapositive

De gesteentekringloop

Slide 4 - Diapositive

§1.2


Welke drie soorten gesteente onderscheiden we?

Hoe ontstaan stollings- sediment en metamorfe gesteente?
Hoe werkt de gesteentekringloop?

Slide 5 - Diapositive

Soorten gesteente
  • Sedimentgesteente
  •  Metamorf gesteente
  • Stollingsgesteente

Slide 6 - Diapositive

Ontstaan
Sedimentgesteente:
  • Sediment wordt afgezet door de rivier / zee
  • Sediment plakt onder druk aan elkaar
  • Druk van bovenliggende sedimentpakketen


timer
3:00

Slide 7 - Diapositive

Schema (komt later terug)

Slide 8 - Diapositive

Slide 9 - Diapositive

Uiterlijke kenmerken
Sedimentgesteente:
  • Gelaagd
  • Vaak met fossielen
  • Oorspronkelijke sedimentdeeltjes kunnen zichtbaar zijn

Voorbeeld: 

Slide 10 - Diapositive

Fossiel in sedimentgesteente

Slide 11 - Diapositive

Ontstaan
Stollingsgesteente:
  • Magma/lava stolt (Veel warmte)
  • Basalt / Andesiet buiten de vulkaan
  • Graniet binnen in de aardkorst


Slide 12 - Diapositive

Uiterlijke kenmerken
Stollingsgesteente:
  • Geen gelaagdheid
  • Geen fossielen
  • Mineralen zijn zichtbaar als aparte kristallen

Voorbeeld: 

Slide 13 - Diapositive

Ontstaan
Metamorf gesteente:
  • Onder hoge druk en/of hoge temperatuur verandert gesteente van samenstelling


Slide 14 - Diapositive

Uiterlijke kenmerken
Metamorf gesteente:
  • Helemaal gekristalliseerd
  • Geen holtes of barsten
  • Geen fossielen

Voorbeeld: 

Slide 15 - Diapositive

Meneer Steen werd zo’n 500 miljoen jaar geleden geboren bij deze vulkaan:

Slide 16 - Diapositive

       Schist                      Steenkool                 Marmer  
Metamorfose betekent gedaanteverandering.

Metamorf gesteente
ontstaat wanneer sedimentgesteente 
of stollingsgesteente onder hoge druk en/of temperatuur 
worden omgevormd tot een ander gesteente.       

     


Slide 17 - Diapositive

Voorbeeld marmer

Let op, de druk wordt
steeds groter!


Schelpen > Kalksteen > Marmer

Slide 18 - Diapositive

Voorbeeld leisteen

Let op, de druk wordt
steeds groter!


Klei > Schalie > Leisteen

Slide 19 - Diapositive

Klei
Schalie
Schist
Leisteen

Slide 20 - Diapositive

Slide 21 - Vidéo

Sedimentgesteente    Metamorf gesteente    Stollingsgesteente

De uiterlijke kenmerken weerspiegelen de ontstaanswijze:
- sedimentatie > wegzakken > samenpersen
- magma/lava > stolt
- Door hoge druk en temperatuur weinig zichtbaar
               
                         

Slide 22 - Diapositive

Opgelet?

Slide 23 - Diapositive

Graniet is een voorbeeld van ......
A
een sedimentgesteente
B
een stollingsgesteente
C
metamorfgesteente

Slide 24 - Quiz

Wat voor soort gesteente is Leisteen?
A
Metamorf gesteente
B
Stollingsgesteente
C
Sedimentgesteente

Slide 25 - Quiz

Uitleg: Gesteentekringloop. versimpelde weergave van de werkelijkheid

Of zelfstandig (in stilte) werken: 

Slide 26 - Diapositive

 De gesteentekringloop
-

Slide 27 - Diapositive

We gaan vandaag eens kijken naar het levensverhaal
van meneer Steen. 

Slide 28 - Diapositive

Nadat Meneer Steen is afgekoeld, noemen we hem een stollingsgesteente.



Slide 29 - Diapositive

Hier zie je meneer Steen tussen zijn familie:

Meneer Steen vindt het wel best rustig onderdeel van deze berg uit te maken… 

Slide 30 - Diapositive

Maar helaas, de zon, neerslag en ijs gooien roet in het eten….!  

  • Meneer Steen valt door al al deze krachten uiteen…
  • = verwering

Slide 31 - Diapositive

  • In de rivier zorgt hij voor erosie: hij schuurt hard gesteente af/uit.
  • Uiteindelijk wordt het materiaal afgezet in de oceaan → sedimentatie 

De stukjes meneer Steen komen in een rivier terecht.

Slide 32 - Diapositive

Er vindt veel sedimentatie plaats in de oceaan..

  • Het afgezette materiaal wordt samengeperst en er ontstaat een nieuw gesteente, namelijk een sedimentgesteente

Slide 33 - Diapositive

De sedimentatie blijft doorgaan en er komen steeds meer zware lagen gesteente boven meneer Steen te liggen…

  • meneer Steen komt dichter bij het warme magma te liggen. 

Slide 34 - Diapositive

Meneer Steen heeft het heet. Het grote gewicht boven meneer Steen zorgt ook voor een zware druk op hem. 

  • Hierdoor gaat hij veranderen en ontstaat er een metamorf gesteente.

Slide 35 - Diapositive

De gesteentelaag waarin meneer Steen komt in een subductie-zone terrecht:

  • Op een diepte van zo’n 100 km begint meneer Steen te smelten

  • Na verloop van tijd begint zijn leven opnieuw… 

  • Dit verhaal van meneer Steen is een voorbeeld van de gesteentekringloop.

Slide 36 - Diapositive