Vormgevingsaspect Ruimte

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Aspecten van de vormgeving

Compositie/ordening

Licht

Kleur

Ruimte

Lijn

textuur en structuur

vorm

VORMGEVINGS-ASPECTEN

Compositie

Licht

Kleur

Ruimte

Lijn

Textuur

Structuur

Vorm

Ruimte

Met ruimte wordt meestal de manier bedoeld waarmee een kunstenaar diepte verbeeldt in een plat werk. Er zijn verschillende technieken voor ruimtesuggestie.

Daarnaast speelt ruimte ook een belangrijke rol bij driedimensionale kunst.

Wanneer een sculptuur midden in een grote ruimte staat, bekijk je het in relatie met de ruimte. Je ziet bijvoorbeeld of het beeldhouwwerk goed bij de omgeving past, of juist helemaal niet. 

Yayoi Kusama

- Infinity Mirrored Room: All the Eternal Love I have for the Pumpkins (2016)

Er zijn verschillende technieken voor ruimtesuggestie (manieren om diepte te verbeelden op een plat vlak).

• Lijnperspectief
• Groot voor-klein achter
• Overlapping
• Afsnijding
• Coulissewerking
• Atmosferisch perspectief
• Kleurperspectief
• Plasticiteit

Lijnperspectief

Een meetkundige manier om diepte te verbeelden. Alle lijnen lopen naar een verdwijnpunt op de horizon. Als de horizon erg hoog is, noem je dit een vogelvluctperspectief.

Je hebt dan een hoog standpunt en kijkt op de dingen neer. Heb je een laag standpunt, dan is de horizon laag en noem je het kikvorsperspectief. 

Door het lijnperspectief lijken lange vormen die naar je toe zijn gericht korter (verkorting)

3 voorbeelden van lijnperspectief met een verdwijnpunt.

Verkorting ontstaat wanneer er een (lange) vorm naar de toeschouwer is gericht. De vorm lijkt dan korter dan hij in werkelijkheid is.

Vogelvluchtperspectief

Kikvorsperpectief

Groot voor-klein achter

Wat dichterbij is, wordt groter afgebeeld dan wat ver weg is.

Agnes Kobori-Kovacs

Overlapping

Objecten staan gedeeltelijk achter andere objecten afgebeeld, zodat ze verder weg lijken.

Afsnijding

Delen van de voorstelling zijn niet helemaal zichtbaar omdat ze worden afgesneden door de rand van het beeldvlak. Dit geeft het idee dat er meer ruimte is dan wordt afgebeeld.

 

Bij een close-up laat je alleen het onderwerp van dichtbij zien en valt de rest buiten het kader.

Coulissewerking

Aan beide zijkanten van de voorstelling zijn objecten geplaatst, waardoor je blik steeds verder de afbeelding in wordt getrokken. 

Vaak lijkt het alsof je door een opening, zoals een deur of raam naar binnen kijkt.

Atmosferisch perspectief

Wat verder weg is, wordt vager afgebeeld. Door die vervaging zijn details minder goed zichtbaar en vloeien kleuren in elkaar over. Iets vergelijkbaars zie je in de fotografie. De fotograaf stelt de camera zo in dat het onderwerp van de foto scherp is en de achtergrond vaag (scherptediepte).

Kleurperspectief

Dieptewerking door het gebruik van bepaalde kleuren. 

Wat dichterbij is, heeft warmere en fellere kleuren (zoals rood en oranje) en wat verder weg is, heeft koelere kleuren (zoals blauw en groen.

Felle kleuren zijn niet gemengd met zwart of wit.

Plasticiteit

Afgebeelde personen en voorwerpen hebben diepte door het gebruik van licht en schaduw.

Maak 5 foto's (van een gedeelte) van je werkstuk waar je verschillende manier van ruimtesuggestie ziet.

Schrijf op welke 5 ruimtesuggesties je hebt gekozen en leg in je eigen woorden uit wat deze ruimtesuggestie betekent.