Les 3 - FPZ Noodanticonceptie

• Farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

Noodanticonceptie

Lesinhoud

• Noodanticonceptie
• Wanneer?
• Welke soorten?
• Stroomschema's
• Vragen? 

Noodanticonceptie

• Noodmethode die het risico op ZW verkleint nadat een vrouw recent onbeschermde geslachtsgemeenschap heeft gehad
• Morning-afterpil 
• Spiraaltje

WHAM vragen

• WHAM vragen
• Stroomschema
• Let op privacy
• Denk aan de spreekkamer
• Persoonlijk spreken 

Welke vragen denk je
dat je moet stellen?

Wie?

• Onbeschermde gemeenschap? Hoe lang geleden?
• Welk anticonceptiemiddel wordt gebruikt? Hoe lang? Hoeveel vergeten? Welke week?
• Zwangerschap mogelijk? Kwam laatste menstruatie op tijd? Even zwaar?
• Eerder MAP? Hoe vaak en wanneer?
• Ernstige problemen met anticonceptie?
• Ernstige leverfunctiestoornissen of maagdarmproblemen?
• Borstvoeding? 

Hoelang? 

• Hoe lang is onbeschermde gemeenschap geleden? ​
  
• Hoe lang pil vergeten? ​
  
• MAP zo snel mogelijk​
  
• Binnen 12 uur​ - 0,5% kans op zwangerschap​
• Binnen 72 uur - 2% kans op zwangerschap​
• Langer dan 72 uur ​ - naar huisarts verwijzen voor spiraal (tot 5 dagen)​ - vrijwel 0% kans op zwangerschap 

Actie

• Vergeten pil alsnog ingenomen? ​
  
• Binnen 12 uur? geen actie nodig ​
  
• Zwangerschapstest heeft nog geen zin​
  
• Pas vanaf 4 dagen na de verwachte menstruatie 

Medicatiebewaking

• Antacida - H2 antagonisten - Protonpompremmers - verminderen de opname - 2 uur voor of 4 uur na
• Anti-epileptica - verminderen werking MAP - HA spiraal
  
• Tuberculose of HIV medicatie - HA spiraal
• Sint-Janskruid - HA spiraal

Wanneer naar de huisarts?

• Langer dan 5 dagen geleden ​
  
• Al zwanger​
  
• Acute porfyrie ​
  
• Ernstige leverfunctiestoornis​
  
• Ziekte van Chron / ernstige maagdarmproblemen​
  
• Overgevoeligheid progestageen​
  
• Mogelijk een SOA​
  
• Ongewenst seksueel contact ​
  
• Meerder keren MAP in korte tijd ​
  
• Voorkeur voor spiraal 

Preparaten

• Levonorgestrel (Norlevo) - MAP - binnen 72 uur
• Ulipristal (EllaOne) - MAP - binnen 5 dagen
• Koperspiraal - tot 5 dagen

MAP

• Progestageen ​
  
• OTC ivm spoed ​
  
• 1e keus​
  
• Stelt ovulatie uit​
  
• Gebruik: zo snel mogelijk innemen (1 pil) ​
  
• Levonorgestrel binnen 72 uur​
  
• Ulipristal binnen 5 dagen ​

MAP

• Hoe eerder hoe kleiner de kans op zwangerschap​
  
• BV Levonorgestrel: direct na voeding en tenminste 8 uur geen voeding geven aan baby ​
  
• BV Ulipristal: 1 week geen borstvoeding ​
  
• BW: misselijkheid, hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid 

Koperspiraal

• Voorkomen van innesteling​
  
• Bevruchte eicel komt na 6 dagen in baarmoeder aan​
  
• Tot 5 dagen na onbeschermde gemeenschap​
  
• 0% risico op zwangerschap​
  
• Kans op opstijgende infectie bij de plaatsing​ - SOA test / antibiotica
• Kan 5-10 jaar blijven zitten​
  
• Inbrengen kan pijnlijk zijn - door HA 

Aandachtspunten

• MAP alleen voor nood anticonceptie
• Menstruatie kan eerder of later komen
• Na MAP extra voorzichtig bij gemeenschap - betrouwbaarheid pil neemt af - condoom
• Beschermt niet tegen SOA's -> GGD

Tot wanneer kun je de Norlevo MAP adviseren?

Tot wanneer kun je de EllaOne MAP adviseren?

Tot wanneer kun je de koperspiraal adviseren?

En dan nu.....

Stroomschema's!

Vragen?