Uitleg Argumenteren 4: drogredenen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Uitleg drogredenen 

Leerdoelen

1. Ik kan onderscheid maken tussen argumenten: objectieve tegenover subjectieve argumenten, en onderscheid drogreden van argument 

2. Ik kan argumentatieschema's herkennen 

Welke argumentatiefout is dit?

Onjuist gebruik van argumentatieschema’s

• Onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
• Onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema 
• Onjuist beroep op het voor- en nadelenschema: overdrijven van voor- of nadelen 
• Onjuist beroep op het voor- of nadelenschema: vals dilemma 

Onjuist gebruik van argumentatieschema’s

• Onjuist beroep op het voorbeeldschema: overhaaste generalisatie
• Onjuist beroep op het vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking
• Onjuist beroep op het autoriteitsschema 

Overtreden van discussieregels

• Persoonlijke aanval
• Ontduiken van de bewijslast
• Cirkelredenering
• Vertekenen van het standpunt
• Bespelen van het publiek

Marcel Proust en Gerard Reve behoren tot de top 10 van Europese schrijvers. Zie je nu wel dat
homoseksuelen veel artistieker zijn dan anderen?

1. Persoonlijke aanval
2. Verkeerde vergelijking
3. Overhaaste generalisatie
4. Vertekenen van het standpunt

Iedereen weet dat alle literaire prijzen onderling verdeeld worden onder de schrijvers die ook jurylid
zijn.

1. Onjuist beroep op het oorzaak-gevolgschema
2. Ontduiken van de bewijslast
3. Overdrijven van voor- of nadelen
4. Bespelen van het publiek

Voor wiskunde heb je talent nodig, want je kunt nog zoveel oefenen, bijles nemen, noem maar op,
uiteindelijk moet je het in je hebben.

1. Cirkelredenering
2. Persoonlijke aanval
3. Vals dilemma
4. Onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema

Als jij sympathiseert met die dierenactivisten die ’s nachts nertsboerderijen overvallen om de
nertsen vrij te laten, ben je in wezen tegen alles wat we in het vrije westen als beschaafde
samenleving hebben opgebouwd.

1. Vals dilemma
2. Vertekenen van het standpunt
3. Onjuist beroep op het autoriteitsschema
4. Persoonlijke aanval

Hij kan wel zoveel beweren over de multiculturele samenleving; hij laat zijn dochters wel met een
hoofddoek over straat gaan.

1. Persoonlijke aanval
2. Onjuist beroep op het kenmerk- of eigenschapsschema
3. Verkeerde vergelijking
4. Cirkelredenering

Die griepprik is natuurlijk volslagen onnodig. Laat ze eerst maar eens bewijzen dat hij echt op grote
schaal werkt.

1. Onjuist beroep op het autoriteitsschema
2. Vals dilemma
3. Overhaaste generalisatie
4. Ontduiken van de bewijslast

Bekijk het filmpje: welke argumentatiefout gebruikt Lubach?

Welke argumentatiefout gebruikt Lubach?

Werklozen zijn te beroerd om te werken, dat zie je wel aan mijn buurman.

1. Onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. Verkeerde vergelijking
3. Cirkelredenering
4. Overhaaste generalisatie

Op basis van te weinig gegevens stelt iemand een algemene regel vast

Supermarktmedewerkers moeten niet klagen als ze overuren maken, want winkeliers werken ook op koopavonden en zaterdag

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredening
4. generalisatie

er worden dingen met elkaar vergeleken die eigenlijk niet te vergelijken zijn

Iemand die niet vooraf een proefexamen maakt, haalt een slecht resultaat. Jim heeft een onvoldoende, dus hij heeft het proefexamen niet gemaakt.

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Een foute conclusie trekken; een verkeerde voorstelling van oorzaak en gevolg.

“Ik ben geen kleptomaan, want ik steel niet.”

1. onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
2. verkeerde vergelijking
3. cirkelredenering
4. generalisatie

Een spreker of schrijver gebruikt bij een cirkelredenering de bewering als het argument zelf. Vaak geeft de spreker of schrijver een definitie of omschrijving van de bewering in zijn argument, zoals in onderstaand voorbeeld een niet-kleptomaan per definitie niet steelt.

Ajoub wordt een groot schrijver, want hij heeft veel gelezen en bovendien Nederlands gestudeerd.

1. vals dilemma
2. het voorbeeldschema
3. het oorzaak-gevolgschema
4. vertekenen van standpunt

Bij hen thuis gaan ze er prat op dat ze zo weinig televisie kijken. Ze zullen zich wel ver boven anderen verheven voelen.

1. cirkelredenering
2. het kenmerk- of eigenschapsschema
3. bespelen van het publiek
4. ontduiken van bewijslast

Volkswagen heeft met behulp van sjoemel-software de waarden van de CO2-uitstoot te gunstig voorgesteld. Zie je nu wel dat autofabrikanten ordinaire bedriegers zijn.

1. het voorbeeldschema
2. overhaaste generalisatie
3. het vergelijkingsschema
4. persoonlijke aanval

Het huwelijk is een verouderd instituut. Het stamt uit de tijd van publieke onthoofdingen en slavernij. Ook die hebben we al lang afgeschaft.

1. het vergelijkingsschema
2. vertekenen van standpunt
3. ontduiken van bewijslast
4. cirkelredenering

Natuurlijk kun je beter vegetariër zijn. Maarten 't Hart is het ook niet voor niets en die is behalve schrijver ook nog bioloog.

1. onjuist beroep op autoriteit
2. het vergelijkingsschema
3. cirkelredenering
4. vertekenen van standpunt

Jij wilt gewoon de stemming van het kerstdiner verpesten door te zeggen dat je het liefst vegetarisch eet.

1. het vergelijkingsschema
2. vertekenen van standpunt
3. cirkelredenering
4. het autoriteitsschema

Je zegt nu wel dat je tegen geweld bent, maar als je wordt overvallen en je hebt een vuurwapen bij je, schiet je dan je aanvaller neer of laat je je beroven?

1. overdrijven van voor-/nadelen
2. vals dilemma
3. persoonlijke aanval
4. het voorbeeldschema

Ik vind dat je die beugel moet nemen. Als je volwassen bent en dan glimlacht, zullen ze om je vechten.

1. vals dilemma
2. het vergelijkingsschema
3. het voorbeeldschema
4. overdrijven van voor-/nadelen

Geen enkel weldenkend mens zal de volgende week een reis naar Londen ondernemen.

1. het oorzaak-gevolgschema
2. persoonlijke aanval
3. bespelen van het publiek
4. het voorbeeldschema

"Wie niet ziet dat de herinneringskunst van een vader die zijn verongelukte zoon herdenkt, tegelijk ook scheppingskunst is en dat Tonio een intiem verhaal is dat een openbaar verhaal wordt omdat de vader een groot schrijver is, die zou je met alle 633 pagina’s om de oren willen slaan."

Arjan Peters, de Volkskrant, 29 oktober 2011

1. bespelen van het publiek
2. onjuist beroep op autoriteit
3. cirkelredenering
4. vals dilemma

"De minister denkt dat kinderen slimmer worden als je de lat lekker hoog legt. Wat een onzin! Als leerkracht heb je de taak om kinderen te ontwikkelen, ook als het niet zulke heel slimme kinderen zijn. Je kunt een bloem niet laten bloeien door aan de knop te trekken. Dan gaat hij stuk en heb je niets."

Noor Hartsuijker, de Volkskrant, 6 oktober 2011

1. cirkelredenering
2. overhaaste generalisatie
3. onjuist beroep op een kenmerk of eigenschap
4. verkeerde vergelijking

"Bush is geen pakkend verteller, maar de gebeurtenissen spreken voor zich en grijpen nu misschien nog meer aan dan op het moment zelf, toen de shock - en dus de verdoving - nog te groot was. Mij vergaat het althans zo, en ik denk dat ik daarin niet de enige ben. Mensen die beweren dat 11/9 een gewone aanslag was, alleen wat groter, begrijpen niet waarover ze het hebben. Vooral de chaos en onzekerheid blijven je bij."
Dirk-Jan van Baar, HP/De Tijd, 12 november 2010

1. onjuist beroep op autoriteit persoonlijke aanval
2. cirkelredenering
3. persoonlijke aanval
4. bespelen van het publiek