H2L10 - Grammatica zinsdelen 2.7 - Neven- en onderschikking - 2THG - Vrijdag

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nevenschikking en onderschikking

Soorten zinnen

Enkelvoudige zin	Samengestelde zin
- Eén persoonsvorm	- Twee persoonsvormen (of meer) - Voegwoord
De man eet een taart.	De man eet een taart en de man drinkt koffie.

Samengestelde zin

1. Hoofdzin + hoofdzin

Voegwoorden: 

want, maar, en, of, dus

2. Hoofdzin + bijzin 

Voegwoorden:

omdat, toen, sinds, dat

Samengestelde zin

1. Hoofdzin + hoofdzin Voegwoorden: want, maar, en, of, dus	2. Hoofdzin + bijzin Voegwoorden: omdat, toen, sinds, dat
De man eet een taart en de man drinkt een kop koffie.	De man eet een taart omdat hij honger heeft .

Hoofd- en bijzin

Hoofdzin	Bijzin
Persoonsvorm en onderwerp staan naast elkaar, er kunnen geen woorden tussen	Er kunnen woorden tussen het onderwerp en de persoonsvorm
De zin is 'los' compleet	De zin is 'los' niet compleet
De zin heeft geen andere zin nodig	De zin heeft een hoofdzin nodig

Nevenschikking

Hoofdzin + hoofdzin

De man eet een taart en de vrouw eet een plak cake. 

- Voegwoorden: en, want, maar, of, dus

- Voegwoord kan weggelaten worden

- Dan houd je twee correcte zinnen over 

- Niks tussen persoonsvorm en onderwerp 

Onderschikking

Hoofdzin + bijzin

De man eet een taart, terwijl de vrouw een plak cake eet. 

- Voegwoorden: omdat, toen, sinds, hoewel, voordat, terwijl 

- Voegwoord kan niet weggelaten worden 

- Er kunnen in de bijzin woorden tussen de persoonsvorm en het onderwerp 

Samengestelde zin

Hoofdzin + hoofdzin = nevenschikkend (neven = hetzelfde)

Hoofdzin + bijzin = onderschikkend

Conclusie

1. Kan je het voegwoord weglaten? Ja > hoofdzin + hoofdzin (nevenschikkend)
2. Kan je in één van de twee zinnen woorden tussen de persoonsvorm en het onderwerp inzetten? Ja > hoofdzin + bijzin / bijzin + hoofdzin (onderschikkend) 

Anders uitgelegd: Nevenschikking of onderschikking?

Het is eigenlijk heel simpel:

Twee hoofdzinnen = nevenschikking

Hoofdzin en bijzin of bijzin en hoofdzin = onderschikking

Hierbij horen voegwoorden.

Want, maar, en, of en dus = nevenschikking

Omdat, toen, sinds, hoewel, voordat, terwijl = onderschikking

Als je echter weet of het hz-hz of hz-bz is, weet je al genoeg!

Hoe is deze zin samengesteld?
"Zullen we eerst de oefeningen maken of wil je eerst de theorie lezen?"

1. HZ-HZ
2. HZ-BZ
3. BZ-HZ

Hoe is deze zin samengesteld?
"Mijn vader vroeg of hij mijn auto mocht lenen."

1. HZ-HZ
2. HZ-BZ
3. BZ-HZ

Nevenschikking of onderschikking?
"Zullen we eerst de oefeningen maken of wil je eerst de theorie lezen?"

1. Nevenschikking
2. Onderschikking

"Mijn vader vroeg of hij mijn auto mocht lenen."

1. Nevenschikking
2. Onderschikking