4.5 straling gebruiken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

vandaag: § 4.5

Nodig:

boek (dicht)

iPad

schrift + pen

lesdoelen:

Ik kan uitleggen hoe een CT-scanner, een PET-scanner en een MRI-scanner werken.

Ik weet het verschil tussen inwendige en uitwendige bestraling van tumoren.

Ik ken enkele niet-medische toepassingen van straling.

planning

• opstarten
• uitleg 
• zelf aan het werk
• vragenlijst

• verder aan het werk
• afsluiting

(5 min)

(10 min)

(15 min)

(15 min)

(45 min)

(5 min)

Hoe kunnen we de binnenkant van ons lichaam bekijken?

Welke soorten straling zendt de zon uit?

elektromagnetische straling

licht

uv- straling

Welke vormen van kernstraling zijn er?

1. Alpha-, Bèta, Gamma- en Röntgen straling
2. Elektromagnetische straling
3. Alpha-, Bèta- en Gamma straling
4. Alleen Röntgen straling

Welke straling heeft het grootste doordringend vermogen?

1. alpha
2. bèta
3. gamma
4. x-stralen

CT scan

De CT-scan werkt met  röntgenstraling. 

Onder verschillende hoeken worden röntgenfoto’s gemaakt waarmee

een drie - dimensionaal beeld

van je lichaam wordt gemaakt

MRI scan: 

magnetisch en radiogolven

MRI-SCAN

Werking lijkt op CT-scan maar nu door een sterk magnetisch veld en radiogolven.

Met deze techniek kun je zien waar in het lichaam veel water is.

PET scan

Tracers

Radioactief jodium wordt gebruikt om 

organen en tumoren zichtbaar te maken

PET-SCAN

• Met behulp van een tracer (radioactieve stof) kijken hoe weefsels of organen werken (kanker of ontstekingen)

• De scanner meet hoeveel kernstraling wordt uitgezonden

Een CT-scan kan de beelden van de PET-scan duidelijker maken.

CT-scan, PET-scan en MRI-scan

• CT-Scan - röntgen straling
• MRI-Scan - Magnetische eigenschappen van water + radio straling
• PET-Scan - ziet een radio actieve tracer

Uitwendig en inwendige bestraling

Uitwendige bestraling

Ioniserende straling wordt van buiten het lichaam op de tumor gestraald

inwendige bestraling

Radioactieve stof wordt binnengebracht, in het lichaam gaat deze de tumor bestralen

Medische en niet-medische toepassingen van straling

• Ontsmetten van voedsel (tegen schimmel, insecten en bacteriën)
• Steriliseren (mondkapjes)
• Meten van diktes, controleren van lassen
• Bestuderen van schilderijen

Een CT-scan is beeldvorming met behulp van...

1. licht
2. UV
3. geluid
4. röntgen-straling

Tumoren kun je bestralen zodat ze afsterven. Dit heet

1. besmetten
2. radiotherapie
3. radiodiagnostiek
4. PET scan

Wat is het verschil tussen een röntgenfoto en een CT-scan?

1. CT-Scan is kleiner
2. CT-Scan is 3D
3. CT-Scan is goedkoper
4. CT-Scan gebruikt meer straling

Aan de slag

maak de opdrachten van 4.5 en de gemengde opdrachten

Klaar? nakijken!

lesdoelen

Ik kan uitleggen hoe een CT-scanner, een PET-scanner en een MRI-scanner werken.

Ik weet het verschil tussen inwendige en uitwendige bestraling van tumoren.

Ik ken enkele niet-medische toepassingen van straling.

in het kort: 

Dat was het
voor vandaag! 

MRI scan: 

magnetisch en radiogolven

Echo: Geluid 

Bestralen bij tumoren

Uitwendig bestralen

Ioniserende straling maakt de 

moleculen in de tumor kapot.

De straling moet ver genoeg

indringen in het lichaam,

dit is dus gammastraling.

Patiënt na bestralen niet radioactief.

Bestralen bij tumoren

Bestraling van binnenuit

Dit kan door een soort zaadje of pil.

De straling moet hoeft maar een klein stukje door het lichaam,

dit is dus alfastraling.

Patiënt na bestralen wel radioactief.