3.3 Genenparen, 3.4 kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Genenparen, 3.4 kruisingen

Leerdoelen

Je kunt omschrijven wat homozygoot, heterozygoot, dominant, recessief en intermediair fenotype betekenen

Je kunt een kruisingsschema opstellen

Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/ of nakomelingen afleiden

Homozygoot en heterozygoot

Dominante en recessieve genen

Dominant gen: een gen dat een ander gen overheerst

Recessief gen: een gen dat onderdrukt wordt door andere genen

Dominante en recessieve genen

• Dominante genen "spelen de baas" over recessieve genen.
  
• Je hebt ook genen waarvan er 2 "de baas" zijn. Dan wordt er een tussenvorm gemaakt. = intermediair
• Rood x Wit= roze

Genen worden aangegeven met letters

Dominant = hoofdletter (B, T, A etc.)

recessief = kleine letter (b, t, a etc.)

Voorbeeld:

Gen voor bruin haar is dominant=B

Gen voor blond haar is recessief= b

heterozygoot = Bb

Homozygoot = bb, BB

Het maken van kruisingen

P= ouders

F1= kinderen

F2= kinderen van kinderen

Stap 1

Bedenk wat de fenotypen en genotypen zijn van de ouders

homozygoot Zwart haar = AA

Blond haar = aa

P

AA x aa

Stap 2

Bedenk welke genen in de geslachtscellen van beide ouders kunnen voorkomen

In de geslachtscellen zit de helft van het gen dus 1 letter

Zwart haar = AA, dus elke eicel 1 A

Blond haar = aa, dus elke zaadcel 1 a

Stap 3

Stel vast welk genotype en fenotype de nakomelingen kunnen krijgen

AA x aa

                 Zwart haar = AA

                 Blond haar = aa

Dus wat is het genotype en fenotype van de nakomelingen (F1)?

	a	a
A
A

Stap 4

Stel vast welke genotype en fenotype de dieren in de F2 kunnen hebben

Aa x Aa

Dus wat is het genotype en fenotype van de nakomelingen (F2)?

	A	a
A
a

Nog een keer

De vader heeft blond haar (bb)

De moeder heeft zwart haar (BB)

Welke haarkleur hebben de kinderen? F1

Welke haarkleur hebben de kleinkinderen? F2

Aan de slag

Maak opdracht

3.3:      18, 19, 22, 24, 25

3.4:      31, 32, 34, 35, 37