Agressie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Agressie

Wat is agressie 

Agressie omschrijven we als levensenergie die mensen van nature bezitten en die zij kunnen inzetten in tal van situaties. We ervaren agressie echter vooral als grensoverschrijdend, beangstigend en verwarrend gedrag. Het komt vaak onverwacht, dus we voelen ons erdoor overvallen en vaak begrijpen we het ook niet.

Vraag:

Er zijn 3 vormen van agressief gedrag: verbale, psychische en fysieke agressie.

 

Schrijfopdracht:

Als je denkt aan je beroepspraktijk, wat komt dan het meeste voor en waar heb je de meeste moeite mee? Kun je ook verwoorden waarom dat zo is?

Onderverdeling van agressie 

Primaire agressie

Deze agressie staat direct in relatie tot wat er is gebeurd

Secundaire agressie

Is agressie die zomaar ontstaat (geen directe aanleiding om gewelddadig te reageren)

Soorten agressie

Wat is kwaadaardige agressie?

Wat is doelgerichte (instrumentele) agressie?

Kwaadaardige agressie (vanuit heftige emoties):

heeft tot doel iemand of iets te verwonden, uit de weg te ruimen 

of een lesje te leren. 

Doelgerichte (instrumentele) agressie:

heeft tot doel één of andere 'beloning te krijgen. De betrokkene is erop uit je bang te maken door te bedreigen, manipuleren met woorden of bv. mes. Probeert zijn recht te halen. Hoeft geen sprake te zijn van heftige emoties. 

4 oorzaken van agressie

• Frustratieagressie (angst of machteloosheid)
• Verzet tegen autoriteit (vanuit machtsverhoudingen tussen professional en cliënt)
• Als gevolg van psychische stoornissen (PTSS, autisme, verslaving, persoonlijkheidsstoornis)
• Als gevolge van ziektes (dementie, NAH, pijn, etc.) 

Kenmerken van...

Frustratieagressie (de emmer loopt over):

• De reactie is niet in verhouding tot het gebeurde
• Zwart/wit verwijten


• Zelfbeheersing is weg

Kenmerken van...

Verzet tegen autoriteit (vanuit machtsverhouding):

• De agressor legt verantwoordelijkheid voor de schuld bij het slachtoffer; geen eigen schuldbesef
• Machtsverschil
• Onderliggende vooroordelen

Kenmerken van...

Als gevolg van (psychische) stoornissen, ziektes of verslaving:

• Reden agressie is niet duidelijk, geen logische oorzaak; obsessie, wanen, wantrouwen
• Voorgeschiedenis: trauma’s 
• Bewustzijnsverandering (acute verwardheid)

HOBBELSPEL

Wat vonden jullie van het...

HOBBELSPEL?

4 basisreacties van conflicthantering

Stijlen van conflicthantering:

• Vluchten
• Vechten
• Bevriezen
• Aanpassen / toegeven

Opdracht: Bespreek in tweetallen waar jouw eerste reactie naar uit gaat?

Wat wel?

Geen van deze (vluchten, vechten, bevriezen en aanpassen/toegeven) zijn heel effectieve reacties. Ze worden vooral ingegeven door je primitieve brein en je levenservaringen.

Effectieve conflicthanteringsstijlen zijn:

samenwerken/oplossen 

en 

onderhandelen/compromissen zoeken 

Onze hersenen bestaan uit 2 delen:

Het primitieve brein, is actief als we steeds meer onder druk komen te staan en als ons iets ergs overkomt

De neocortex, is actief als we weloverwogen of gepland handelen

Neocortex

De Neocortex is het mensen-denkendbrein. Het is vooral verantwoordelijk voor alle rationaliteit en nuchterheid. In dit deel van je hersenen maak je weloverwogen beslissingen en laat zich beschrijven als je gezonde verstand.

Video: primitieve brein of neocortex? 

Wat zijn de laatste redmiddelen?

Aan het begin van een escalatie zijn er nog voldoende mogelijkheden. Hieronder de STOP-methode (werkt alleen bij frustratieagressie niet bij doelgerichte agressie): 

S – Stoom afblazen (laat iemand even uitrazen)

T – Tot de orde roepen (zeg dat je niet op deze manier verder wilt)

O – Opnieuw beginnen (begin het gesprek opnieuw)

P – Passen (lukt dat niet, stop dan het gesprek en verzoek de persoon de ruimte te verlaten of loop zelf weg).

Basisaanpak

De basisaanpak bij frustratieagressie is:

kalmeren 

De basisaanpak bij doelgerichte (instrumentele) agressie is:

confronteren en begrenzen.

Richtlijnen voor de aanpak van frustratieagressie:

Zet in op kalmeren: benoem wat je onder het gedrag ziet en voelt

Vat het niet persoonlijk op: hou je eigen emoties onder controle

Toon begrip, maar alleen als je dat echt hebt

Reageer zo snel mogelijk

Laat stoom afblazen, laat uitrazen

Maak contact door actief te luisteren

Verval niet in welles nietes spelletjes 

Positieve lichaamstaal

Laat grensoverschrijdend gedrag niet onbenoemd 

Richtlijnen voor de aanpak van 

doelgerichte (instrumentele) agressie:

Weet dat de agressor de intentie heeft om onlustgevoelens zoals angst en onveiligheid op te roepen

Beschrijf en confronteer het gedrag

Grijp zo snel mogelijk in

Negeren van grensoverschrijdend gedrag is geen optie

Regisseer de voorwaarden die nodig zijn om je werk te doen

Meeveren om spanning te reguleren

Hou je eigen emoties onder controle

Congruente lichaamstaal

Maak duidelijk dat dit gedrag voor jou ongewenst is door het gebruik van ik-boodschappen (ik voel… )

Tot de orde roepen

Voor de keuze stellen

Wees ongevoelig voor mensen die dreigen met vernielingen

Hulp inroepen

Bijpassende C-opdracht

C-opdracht 2.7 omgaan met agressie 

• Het maken van een risicoanalyse schuiven we door naar 
  
• C-opdracht 4 risicoanalyse naar de les van 30 september
  

Volgende week werkplekleren opdracht 2!

• Theorie bij deel 1: blz 28 (vormen van non-verbale communicatie) uit boek Communicatie
  
• Twee onderstaande sites: websites communicatiemethoden  EMB
  
• Deel 5 en D. Transfer hoef je niet te maken!