Hfdst 1 Gedrag par. 1.1

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Wat is gedrag?

Gedrag bij biologie is:

Alles wat een mens of een dier doet of nalaat.

* aanpassing aan de omgeving

* overleven en voortplanten

* prikkel: een verandering in de omgeving

 

* Komt tot stand door de werking van spieren of klieren

Uitwendige prikkels

licht

geluid

geur

warmte, kou

smaak

Inwendige prikkels

pijn

honger

feromonen, hormonen

CO2 gehalte in het bloed

Ritueel gedrag

* tussen soortgenoten

* signalen en daaropvolgend gedrag in min of meer vaste        volgorde

* b.v. baltsgedrag (voortplantingsgedrag) of begroetingsgedrag. Tijdens  de Corona-crisis merkten we hoezeer we hechten aan rituelen...je mocht elkaar geen hand meer geven en 1,5 m afstand houden!

Communicatie

Door het uitwisselen van signalen kunnen individuen binnen 1 soort met elkaar communiceren. Soortgenoten begrijpen elkaars signalen.

* signalen zijn prikkels waarmee dieren en mensen het gedrag van soortgenoten willen beïnvloeden

* "taal"

Rangorde/ pikorde

dieren die in groepen leven

dominante dieren, ondergeschikte dieren

 rangorde is af te lezen door signalen.

rangorde is belangrijk om de rust in de groep te bewaren,

geen stress, geen verwondingen, geen energieverlies

https:

Baltsgedrag

* Gedrag dat aan de paring vooraf gaat en de bereidheid tot paring vergroot en vaak ook de band tussen de partners verstevigt.

* ritueel

0

Gedrag is........

1. Een reactie op een prikkel
2. Een reactie op een impuls

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens of dier weet
2. Lopen, iets pakken, lachen
3. Alles wat een mens of dier verkeerd doet
4. Alles wat mensen en dieren doen of nalaten

Mannetjespanda’s gaan soms op hun voorpoten staan om te plassen, zodat de urine met geurstoffen op een hoge plek terechtkomt. Ze brengen zo een geurvlag aan.
Hoe wordt een gebied genoemd dat met zulke geurvlaggen wordt aangegeven?

1. Balts
2. Kolonie
3. Rangorde
4. Territorium

24. Twee soorten gedrag zijn: baltsgedrag en territoriumgedrag.

Tot welk soort gedrag behoort het kwaken van de kikkers zoals in de tekst beschreven wordt?

1. Alleen tot baltsgedrag
2. Alleen tot territoriumgedrag
3. Zowel baltsgedrag als territoriumgedrag

... is gedrag waarmee dieren een partner lokken en versieren.

1. Dreiggedrag
2. Omgericht gedrag
3. intimideren
4. Baltsgedrag

welke competitie vindt alleen plaats tussen soortgenoten?

1. territorium
2. voortplantingspartner
3. voedsel
4. symbiose

Een kolibri (vogel) kan op verschillende manieren laten zien dat een stukje grond zijn territorium is. Noem twee mogelijk manieren (2 antwoorden kiezen)

1. Zingen
2. Slapen
3. Dreigen
4. Eten

Er ligt een weg naast het territorium van een pad. Een pad die hard kan kwaken krijgt meer nakomelingen (kinderen) over de jaren. Waarom?

1. Hierdoor krijgt hij meer nakomelingen
2. Doordat hij goed te horen is boven al het verkeer uit trekt hij veel vrouwtjes naar zich toe en krijgt over de jaren zo meer nakomelingen.
3. Doordat hij mee kan kwaken met de auto's
4. Doordat hij goed te horen is boven al het verkeer uit trekt hij veel vrouwtjes naar zich toe

Doen:

Lees par. 1.1  en maak de opdrachten. 

Noteer de antwoorden in het schrift