Voortplanting - 13-3 B21VH - les 3

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 2

Voortplanting

Les: Verwerpen - de drachtige koe - ontwikkeling kalf

Docent: Marloes de Rooij

Twee fasen van droogstand

Far-off --> vanaf moment droog gaan tot 2 wkn voor kalven 

- Energie arm rantsoen

Close-up --> 2 wkn voor afkalven tot aan moment van kalven

- Iets meer energie, vooral voldoende eiwit

- Laten wennen aan lactatierantsoen

- Brok bijvoeren

Twee fasen droogstand

Niet altijd mogelijk om 2 groepen te hebben

Krachtvoerbox kan wel uitkomst bieden!

Of individueel KV bijgeven aan het voerhek!

Conditie droogstand

Koe mag NIET afvallen!

Ook liever niet dikker worden!

Houd koeien in de gaten --> hoe doen ze het op jou rantsoen? 

Overleg met voeradviseur over er aan het rantsoen gesleuteld moet worden. 

Casus

5.45 uur: appje van je stagebaas --> hij MOET met spoed weg (de hele dag...), maar koe 37 vertoont tekenen van een naderende geboorte...!

De koe staat in de close-up groep, vlak naast het afkalfhok. 

Wat ga je doen??? 

Opdracht

15 minuten

Bespreek in tweetallen wat jullie gaan doen.
Beschrijf dit stapsgewijs op 1 - a4 totdat het kalf in een 1-ling box zit.  

Het afkalfproces

Bestaat uit 5 fases!

Opdracht in tweetallen:

- Welke fases zijn dit? 

- Wat gebeurt er in welke fase? 

- Hoe lang mag de fase duren? 

10 min

Fases - afkalven

1. Voorbereidingsfase
2. Ontsluitingsfase
3. Uitdrijvingsfase
4. Nageboortefase
5. Herstelfase

Voorbereiding

Verandering van de koe begint al enkele weken voor kalven

- de ene koe eerder dan de andere koe!

Buikomvang veranderd

Opuieren

Banden zakken

Kling zwelt op en komt soms wat slijm uit

Onrust - daling lichaamstemperatuur - afzonderen

Wat betekent het als 'de banden zakken' --> wat gebeurt er dan? Hoe merk jij dat?

Voorbereiding

Waar is de koe op dit moment? 

- nog in close-up groep?

- Zit ze (al) in het strohok? 

- Kan ze de koppel nog zien? 

Hoe voer je de koe op dit moment? 

Heeft ze beschikking tot vers water? 

Belangrijkste nu:

• Goed blijven vreten --> Zorg voor goed voer en voldoende opname!
• Hygiëne --> alles gaat 'open' staan --> meer kans op het ontstaan van infecties --> spenen/baarmoeder
• Geen stress --> om vlot te kalven moet stress vermeden worden

Tijd

Hoe lang de voorbereidingsfase duurt, wisselt sterk per koe 

Sommige koeien kalven 'schierlijk' --> heb je eigenlijk nog niets gezien en ligt er ineens een kalf naast

Sommige koeien beginnen vlak na droogzetten al weer wat op te uieren

Wat versta je onder de ontsluitingsfase?

Ontsluitingsfase

Tijd die de baarmoedermond nodig heeft om te verstrekken --> glad worden. 

Ondertussen wordt het geboortekanaal ook verder week/zachter/ruimer

Koe wordt wat onrustig, trappelen, slaan met de staart, opstaan en gaan liggen.

Weeën

Baarmoeder trekt samen --> druk van waterblaas tegen baarmoedermond --> helpen met ontsluiting

Tijd

Wisselt sterk per koe! 

2-12 uur

Uitdrijvingsfase

0,5-6 uur​ --> verschilt per koe/vaars
Buikpers (10-15 weeën per kwartier)​
Pootjesblaas ​
Barrières:​

• Bekkeningang​
  
• Cervix​
  
• Overgang schede – voorhof​
  
• Kling

Uitdrijvingsfase

Pootjesblaas 30-60 min na breken waterblaas zichtbaar!

Opdracht

In 2-tallen: 

- Welke problemen kom je tegen in deze fase?

- Hoe ontstaan die? 

- Hoe los je die op?