Les 2: De geboorte + Biest meten

• Jongvee opfok
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2: De geboorte

Jongvee opfok

2024/2025

Mevrouw Voort

AlmVm41

Lesplanning

1. Huiswerk bespreken
2. De Geboorte
3. Immuniteit
4. Biest meten

Lesdoel

Je kent de verschillende fases bij de geboorte van een kalf.

Je begrijpt het nut van antistoffen in de biest.

Heb je wel eens geholpen bij de geboorte van een kalf?

Ja

Nee

Alleen gekeken

Welke fases heb je bij de geboorte van een kalf?

1. Geboorte fase en Nageboortefase
2. Voorbereidingsfase, Ontsluitingsfase, Uitdrijvingsfase
3. Ontsluitingsfase, Uitdrijvingsfase en Nageboortefase
4. Voorbereidingsfase, Ontsluitingsfase, Uitdrijvingsfase en Nageboortefase

De geboorte

Voorbereidingsfase, Ontsluitingsfase, Uitdrijvingsfase en Nageboortefase

Wat zie je in de voorbereidingsfase?

Voorbereidingsfase

Wat zie je?: Volschieten van het uier, het zakken van de banden, helder slijm en zwelling van de kling. 

Opletten: 

• Beschikken over een ruime afkalfstal
• Goede verlichting en schoon voer/drinkwater
• Werk schoon en desinfecteer
• Schone stal

Uitdrijvingsfase

Duur: 30 min tot 6 uur

Afhankelijk van: aantal x gekalfd, grootte kalf,  

Aandacht punten:

• Waterblaas , 4 uur daarna moet het kalf zichtbaar zijn.
• Ontsmette kalfjes boven het kogelgewricht, breken
• 5 cm van de pootjes zichtbaar voor trekken

Nageboorte fase

Na 12 uur aan het nageboorte staan.

Aandachtpunten:

• Zorg dat het kalf goed droog word
• Navelstreng ontsmetten
• Het kalf

Afweer systeem

1ste lijn: Huid, slijmvliezen en maagzuur

2de lijn: Witte bloedcellen

3de lijn: Het immuunsysteem specifieke afweer (Biest)

Antistoffen

Lichaamsvreemd

• Lichaamsvreemde stoffen = stoffen die niet in je lichaam thuishoren

• met de huid

• met de slijmvliezen in de luchtwegen

• met zoutzuur in maagsap

Tegenhouden

Herhaling: Welke bloedcel zorgt voor de afweer?

1. Rode bloedcel
2. Witte bloedcel
3. Bloedplaatjes
4. Bloedplasma

Immuniteit

Immuniteit: specifieke bescherming (afweer) tegen één ziekte

Passieve immuniteit =

Het dier hoeft niets te doen (passief) via biest of afweerstoffen ingespoten

Actieve immuniteit =

Het dier heeft de ziekte zelf doorlopen en maakt antistoffen aan, of

Het dier is gevaccineerd en maakt hierdoor antistoffen aan

Wat zit er in Biest?

1. witte bloedcellen
2. een vaccin
3. antistoffen
4. hormonen

Waarom is het van belang dat het pasgeboren kalf zo snel mogelijk biest krijgt?

1. De antistoffen uit de biest nemen af als je het lang laat staan.
2. De darmdoorlaatbaarheid is binnen 6 uur gehalveerd
3. De biest koelt te veel af
4. Anders droogt het kalf uit

Wat is een voordeel van biest geven met een sonde?

1. De biest komt in de lebmaag
2. De biest komt in de pens
3. Je weet zeker dat het kalf genoeg binnen krijgt
4. Het kalf krijgt geen bacteriën binnen via de speen

Wat is NIET waar:

1. Super biest krijg je door de koe te vaccineren tegen kalverdiarree
2. Bevroren biest kun je het best in de magnetron ontdooien
3. Hoe hoger de 1ste biestgift, des te slechter is de kwaliteit
4. In biest zitten antistoffen, vitaminen, mineralen en voedingstoffen.

Wat is goede Biest?

1. brixwaarde van 18
2. brixwaarde van 20
3. brixwaarde van 22
4. brixwaarde van 24

Biest meten

Brix waarde meten met refractor meter

biest boven 23% is van goede kwaliteit

(meer dan 50 mg/ml IgG)

 

Het doel is om een vaars te laten kalven met ... maanden

1. 26 mnd
2. 20 mnd
3. 24 mnd
4. 12mnd

Herhaling: Als het bloed vanuit het lichaam naar het hart gaat, komt het als eerst terecht in ......

1. De rechterkamer
2. De rechterboezem
3. De linkerkamer
4. De linkerboezem

Welke functie heeft de huid van een dier?

1. Maakt vitamine c aan
2. Beschermt tegen infecties
3. Stoot bacteriën af
4. Maakt bloedcellen aan

Algemene weerstand wordt bepaald door: 

1e verdedigingslinie: huid en slijmvliezen

2e verdedigingslinie: witte bloedcellen

Specifieke weerstand: bestaat uit antistoffen die de koe aanmaakt om een bepaalde ziekteverwekkers te lijf te gaan

Wat vonden jullie van de les