Lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Tas tegen de gele muur en spullen op tafel. Herhaling voorzetsels en lijdend voorwerp

Lesdoelen

- Je weet wat een voorzetsel is.

- Je weet wat het lijdend voorwerp is

Twee soorten grammatica

Woordsoorten

Zinsdelen

Twee soorten grammatica

Woordsoorten:

lidwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, telwoord, werkwoord

Zinsdelen:

persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp

Het voorzetsel

Welke voorzetsels ken je?

Een voorzetsel is een klein woord.

Het staat voor of achter een woordgroep waar het bij hoort.

Hij liep in de tuin

Hij liep de tuin in

woordgroep

voorzetsel

woordgroep

voorzetsel

Draai de spinner en maak een zin met het voorzetsel dat wordt getoond.

[...1...] de stad is een gracht. 

Je moet [...2...] de brug om aan de andere kant te komen. 

[...3...] de brug slapen wel eens mensen die geen huis hebben. Vooral [...4...] de zomermaanden. 

Vaak zijn dat toeristen [...2...] andere landen.

Sleep de voorzetsels naar de 

juiste plek in het verhaal.

rond

in

uit

onder

voor

over

bij

na

op

om

Herhalen

Het lijdend voorwerp

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.
• Zinsdelen hebben een betekenis (een functie) binnen een zin.

Zoek de zinsdelen

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter heeft aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Wijs iemand aan

Zoek de zinsdelen

Stap 1: zoek de persoonsvorm.

Probeer maar:

De dokter l heeft l aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Wijs iemand aan

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van de werkwoorden

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 2: zoek de rest van de werkwoorden

Probeer maar:

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik l gegeven.

Zoek de zinsdelen

Stap 3: welke woorden kunnen voor de persoonsvorm staan? Verander de volgorde van de zin.

De dokter | heeft | aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Na deze slide zijn twee routes mogelijk:

1. naar het online schoolbord (link in volgende dia), en hier meeschrijven met de antwoorden van de leerlingen.

2. De leerlingen laten vertellen en met de dia's 14-16 nog eens kort uitleggen en illustreren hoe het werkt.

Zoek de zinsdelen

De dokter | heeft| aan de patiënt een pijnlijke prik | gegeven

Aan de patiënt | heeft | de dokter een pijnlijke prik | gegeven

Een pijnlijke prik | heeft | de dokter aan de patiënt | gegeven

Nu heb je de zinsdelen gevonden 

De dokter | heeft | aan de patiënt | een pijnlijke prik | gegeven

Zoek de zinsdelen

• Stap 1: zoek de persoonsvorm.
• 
  
• Stap 2: zoek de rest van het werkwoordelijk gezegde. Het volledige wwg is één zinsdeel
  
• 
  
• Stap 3: verander de volgorde binnen de zin. Alles dat voor de persoonsvorm staat of kan staan, is een zinsdeel.
  

Wat is het lijdend voorwerp en hoe vind je het?

Lijdend voorwerp (lv)

Bij het lijdend voorwerp 'overkomt iemand' of 'ondergaat een onderwerp' iets. 

Ook voor het lv is er een vraag die je kan gebruiken: 

Wie/wat + wg + ow = lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (lv)

Lijdend voorwerp (lv)

Lijdend voorwerp (lv)

Wat is het lijdend voorwerp?

Deze klas kan het lijdend voorwerp vinden.

1. Deze klas
2. kan
3. het lijdend voorwerp
4. vinden