IDFA filmles: Oasis (VO 3-4)

• Burgerschap
• Filmeducatie
• +9
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3,4

Introduction

Deze IDFA filmles over natuur, ontwikkeling en familie is geschikt voor leerjaar 3/4 van het voortgezet onderwijs. Aan de hand van vragen en stellingen ga je met je leerlingen in gesprek over de korte documentaire ‘Oasis’. Slide 2 en 3 dienen behandeld te worden voorafgaand aan het kijken van de film, de rest van de slides richten zich op reflectie en verwerking achteraf.

Justine Martin, Canada, 2022

Oasis

Thema's: natuur, ontwikkeling, familie

Leerjaar
3/4

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

De documentaire die jullie gaan bekijken heet Oasis. Dit is een Engels woord. Wat betekent het?

Wat is een oase eigenlijk?

De film gaat over Raphaël en Rémi, een tweeling uit Canada. Raphaël heeft een verstandelijke beperking. Wat is dat eigenlijk? Wat zijn kenmerken van een verstandelijke beperking?

Voorafgaand aan het kijken

• De documentaire die jullie gaan bekijken heet Oasis. Dit is een Engels woord. Wat betekent het?
  Oase
  
  
• Wat is een oase eigenlijk?
  Een oase is een plek in de woestijn waar water is, een vruchtbare plek. Maar het woord wordt ook gebruikt om een fijne omgeving of situatie te beschrijven: een prettige, rustige, veilige plek waar je graag bent.
  
  
• De film gaat over Raphaël en Rémi, een tweeling uit Canada. Raphaël heeft een verstandelijke beperking. Wat is dat eigenlijk? Wat zijn kenmerken van een verstandelijke beperking?
  'Verstandelijke beperking' is een verzamelnaam naam voor verschillende ontwikkelingsstoornissen. Bij mensen met een verstandelijke beperking zijn de verstandelijke vermogens niet normaal ontwikkeld. Hierdoor leren ze minder snel, hebben ze meer herhaling nodig om nieuwe dingen te leren en zullen ze niet een normaal niveau bereiken. Van verstandelijke beperkingen zijn een hoop verschillende vormen. Bron: Wikikids

Zoek uit wat een documentaire is. Zoek ook uit wat een speelfilm is. Wat is volgens jou een belangrijk verschil tussen een speelfilm en een documentaire?

Heb je wel eens een documentaire gezien? Zo ja, waar ging deze over en wat vond je ervan? Zo nee, waarover zou je graag een documentaire willen zien?

Hoe vaak kijk jij films? En bekijk je ze het liefst in de bioscoop, op televisie, of op je laptop, tablet of mobiele telefoon? Waarom?

Naar welk filmgenre kijk je het liefst? Bijvoorbeeld documentairefilms, actiefilms, grappige films of romantische films? Leg uit waarom.

Voorafgaand aan het kijken

• Zoek uit wat een documentaire is. Zoek ook uit wat een speelfilm is. Wat is volgens jou een belangrijk verschil tussen een speelfilm en een documentaire?
  Documentaire is een filmgenre waarin echte gebeurtenissen en echte mensen in beeld worden gebracht. Een speelfilm is een door acteurs gespeeld verhaal dat verfilmd is. Anders dan speelfilms laten documentaires personen en/of gebeurtenissen zien die buiten de film echt bestaan.
  
  
• Heb je wel eens een documentaire gezien? Zo ja, waar ging deze over en wat vond je ervan? Zo nee, waarover zou je graag een documentaire willen zien?
  Eigen antwoorden
  
  
• Naar welk filmgenre kijk je het liefst? Bijvoorbeeld documentairefilms, actiefilms, grappige films of romantische films? Leg uit waarom.
  Eigen antwoorden
  
  
• Hoe vaak kijk jij films? En bekijk je ze het liefst in de bioscoop, op televisie, of op je laptop, tablet of mobiele telefoon? Waarom?
  Eigen antwoorden

Naar IDFA! Jullie bekijken Oasis in het filmtheater.

Oasis, Justine Martin, Canada, 2022

Wat vond je van de film?

Welke emoties ervaarde je tijdens het kijken? Noem er minstens drie.

Welke gedachten en/of vragen kwamen in je op tijdens het kijken?

Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?

Vragen over de filmervaring

• Wat vond je van de film?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke emoties ervaarde je tijdens het kijken? Noem er minstens drie.
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke scène maakte de meeste indruk op je?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke gedachten en/of vragen kwamen in je op tijdens het kijken?
  Eigen antwoorden
  

Rémi zegt in de film: “In mijn beleving heeft mijn tweelingbroer geen beperking; voor mij was hij altijd net zoals alle andere mensen. Uiteindelijk, terwijl ik ouder werd, begon ik wel te merken dat er iets anders aan hem is.”

Raphaël zegt in de film: “We kunnen niet voor altijd bij elkaar blijven.”

Wat bedoelt Raphaël daarmee, denk je?

Voor wie denk je dat het spannender en moeilijker zal zijn om steeds minder samen met zijn broer te doen? En waarom denk je dat?

Je hebt voor het kijken opgezocht wat ‘oase’ betekent. Waarom is dit de titel van de film, denk je?

Vragen over familie

• Rémi zegt in de film: “In mijn beleving heeft mijn tweelingbroer geen beperking; voor mij was hij altijd net zoals alle andere mensen. Uiteindelijk, terwijl ik ouder werd, begon ik wel te merken dat er iets anders aan hem is.”
  
  Raphaël zegt in de film: “We kunnen niet voor altijd bij elkaar blijven.” 
  
  
• Wat bedoelt Raphaël daarmee, denk je?
  Rémi ontwikkelt zich sneller en verder dan Raphaël. Daarom zal hij op een gegeven moment naar een andere school gaan, andere hobby's krijgen en andere vrienden maken. Dit betekent dat de tweelingbroers minder tijd samen zullen doorbrengen dan ze gewend zijn. 
  
  
• Voor wie denk je dat het spannender en moeilijker zal zijn om steeds minder samen met zijn broer te doen? En waarom denk je dat? 
  Waarschijnlijk zal dit moeilijker zijn voor Raphaël. Hij wordt geconfronteerd met het feit dat hij steeds verder op leeftijdsgenoten achterloopt en zal Rémi een leven zien leiden met nieuwe bezigheden en nieuwe vrienden. Raphaël kan hier zelf niet aan meedoen. Dit kan een onzeker en eenzaam gevoel veroorzaken.
  
  
• Je hebt voor het kijken opgezocht wat ‘oase’ betekent. Waarom is dit de titel van de film, denk je? 
  De plek waar de jongens in de film verblijven is een soort van oase. Maar ook de kindertijd van de jongens is een veilige, fijne tijd waarin ze nog niet zo veel te maken hebben met vervelende dingen in het leven. Die tijd is bijna voorbij, want straks moeten de jongens afscheid nemen van hun tweelingbroer en steeds meer op eigen benen gaan staan.

Zoals vriendschappen veranderen wanneer je ouder wordt, verandert ook de band tussen broers en/of zussen. Ieder gaat wat meer een eigen leven leiden en je brengt waarschijnlijk steeds meer tijd door met je vrienden in plaats van je broer(s) en/of zus(sen). Bij Rémi en Raphaël gaat deze verandering wat sneller door Raphaëls verstandelijke beperking, omdat hij zich minder snel ontwikkelt (minder snel opgroeit) dan Rémi. Ze zijn tweeling en dus even oud, maar Raphaël zal waarschijnlijk steeds meer als een jonger broertje aanvoelen voor Rémi. 

Zoals vriendschappen veranderen wanneer je ouder wordt, verandert ook de band tussen broers en/of zussen. Ieder gaat wat meer een eigen leven leiden en je brengt waarschijnlijk steeds meer tijd door met je vrienden in plaats van je broer(s) en/of zus(sen). Bij Rémi en Raphaël gaat deze verandering wat sneller door Raphaëls verstandelijke beperking, omdat hij zich minder snel ontwikkelt (minder snel opgroeit) dan Rémi. Ze zijn tweeling en dus even oud, maar Raphaël zal waarschijnlijk steeds meer als een jonger broertje aanvoelen voor Rémi. 

Wat viel jou op aan hoe Rémi en Raphaël met elkaar omgingen in de scènes in de natuur?

Wat viel jou op aan de scènes op het skatepark?

Vragen over interactie

• Wat viel jou op aan hoe Rémi en Raphaël met elkaar omgingen in de scènes in de natuur? 
  Ze waren vrolijk en deden alles samen, ze hielpen elkaar en hadden lol met elkaar.
  
  
• Wat viel jou op aan de scènes op het skatepark?
  Raphaël was veel alleen. De andere kinderen gingen niet echt met hem om, lieten hem een beetje links liggen.

Toen Rémi en Raphaël de film voor het eerst zagen, hebben ze vooral veel gelachen. Rémi zag ook hoeveel Raphaël voor hem doet, hoeveel hij hem helpt met dingen. Na het zien van de film bedankte hij zijn tweelingbroer daarvoor. Zo kan een film soms dingen duidelijk maken die je eerst nog niet zo duidelijk zag.

Wat heeft deze film jou geleerd? Of waarover heeft de film jou laten nadenken? Dit kan van alles zijn.

Vragen over nieuwe inzichten

• Toen Rémi en Raphaël de film voor het eerst zagen, hebben ze vooral veel gelachen. Rémi zag ook hoeveel Raphaël voor hem doet, hoeveel hij hem helpt met dingen. Na het zien van de film bedankte hij zijn tweelingbroer daarvoor. Zo kan een film soms dingen duidelijk maken die je eerst nog niet zo duidelijk zag.
  
  
• Wat heeft deze film jou geleerd? Of waarover heeft de film jou laten nadenken? Dit kan van alles zijn.
  Eigen antwoorden

Filmmaker Justine woonde als tiener in dezelfde plaats als de broers en was hun oppas.

Denk je dat dit invloed heeft gehad op het maakproces van de film? Zo ja, op welke manier?

Raphaël en Rémi vonden het niet zo prettig om voor de camera te praten. Denk je dat de aanwezigheid van een camera jouw gedrag ook zou beïnvloeden? Zo ja, waarom en op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Vragen over het maakproces

• Filmmaker Justine woonde als tiener in dezelfde plaats als de broers en was hun oppas.
  
  
• Denk je dat dit invloed heeft gehad op het maakproces van de film? Zo ja, op welke manier?
  Waarschijnlijk wel. De jongens kenden Justine, voelden zich waarschijnlijk veilig bij haar en konden er daarom op vertrouwen dat ze het beste met hen voor heeft.
  
  
• Raphaël en Rémi vonden het niet zo prettig om voor de camera te praten. Denk je dat de aanwezigheid van een camera jouw gedrag ook zou beïnvloeden? Zo ja, waarom en op welke manier? Zo nee, waarom niet? 
  Eigen antwoorden

Als iemand jou zou vragen of je mee wilt doen aan een documentaire, wat zou dan je eerste reactie zijn? Welke vragen zou je aan de filmmaker stellen voordat je ja zegt? Waar zou je afspraken over willen maken? Denk je dat je ouders het goed zouden vinden? Waarom wel of niet?

Hoe zou jij willen dat de documentaire eruitziet? Welke kleuren zouden er bijvoorbeeld veel in de film voorkomen? Welke mensen komen in beeld en welke mensen worden juist geen onderdeel van de film? Op welke plekken zou je gefilmd willen worden, en op welke plekken juist niet? Welke muziek speelt er op de achtergrond? Leg uit.

Vragen over meedoen aan een documentaire

• Als iemand jou zou vragen of je mee wilt doen aan een documentaire, wat zou dan je eerste reactie zijn? Welke vragen zou je aan de filmmaker stellen voordat je ja zegt? Waar zou je afspraken over willen maken? Denk je dat je ouders het goed zouden vinden? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden
  
  
• Hoe zou jij willen dat de documentaire eruitziet? Welke kleuren zouden er bijvoorbeeld veel in de film voorkomen? Welke mensen komen in beeld en welke mensen worden juist geen onderdeel van de film? Op welke plekken zou je gefilmd willen worden, en op welke plekken juist niet? Welke muziek speelt er op de achtergrond? Licht je antwoorden toe.
  Eigen antwoorden

Raphaël en Rémi dragen in de film niet hun eigen kleding, maar kleding die de filmmaker voor ze heeft uitgekozen. Ook heeft de filmmaker ervoor gekozen dat de film zich zou afspelen in de natuur. Het was dus niet een ‘echt’ kampeerreisje, maar bedacht door de filmmaker; de broers gingen speciaal voor de documentaire kamperen.

Stelling: eens of oneens? ‘Dat vind ik raar. In een documentaire moet eigenlijk alles echt zijn.’ Onderbouw je mening met argumenten.

Stelling: eens of oneens? ‘Je bent juist een goede filmmaker als je dit soort ideeën bedenkt om je documentaire extra creatief of indrukwekkend te maken.’ Onderbouw je mening met argumenten.

Vragen over echt en nep

• Raphaël en Rémi dragen in de film niet hun eigen kleding, maar kleding die de filmmaker voor ze heeft uitgekozen. Ook heeft de filmmaker ervoor gekozen dat de film zich zou afspelen in de natuur. Het was dus niet een ‘echt’ kampeerreisje, maar bedacht door de filmmaker; de broers gingen speciaal voor de documentaire kamperen.
  
  
• Stelling: eens of oneens? ‘Dat vind ik raar. In een documentaire moet eigenlijk alles echt zijn.’ Onderbouw je mening met argumenten.
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? ‘Je bent juist een goede filmmaker als je dit soort ideeën bedenkt om je documentaire extra creatief of indrukwekkend te maken.’ Onderbouw je mening met argumenten.
  Eigen antwoorden

Regisseur Justine: “Ik denk dat documentaires meer impact hebben wanneer een verhaal en de bijbehorende beelden net zo zorgvuldig zijn uitgedacht en vormgegeven als in fictiefilms.”

Heb jij een sterke voorkeur voor fictiefilms of documentaires? Welke van deze genres kijk je liever en waarom?

Zou je meer documentaires kijken als ze, zoals Justine benoemt, qua stijl meer op fictiefilms zouden lijken? Waarom wel of niet?

Vragen over vriendschap

• Regisseur Justine: “Ik denk dat documentaires meer impact hebben wanneer een verhaal en de bijbehorende beelden net zo zorgvuldig zijn uitgedacht en vormgegeven als in fictiefilms.” 
  
  
• Heb jij een sterke voorkeur voor fictiefilms of documentaires? Welke van deze genres kijk je liever en waarom?
  Eigen antwoorden
  
  
• Zou je meer documentaires kijken als ze, zoals Justine benoemt, qua stijl meer op fictiefilms zouden lijken? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden
  

Na deze korte documentaire te hebben gemaakt, wil Justine de broers een langere tijd volgen: zo’n vijf tot tien jaar, om echt vast te leggen hoe hun levens veranderen terwijl ze opgroeien.

Wat vind je van dat idee? Licht je antwoord toe.

Justine gaat dan natuurlijk niet elke dag filmen, maar een paar keer per jaar, elk jaar weer. Als jij Justine was, welke dingen zou je dan willen vastleggen in de levens van Rémi en Raphaël? Leg ook uit waarom.

Bedenk een titel voor de nieuwe film.

Hoe denk je dat jouw leven er over vijf jaar uitziet?

Vragen over het vervolg

• Na deze korte documentaire te hebben gemaakt, wil Justine de broers een langere tijd volgen: zo’n vijf tot tien jaar, om echt vast te leggen hoe hun levens veranderen terwijl ze opgroeien.
  
  
• Wat vind je van dat idee? Licht je antwoord toe.
  Eigen antwoorden
  
  
• Justine gaat dan natuurlijk niet elke dag filmen, maar een paar keer per jaar, elk jaar weer. Als jij Justine was, welke dingen zou je dan willen vastleggen in de levens van Rémi en Raphaël? Leg ook uit waarom.
  Eigen antwoorden
  
  
• Bedenk een titel voor de nieuwe film.
  Eigen antwoorden

Hoe denk je dat jouw leven er over vijf jaar uitziet? Schrijf een brief of film een videoboodschap voor je toekomstige zelf.

Creatieve opdracht

• Hoe denk je dat jouw leven er over vijf jaar uitziet? Schrijf een brief of film een videoboodschap voor je toekomstige zelf.

IDFA's onderwijsprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, Deloitte Impact Foundation, ELJA Foundation en IDFA's Dikke Vrienden+. 

Meer film in de klas?
Ga naar idfa.nl/docschoolonline

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan op idfa.nl/docschoolonline