Lessenserie creatief schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Creatief Schrijven I

CREATIEF SCHRIJVEN

Leerdoelen

• Ik kan uitdrukking geven aan ideeën, gedachtes, gevoelens, ervaringen en fantasieën.
• Ik kan een personage en zijn/haar ontwikkeling beschrijven.
• Ik kan beschrijven waar, wanneer en in welke omstandigheden iets gebeurt. 
• Ik kan een kort verhaal schrijven. 
• Ik kan grotere opdrachten in stukken verdelen om zo tot een beter resultaat te komen.

Lessenserie

In deze lessenserie werken we toe naar het schrijven van een kort verhaal. Het schrijven van een verhaal komt bij de meesten niet 'zomaar' op papier.  Hier zijn tussenstappen voor nodig.

Les 1: startwoorden 

Les 2: personage maken

Les 3: volharding (zinnen maken)

Les 4: moodboard maken + zeer kort verhaal

Les 5: Kort verhaal schrijven

Wat heb je nodig?

Om deze lessenserie te kunnen volgen, heb je nodig:

• Papier (krijg je van docent)
• Leerlingenmateriaal (Drive)
• Pen/potlood
• Chromebook  (moodboard via Docs, kort verhaal in Exam.net)

Afspraken

In deze lessenserie moet je regelmatig in groepjes dingen aan elkaar voorlezen. Daarom gelden de volgende afspraken:

• Je schrijft over verzonnen personages, dus niet over klasgenoten, ook niet als je denkt dat diegene daar wel tegen zal kunnen.
• Schrijf een verhaal dat je ook aan je ouders of oma/opa kunt voorlezen

Startwoorden vrij schrijven

Hij droeg

Mijn vader

Achter mij

Zij dacht

Niemand lachte

Start(woorden)

Wat: We gebruiken allemaal dezelfde startwoorden. Dan in stilte 10 minuten doorschrijven.

Hoe: Toetspapier van docent

Hulp: Jouw eigen fantasie

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: Voorlezen in groepjes en

eind van de les inleveren.

Personage beschrijven

Wat? Je gaat aan de hand van je docent een personage omschrijven.

Hoe? Beantwoorden vragen in leerlingenmateriaal.

Schrijf je antwoorden op het toetspapier.

Hulp? Zelfstandig

Tijd? 20 min

Klaar? Zelfonderzoek invullen

Uitkomst: in groepjes en daarna klassikaal bespreken

Nabespreken

Vergelijk de dingen die je hebt opgeschreven.

Zijn er overeenkomsten/verschillen?

Creatief Schrijven I

CREATIEF SCHRIJVEN les 2

Lessenserie

In deze lessenserie werken we toe naar het schrijven van een kort verhaal. Het schrijven van een verhaal komt bij de meesten niet 'zomaar' op papier.  Hier zijn tussenstappen voor nodig.

Les 1: startwoorden -> terugblik

Les 2: personage maken

Les 3: volharding (zinnen maken)

Les 4: moodboard maken + zeer kort verhaal

Les 5: Kort verhaal schrijven

Leerdoelen

• Ik kan uitdrukking geven aan ideeën, gedachtes, gevoelens, ervaringen en fantasieën.
• Ik kan een personage en zijn/haar ontwikkeling beschrijven.
• Ik kan beschrijven waar, wanneer en in welke omstandigheden iets gebeurt. 
• Ik kan een kort verhaal schrijven. 
• Ik kan grotere opdrachten in stukken verdelen om zo tot een beter resultaat te komen.

naam, leeftijd, een strafbaar feit (verleden), een droom die hij/zij kan uit laten komen met het geld (toekomst), een muzieksmaak, eigenschappen

hobby’s, een tattoo

Wat: Gebruik wat je eerder hebt opgeschreven en bedenk een compleet personage

Hoe: Toetspapier van docent

Hulp: Jouw eigen fantasie

Tijd: 15 minuten

Uitkomst: Eind van de les inleveren.

Hoe ziet je personage er precies uit (niet meer de docent als voorbeeld), hoe is diegene zo geworden, waarom doet diegene wat die doet, wil je diegene kennen of niet? Denk grondig na en 

schrijf op.

Wat: Denk door over jouw personage

Hoe: Toetspapier van docent

Hulp: Jouw eigen fantasie

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: In groepjes nabespreken en eind van de les inleveren.

Vergelijken

Bespreek je personage in een groepje. Stel vragen, scherp je personage aan (is het logisch, mis je nog iets etc.)

Personage in actie 

 Schrijf een ultrakort verhaaltje van maximaal 250 woorden waarin jouw personage één actie uitvoert. Inleveren in Classroom of op papier.

Zorg dat de eigenschappen van het personage op een logische manier in het verhaal voorkomen. Hoe koopt een ongeduldige vader op een andere manier een fiets dan een vrolijk meisje?

Nabespreken

Hoe tevreden ben je over het verhaaltje? Bespreek dit klassikaal.

Creatief Schrijven I

CREATIEF SCHRIJVEN les 3

Lessenserie

In deze lessenserie werken we toe naar het schrijven van een kort verhaal. Het schrijven van een verhaal komt bij de meesten niet 'zomaar' op papier.  Hier zijn tussenstappen voor nodig.

Les 1: startwoorden -> terugblik

Les 2: personage maken

Les 3: volharding (zinnen maken)

Les 4: moodboard maken + zeer kort verhaal

Les 5: Kort verhaal schrijven

Leerdoelen

• Ik kan uitdrukking geven aan ideeën, gedachtes, gevoelens, ervaringen en fantasieën.
• Ik kan een personage en zijn/haar ontwikkeling beschrijven.
• Ik kan beschrijven waar, wanneer en in welke omstandigheden iets gebeurt. 
• Ik kan een kort verhaal schrijven. 
• Ik kan grotere opdrachten in stukken verdelen om zo tot een beter resultaat te komen.

gedicht van 

Micha Hamel 

Het is belangrijk te leren

dingen met tegenzin te doen

Daar heb je je hele leven plezier van.

Schrijf tien zinnen van twee woorden en gebruik elk woord maar één keer. De zinnen hoeven niet iets met elkaar te maken te hebben.

Voorbeeld: Jan rookt. Muis rent. Wat nu? Doe iets. Maggie snikt. Leuk hoor. Dans, meid!

Wat: Schrijf 10 zinnen van elk twee woorden.

Hoe: Op papier van docent

Hulp: Jouw eigen fantasie

Tijd: 5 minuten

Uitkomst: Eind van de les nodig

5 zinnen (3 - 4 - 5)

• Schrijf 5 zinnen van 3 woorden. Je mag de zinnen van opdracht 1 aanvullen, maar dat hoeft niet. Alle woorden mag je nog steeds maar 1 x gebruiken.
• Schrijf 5 zinnen van 4 woorden. Lidwoorden de, het, een mag je vaker gebruiken, andere woorden slechts 1 x!
• Schrijf 5 zinnen van 5 woorden. Lidwoorden de, het, een mag je vaker gebruiken, andere woorden slechts 1 x!

3 - 2 - 1

• Schrijf 3 zinnen van 7 woorden. Lidwoorden en bijwoorden mag je vaker gebruiken, andere woorden slechts 1 x!
• Schrijf 2 zinnen van 10 woorden. Lidwoorden en bijwoorden mag je vaker gebruiken, andere woorden slechts 1 x!
• Schrijf  1 zin van 14 woorden.
  Alle woorden mag je gebruiken
  zo vaak je maar wilt.

Aan de slag

Wat: Maak met de zinnen die je hebt opgeschreven een verhaal (Chromebook). Je mag eventueel zinnetjes toevoegen. Het mag een knotsgek, raar verhaal zijn. Zoek naar een bepaalde logica.

Hoe: Inleveren in Classroom

Hulp: Je eigen fantasie, jouw eigen criticus mag niet meedoen

Tijd: 15 minuten, dan inleveren (ook werkblad inleveren)

Uitkomst: Je docent bekijkt je verhaal

Herhaling van de (in)directe rede

Misschien komt het in jou verhaal voor dat 'iemand' tegen 'iemand anders' iets zegt. 

Hoe deed je dat ook al weer? Welke leestekens gebruik je?

Geef een voorbeeld van de directe rede (maak een zin!).

Directe rede en indirecte rede

Als je wilt dat je verhaal en je personages meer 'leven' dan moet je gebruik maken van de directe rede. 

Directe rede: 

'Ik ben zo moe!', zei ze.  

Indirecte rede: 

Ze zei dat ze moe was. 

Directe rede

Directe rede

Aan de slag (optioneel, indien tijd over)

Wat: Jouw personage heeft net bericht gekregen dat diens liefde het uitmaakt. Nu staat de hoofdpersoon op een brug waar een boot onderdoor vaart.

Hoe: In nieuw document, minimaal/maximaal 300 woorden

Hulp: Niet benoemen, maar uitbeelden (ZKV De Muis)

Tijd: 15 minuten, dan inleveren (ook werkblad inleveren)

Uitkomst: Je docent bekijkt je verhaal en geeft kort feedback

Creatief Schrijven I

CREATIEF SCHRIJVEN les 4

Lessenserie

In deze lessenserie werken we toe naar het schrijven van een kort verhaal. Het schrijven van een verhaal komt bij de meesten niet 'zomaar' op papier.  Hier zijn tussenstappen voor nodig.

Les 1: startwoorden -> terugblik

Les 2: personage maken

Les 3: volharding (zinnen maken)

Les 4: moodboard maken +  zeer kort verhaal

Les 5: Kort verhaal schrijven

Aan de slag

Wat: Maak een moodboard dat past bij de sfeer van jouw verhaal

Hoe: Inleveren in Classroom

Hulp: Je eigen fantasie wat past bij jouw verhaal

Tijd: 30 minuten, dan inleveren (ook werkblad inleveren)

Uitkomst: Je docent bekijkt je moodboard en geeft feedback

Klaar: Maak op papier een verhaallijn (zie voorbeeld Hongerspelen)

Klaar: maak een bouwplan voor je verhaal (zie Classroom voor opdracht)

ZKV: zeer kort verhaal

*ZKV: beschrijven door de ogen van een personage

*Je oefent met een techniek – beschrijven vanuit een personage – om een Zeer Kort Verhaal (ZKV) te schrijven.

*Het genre is uitgevonden door de Nederlandse schrijver A.L. Snijders.

Atleten - A.L. Snijders

Het hondje dat hier logeert is zeven jaar geleden geïmporteerd uit Spanje. Het had een zwierige Iberische naam, maar toen de kinderen op Schiphol zagen hoe klein het was, gaven ze het de naam Besje. Ik ken mensen die verontwaardigd zijn dat het hondje niet gekend is in deze beslissing. Ze vinden ook dat ik de poes niet van de stoel mag zetten als ik daar wil zitten, ze voorspellen dat ik nog raar zal opkijken bij de ontwikkeling van de dierenrechten. Ik heb drie katten die erg op mij gesteld zijn, ik geef ze iedere dag eten. Ze zijn nog nooit in huis geweest, ze leven buiten in schuren en hooibergen. Ze mijden niet alleen vreemd volk, ze mijden mij ook als ik met vreemden sta te praten. Ze zijn net zo groot als het hondje, met wie ze op voet van gelijkheid leven. Een paar jaar geleden heeft het hondje trouwens toen ik even niet keek een krielkip gedood. Het was de enige kip die ik nog had, ze liep los, ik was erg aan haar gehecht. Toch heb ik het hondje niet gestraft of toegeschreeuwd, ik heb zelfs niets van mijn verdriet laten merken. Ik weet eigenlijk niet hoe de verhouding tussen mens en dier is. Ik heb er geen speciale denkbeelden over. Ik heb jaren varkens gehouden. Die liepen in hun eigen wei en sliepen in diep stro. Ik vond dat ze een beter leven hadden dan de miljoenen industrievarkens in hun concentratiekampen. Maar ze werden wel opgegeten – door mij. Ze leefden lang, maar tenslotte moesten ze eraan geloven. De slager zei altijd dat hun vlees zo prachtig was. ‘Het zijn geen varkens, het zijn atleten.’ De meeste mensen die ik ken gaan discussiërend door het leven, van standpunt naar standpunt. Ik sta standpuntloos tussen varken, kip, kat en hondje – de dierenrechten ontwikkelen zich achter mijn rug.

Aan de slag

Wat: Jouw personage heeft net bericht gekregen dat diens liefde het uitmaakt. Nu staat de hoofdpersoon op een brug waar een boot onderdoor vaart.

Hoe: In nieuw document, minimaal/maximaal 300 woorden

Hulp: Niet benoemen, maar uitbeelden 

Tijd: 15 minuten, dan inleveren (ook werkblad inleveren)

Uitkomst: Blijf jezelf verbeteren tot de tijd om is.

Creatief Schrijven I

CREATIEF SCHRIJVEN les 5

Lessenserie

In deze lessenserie werken we toe naar het schrijven van een kort verhaal. Het schrijven van een verhaal komt bij de meesten niet 'zomaar' op papier.  Hier zijn tussenstappen voor nodig.

Les 1: startwoorden -> terugblik

Les 2: personage maken

Les 3: volharding (zinnen maken)

Les 4: moodboard maken +  zeer kort verhaal

Les 5: Kort verhaal schrijven

Wat vertelt dit ultrakorte verhaal?: Te koop, trouwjurk, nooit gedragen.

Kort verhaal schrijven

Pak je verhaallijn en je handgeschreven bladen erbij. De docent heeft je moodboard geprint. Schrijf nu een kort verhaal (tussen de 600 - 1000 woorden) in exam.net. Je kunt met weinig woorden veel vertellen (denk aan die trouwjurk, nooit gedragen). Schrijf bijvoorbeeld over het misdrijf van jouw hoofdpersoon, of de toekomstdroom. Succes!