CVC

• VPTH T
• MBO
• Studiejaar 3

 PICC, CVC, PAC..

Bepaling infuussoort

• Door arts
  
• Afhankelijk van verschillende dingen zoals:

-soort vloeistof, 
- aantal lumen, 

- gebruiksfunctie.

Wat is een centraal veneuze katheter?

1. Een katheter die in een slagader wordt ingebracht.
2. Een dunne katheter die in een kleinere ader wordt ingebracht.
3. Een katheter die in de blaas wordt ingebracht.
4. Een katheter die in een grote ader wordt ingebracht.

Wat is een Port-a-cath?

1. Een katheter die in een slagader wordt ingebracht.
2. Een katheter die in de blaas wordt ingebracht.
3. Een implanteerbare katheter die onder de huid wordt geplaatst.
4. Een dunne katheter die in een kleinere ader wordt ingebracht.

Wat is een PICC-lijn?

1. Een lange katheter die via de arm naar de bovenste holle ader wordt ingebracht.
2. Een dunne katheter die in een kleinere ader wordt ingebracht.
3. Een katheter die in een slagader wordt ingebracht.
4. Een katheter die in de blaas wordt ingebracht.

Voordelen van een CVC 

• Beschermt de perifere aderen (hard worden van aderen bij vaak aanprikken). De vloeistoffen die worden toegediend, zoals chemotherapie, zijn vaak agressief voor de kleine aders die brozer en uiteindelijk onbruikbaar worden.
  
• Kan langer blijven zitten.
• Meer bewegingsvrijheid.
• Eenmalig aanprikken (pijn wordt minder frequent).

Nadelen van een CVC

• Het plaatsen vergt meer moeite en tijd.
  
• Complicaties worden serieuzer (pneumothorax, luchtembolie, bloedingen).

Centraal veneuze catheter (CVC lijn)

Indicatie CVC

• Langdurig toedienen van zeer geconcentreerde vloeistoffen (medicatie of TPV) via bloed
• Bloedafname 
• Meten van centrale veneuze druk (CVP) bij kritisch zieke patiënten.
• Toegang bij slecht perifere vaten:
• Wanneer perifere toegang moeilijk of onmogelijk is (bijvoorbeeld bij chronische ziekten of uitgeputte perifere venen).
• (tijdelijke) Dialyse
• Snelle toediening van grote volumes: In acute situaties zoals shock of trauma waarbij snelle infusie nodig is.

TPV

TPV: totale parenterale voeding: Grotere hoeveelheden en langere tijdsduur

PPV: Perifere parenterale voeding (7 tot max 10 dagen) tot max 2 li per 24u

Waarom is het toedienen van vloeistoffen via een cvc beter?

1. Het voorkomt irritatie en schade aan de bloedvaten
2. Het vermindert de pijn bij de patiënt
3. Het is goedkoper dan andere methoden
4. Het is makkelijker voor de verpleegkundige

Mag je bloedproducten toedienen via een Centraal veneuze Catheter?

1. Nee, bloedproducten mogen alleen via een perifere lijn worden toegediend
2. Ja, mits de CVC op de juiste wijze is ingebracht
3. Ja, maar alleen bij patiënten zonder onderliggende aandoeningen
4. Nee, een CVC is alleen voor vochttoediening

subclavia/jugularis

Voordelen

• Lange(-re) levensduur (dan perifeer infuus)
•  Bewegingsvrijheid ( subclavia, bij jugularis juist minder)
• meerder lumina
• toediening irriterende stoffen veiliger
• CVP meting
• grote hoeveelheden vloeistof toedienen

Hickman of Broviac katheter

Hickman

Waar?

De Hickman katheter wordt vaak tussen het sleutelbeen en de tepellijn via de huid ingebracht. 

De katheter loopt een aantal centimeters onder de huid voordat het in het bloedvat terecht komt = getunneld

Voordeel hiervan ?

Na plaatsen 

• Na het inbrengen van de Hickman katheter wordt een longfoto gemaakt om te kijken of de katheter goed ligt. En of er geen klaplong is ontstaan door het aanprikken van het longvlies.
  
• Na het plaatsen van de katheter zijn er 2 wondjes. Enkele hechtingen houden de wondjes dicht en de katheter op zijn plaats.
  
• Zit er een doorzichtige pleister op de insteekplaats? Dan is douchen direct toegestaan. Zo niet, dan mag dat na 48 uur. Het advies is om 2 weken rustig aan te doen. Hierdoor krijgt de wond rust en kan zo genezen. Hechtingen kunnen later verwijderd worden.

De tip van de Centrale lijn zit 2 a 4 cm boven het rechter-atrium, in een centraal bloedvat, de vena cava superior of inferior

Na plaatsen 

• Direct klaar voor gebruik
• Bloedafname 
• Heparineoplossing
• Verzorging insteekopening

Gevaren CVC

Bloedingen

Pneumothorax

Infecties en sepsis

Luchtembolie

Overvulling bij veel vochttoediening

Porth-a-cath

P.A.C.(Porth-a Cath)

PAC

• Frequent/lange  periode waarin medicatie moet worden toegediend en bloed moet worden afgenomen
• reservoir onder de huid, meestal op de borst rechts of links
• ingebracht in groot bloedvat onder subclavia
• makkelijk aan te prikken

Na plaatsen 

• Aanprikken door vpk 
• Bij continue en langdurige toediening van medicijnen of infusie wordt de naald eenmaal per week voor een nieuwe vervangen. 
• Wanneer de poort niet wordt gebruikt, dan dient deze iedere zes weken met een heparine-oplossing te worden gespoeld.
• Kan zelfs jaren blijven zitten, zolang die gebruikt wordt.

PICC lijn

Periphered Inserted Central catheter

PICC lijn

Een PICC-lijn is een centraal infuus dat in de ader van de bovenarm geplaatst wordt. Het uiteinde van de lijn komt in de grote holle ader in de borstkas, net boven het hart.

Picc-lijn (peripherally inserted central catheter)

• Medicijnen worden op een veilige en niet pijnlijke manier toegediend
  
• in arm
• meerdere lumen
• De PICC-lijn kan wel tot 12 maanden in het lichaam blijven
  
• Contrastvloeistof voor een CT-scan kan ook via de PICC-lijn worden toegediend.

Plaatsing

• De arts plaatst de PICC-lijn. Patiënt krijgt een lichte verdoving zodat hij hier niets van voelt.
• De ader ter hoogte van de binnenkant van de elleboog wordt verdoofd.
• De katheter wordt geplaatst met behulp van een echo.
• Het bloedvat wordt aangeprikt.
• De voerdraad wordt ingebracht, waardoor de katheter op de plek geschoven kan worden. 

Verzorging cvc/pac/picc

• Controleer de insteekplaats regelmatig om complicaties voor te zijn.
•  Controleer de doorzichtige pleister op de insteekplaats elke dag op tekenen van infectie of irritatie. Zoals roodheid, warmte, jeuk, vocht of pus, bijzondere pijn of wanneer deze drukgevoelig is. Ziet u tekenen van infectie: roodheid, pus, vocht en verdikking van de huid rondom de insteekopening? Controleer dan of de patiënt koorts heeft.
  
• Afhankelijk van afspraak/protocol instelling; zo lang mogelijk laten zitten als pleister goed zit/
• Verwissel de pleister 1 keer per 72 uur en desinfecteer de insteekplaats met chloorhexidine 0,5% in alcohol 70% en een steriel gaasje.
• Bij jeuk, irritatie, pijn of lekkage van bloed moet de pleister eerder worden verwisseld. De hechtingen van de insteekplaats mogen na ongeveer 3 weken worden verwijderd, mits de cuff goed is ingegroeid. Zo kan de katheter niet gaan schuiven.
• let op " afknikken" van de lijn

casus 1

Jongetje Mohammed van 6 jaar heeft een CVC ivm een erfelijke aandoening. Hij heeft een afwijking aan de darmen waardoor hij niet kan eten. De CVC is letterlijk zijn levenslijn !

Je komt zijn kamer op en Mohammed zit met zijn zusje in bed, ze zijn samen aan het knutselen. Daarbij heeft het zusje zojuist de lijn van Mohammed doorgeknipt ! het bloed flink uit de lijn.

Welke acties onderneem je ?

Casus 2

Mw. Petersen heeft een getunnelde CVC geplaatst gekregen vanwege haar nierfalen. De insteekopening wordt dagelijks schoongemaakt en er wordt heparine toegediend om trombose te voorkomen.

Je ziet bij verzorging dat de insteekopening van haar CVC gezwollen is, rood en pijnlijk. Ze heeft ook koorts.

Welke acties onderneem je ?

Wat kan een volgende stap in de behandeling zijn ?

Casus 3

Dhr. de Pater van 76 jaar heeft een CVC voor langdurige toediening van AB iv. Hij is erg in de war, en heeft aan zijn CVC getrokken. 

Je ziet dat de tegaderm losgetrokken is, en dat de CVC verschoven is, hij steekt een stuk uit, bij de insteekopening.

Welke acties onderneem je ?

Wat kan een volgende stap in de behandeling zijn ?