2324_H5_Week 48-4 De Beatrijs

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Marialegende

Doelen: 

• Je weet wat een Marialegende is.
• Je maakt kennis met de Beatrijs, een Marialegende.

Vandaag

• Uitleg Marialegende
• Samen lezen Beatrijs 

Check-in: sleutelwoorden

3

biechten

duivel

hoofsheid

kastijden

kosteres

manuscript

Maria 

Middelnederlands

symbolen

vergeving

De Beatrijs

• Onbekende dichter (Brabants?)
• Legende opgetekend door monnik(en)
• Manuscript: 13e eeuw, verhaal een eeuw eerder

Opdracht: Datingprofiel

• Maak een datingprofiel van Beatrijs of ' boerenkinkel' 
• Voor de creatievelingen: gebruik in de tekst een initiaal
• Houd het beschaafd

Vandaag

• Voorhoofse en hoofse literatuur
• Focus: Karel ende Elegast

Doel: Je maakt kennis met het genre van de ridderroman via Karel ende Elegast

Voorhoofs

• Vóór de hoofse literatuur in de mode kwam
• Ridderverhalen
•  Karelromans = oorlog en massa-gevechten, vaak tussen christenen en moslims
• Thema: trouw aan de leenheer

Vragen

1. Waarom is trouw aan de heer belangrijk in het feodale stelsel?
2. Karel heeft geregeerd van 768 tot 814. Waarom zouden eeuwen later nog steeds verhalen over Karel de Grote worden verteld?
3. Waarom is Elegast de ware held van het verhaal?
4. Waarom is het feit dat Karel uit stelen ging zo'n succesvol verhaalelement geweest, denk je?

Vragen

1. Waarom is trouw aan de heer belangrijk in het feodale stelsel?
2. Karel heeft geregeerd van 768 tot 814. Waarom zouden eeuwen later nog steeds verhalen over Karel de Grote worden verteld?
3. Waarom is Elegast de ware held van het verhaal?
4. Waarom is het feit dat Karel uit stelen ging zo'n succesvol verhaalelement geweest, denk je?

Hoofs

• Na de voorhoofse ridderverhalen, vanaf 12e eeuw
• Arthurromans: individuele avonturen, toernooien en tweegevechten, en de hoofse liefde
• Thema: hoofsheid = hoofse cultuur van specifieke omgangsvormen = etiquette
• Kruistochten: Arabische cultuur van levensgenieten
• Aan de hoven van Frankrijk > hele samenleving

Uit een etiquetteboekje uit de 12e eeuw:

Vrouwen behoor je te eren zoveel je kunt;

je mag niet minachtend over hen spreken.

Je moet hen niet slecht beoordelen, wij

zijn immers allemaal uit een vrouw geboren.

Voordat je een deur die je gesloten vindt,

opendoet, kun het best eerst even kuchen

of iets zeggen, en de deur niet zomaar openzwaaien.

Wanneer een beter of verstandiger mens

dan jijzelf het woord tot je richt, moet je je

mond houden terwijl hij spreekt.

Het is immers onhoofs om iemand

in de rede te vallen, voordat hij helemaal uitgesproken is.

Leun niet onder ieders ogen met je

ellebogen op tafel. Ga rechtop zitten en

schep het eten op voor je disgenoot,

dan zal hij je prijzen.

Reflectievragen Beatrijs, t/m p. 38

1. 'Ik zal dagelijks moeten lijden totdat jij me komt bevrijden.' (p. 22) Waarom lijdt Beatrijs zo in het klooster? En waarom zal haar vriend haar daarvan bevrijden?
2. 'Kom dan over zeven nachten en dan moet je op me wachten in die mooie boomgaard daar, bij de wilde rozelaar.' (p. 24) Welke twee symbolen kom je hier tegen?
3. Beatrijs heeft gevast, gebeden en zichzelf gekastijd, 'maar 't bracht geen oplossing voor 't lijden.' (p. 27) Wat moet ze doen om vergeven te worden voor haar zonden?
4. 'Mijn reis zal mij misschien berouwen, de wereld is zo slecht te vertrouwen en ik krijg mijn deel daarvan. De wereld lijkt op een handelsman die waardeloze kermisdingen aan de man brengt als gouden ringen.' (p. 33) Leg uit waarom dit een vooruitwijzing is.

Beatrijs (bew. 1901)

Leesvragen Beatrijs (pp. 57-68 )

1. Hoe vaak moest de engel Beatrijs ervan overtuigen om naar het klooster terug te gaan? 
2. P. 60: 'Onze Heer, ons aller broeder, Hij gehoorzaamt U als moeder én mag U Zijn dochter heten...' Hoe kan God zowel vader als zoon zijn?
3. P. 61: Wijs de zinnen aan waaruit blijkt dat Beatrijs nooit werd gemist.
4. P. 61: Klokslag twaalf is hier symbolisch. Ken je andere voorbeelden uit verhalen waarin dat een belangrijk moment is?
5. P. 64: 'Op zijn arm...haar al dood.' Leg de vergelijking van het dode kindje en de situatie van Beatrijs uit. Ga hierbij in op de rol van de biecht.
6. Hoe is het met de twee zonen van Beatrijs afgelopen?

Leesvragen Beatrijs (pp. 57-68 )

1. Hoe vaak moest de engel Beatrijs ervan overtuigen om naar het klooster terug te gaan?  3 keer
2. P. 60: 'Onze Heer, ons aller broeder, Hij gehoorzaamt U als moeder én mag U Zijn dochter heten...' Hoe kan God zowel vader als zoon zijn? God is een drie-eenheid: vader, zoon en heilige geest; Jezus is de vleesgeworden God en dus zowel vader en zoon van Maria
3. P. 61: Wijs de zinnen aan waaruit blijkt dat Beatrijs nooit werd gemist. 

4. P. 61: Klokslag twaalf is hier symbolisch. Ken je andere voorbeelden uit verhalen waarin dat een belangrijk moment is? In sprookjes, dan eindigt de betovering, zoals bij Assepoester

5. P. 64: 'Op zijn arm...haar al dood.' Leg de vergelijking van het dode kindje en de situatie van Beatrijs uit. Ga hierbij in op de rol van de biecht. Beatrijs is als het dode kind; zolang Beatrijs niet biecht, wordt haar berouw niet door God gehoord en is het alsof zij dood is voor God.

6. Hoe is het met de twee zonen van Beatrijs afgelopen? De abt neemt hen onder zijn hoede, ook zij gaan het klooster in