De bouw van organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Organen en cellen

De bouw van organismen

Bronnen:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a. 

Leerdoelen

1.  Je leert wat een orgaan is en kent voorbeelden 

2.  Je leert wat een orgaanstelsel is en kent voorbeelden 

3.  Je leert wat een cel is en kent voorbeelden 

4. Je leert het verschil tussen een plantaardige cel en een dierlijke cel

5.  Je leert van een torso de belangrijkste organen en kunt deze benoemen

Wat is ook al weer
een organisme?

Organen

In de afbeelding zie je een model van een romp van de vrouw. Je noemt dat een torso. 

Je ziet hoe de verschillende organen er uitzien en waar ze liggen in de romp. Organen zijn delen van een organisme die bepaalde taken (functies) uitvoeren. Enkele voorbeelden zijn:

- Het hart en de bloedvaten: het bloed kan door het 

  lichaam stromen

- De huid: geeft bescherming van het lichaam

Een plant heeft ook organen, welke? Klik op de button.

Long

2

hart

3

Organen van planten

Wortel, stengel, blad 

lever

4

maag

5

dikke darm

6

dunne darm

7

nier

10

Wat is (!) een orgaan?

Organenstelsels

Organen werken vaak samen met meerdere andere organen. Zo'n groep organen die samenwerken noem je een organenstelsel. Op de afbeelding zie je het verteringsstelsel.

verteringsstelsel

slokdarm, lever maag dunne darm  dikke darm

bloedvatenstelsel

hart aorta holle ader bloedvaten

Bottenstelsel

Schedel rib wervelkolom dijbeen teenkootjes 

en nog veel meer

Zenuwstelsel

Hersenen  ruggenmerg  zenuwen

Organenstelsels

Bloedvatenstelsel

Bottenstelsel

Zenuwstelsel

functie

Vervoeren van bloed door het lichaam

functie

Vorm en stevigheid voor het lichaam.

Bescherming en aanhechting van pezen.

Wat is een organenstelsel

Misschien weet je het nog: 

Elk organisme bestaat uit minstens 

1 cel: het kleinste levende deeltje van een organisme.

Een bacterie bestaat uit 1 cel. 

Ons lichaam bestaat wel uit zo'n  30.000.000.000.000 cellen.....

Een cel is dus héél klein, ongeveer 

één honderdste deel 

van een millimeter!

Cellen

microscopische opnames van cellen. Met de klok mee: linksboven een bacterie, dan plantencellen, hersencellen van mens en linksonder een zaadcel met eicel

Wat is een cel?

Organen bestaan uit cellen. 

De cellen zijn de bouwstenen van je organen.

Door een microscoop kun je cellen bekijken. Ze lijken plat maar dat zijn ze in werkelijkheid niet. Er zijn verschillenden vormen, het lijken net zakjes die gevuld zijn met water. 

rode bloedcel

Vorm: rond

Kan makkelijk door bloedvat

zenuwcel

Vorm: met lange uitlopers

Kan makkelijk contact maken met verschillende cellen

Soorten cellen

Botcel

Spiercel

Time-lapse filmpje over cellen

Veel cellen kunnen zich delen.

Op de volgende slide vind je een Time lapse video 

van de celdeling van een dierlijke cel 

De video komt van het National Institute of Genetics.

De vorm van de cel heeft te maken met de functie van de cel. 

Cellen kun je bekijken door een microscoop te gebruiken.

De cellen lijken dan plat in de afbeelding maar jij weet inmiddels dat dit in werkelijkheid niet zo is. 

rode bloedcel

Vorm: rond

Kan makkelijk door bloedvat

zenuwcel

Vorm: met lange uitlopers

Kan makkelijk contact maken met verschillende cellen

Soorten cellen

Botcel

Spiercel

Verschillen tussen plantencellen en cellen van dieren.

Alle cellen hebben een celmembraam, een celkern en cytoplasma. 

Bladgroenkorrels, celwand en grote vacuolen komen alleen voor in plantencellen.

dierlijke cel

plantencel

nummer 2?

1. Long
2. Hart
3. Nier
4. Maag

nummer 5?

1. Long
2. Hart
3. Nier
4. Maag

nummer 10?

1. Long
2. Hart
3. Nier
4. Maag

nummer 6?

1. Long
2. Dikke darm
3. Nier
4. Maag

Welke stelsels zie je?

1. bloedvatenstelsel zenuwstelsel
2. bottenstelsel zenuwstelsel
3. verteringsstelsel spierstelsel
4. je ziet alleen organen

Alle cellen in je lichaam hebben dezelfde vorm

1. ja
2. nee
3. dat verschilt per persoon
4. bij een mens wel, bij een dier niet

Cellen

1. zijn in werkelijkheid platte 'dingen'
2. lijken een beetje op een zakje met wat vocht.
3. zijn groter dan organen
4. zijn helemaal lege 'dingen'

Welke organen hebben planten?

Zet op volgorde van groot naar klein 

groot

klein

organenstelsel

cel

organisme

orgaan

Het hart is:

1. een organenstelsel
2. een cel
3. een orgaan
4. een organisme

Welk organenstelsel zorgt voor de vertering van je eten?

1. Het bloedvatenstelsel
2. De maag en de lever
3. Het verteringsstelsel
4. Het zenuwstelsel

De dunne- en dikke darm, de maag en de lever werken samen in het:

1. bottenstelsel
2. zenuwstelsel
3. spierstelsel
4. verteringsstelsel

De huid is een voorbeeld van:

1. een orgaan
2. een cel
3. een organisme
4. een organenstelsel

Welke is de plantencel?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat heeft een plantencel wel
wat een dierlijke cel niet heeft?

1. celkern
2. cytoplasma
3. celmembraan
4. bladgroenkorrels

Dit weet je nu

1.  Je kunt vertellen en uitleggen wat een orgaan is en voorbeelden geven

2.  Je kunt vertellen en uitleggen wat een orgaanstelsel is en voorbeelden geven

3.  Je kunt vertellen en uitleggen wat een cel is en voorbeelden geven

4. Je kent het verschil tussen een plantencel en een dierlijke cel

5.  Je kunt van een torso de belangrijkste organen aanwijzen en benoemen

Organen en cellen

Bronnen:

Malmberg methode Biologie en verzorging voor jou

Biologiepagina.nl

Bioplek.org

Biologieweb.nl

e.a.