4.6/4.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

4.6 Hart- en vaatziekten

Wat gaan we doen vandaag?

Wat weten we nog?

Leerdoelen bespreken

Uitleg

Opdrachten maken

Afsluiten: leerdoelen check

Wat weten we nog van de vorige les?

De dubbele bloedsomloop bij de mens

Sterk versimpeld!

De Nieren

Nieren en urinewegen

opeten van ziekteverwekkers

antistoffen

Leerdoelen

Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden.

Bloeddruk

Het hart pompt het bloed met grote kracht in de slagaders. Daardoor oefent het bloed veel druk uit op de wanden van de slagaders. Dit is de bloeddruk. De bloeddruk wordt gemeten met een bloeddrukmeter 

Als je je inspant of opwindt, stijgt je bloeddruk tijdelijk. In rust daalt de bloeddruk weer. Langdurig hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de slagaders. 

Oorzaken

De oorzaken van een hoge bloeddruk zijn onder andere stress, roken, overgewicht en zout eten.

Slagaderverkalking

Als de wand van een slagader beschadigd is, kunnen witte bloedcellen en vette stoffen uit het bloed in de wand komen. Deze stoffen hopen zich op. Hierdoor ontstaat een verdikking. Uiteindelijk wordt de verdikking hard door kalk. Dit noem je slagaderverkalking.

Door slagaderverkalking : 

• wordt het bloedvat nauwer en minder elastisch. 
• Het hart moet een grotere kracht leveren= kan dan overbelast raken. 
• De bloeddruk wordt hoger. 
• Ook krijgt het orgaan achter de vernauwing te weinig bloed. =orgaan te weinig zuurstof. Het werkt dan slechter of helemaal niet meer.
• De kans op slagaderverkalking wordt kleiner als je niet rookt, gezond eet en regelmatig beweegt.

Cholesterol

cholesterol is een vettige stof die aan de binnenkant van je bloedvaten blijft plakken. 

Na een tijdje wordt het bloedvat nauwer.

Daarna raakt het helemaal verstopt. 

Cholesterol

- zit in vette, dierlijke voedingsmiddelen

(verzadigd vet) 

- eieren, spek, slagroom, roomboter, mayonaise, hamburger, frituurvet, kaas, vlees etc. 

Hart- en vaatziekten

hartinfarct

In de verdikking door slagaderverkalking kunnen scheurtjes ontstaan. Dan stolt het bloed op het scheurtje. netals korstje op een wondje op de huid. Zo’n bloedstolsel kan een slagader afsluiten. Als dit gebeurt in een kransslagader van het hart, dan krijgt een deel van het hart plotseling geen bloed meer.= hartaanval of hartinfarct . 

Bij een hartinfarct sterft een deel van de hartspier af door gebrek aan zuurstof.

symptomen

Bij een hartinfarct heb je: 

- een stekende pijn in de borst

- benauwd

-komt vaak bij oudere mensen voor

- steeds vaker bij jonge mensen. 

Herseninfarct

Ook een bloedvat in de hersenen kan verstopt raken. 

Dit heet een herseninfarct.

Een ander woord voor herseninfarct is beroerte.

Een deel van de hersenen kan afsterven en daardoor kan je verlamd raken

Gezonde leefstijl

Hart- en vaatziekten = verzamelnaam voor ziekten aan hart en bloedvaten. 

Als je gezond leeft, heb je een kleinere kans op hart- en vaatziekten. Sommige mensen hebben door hun erfelijke eigenschappen meer kans op hart- en vaatziekten. Aan deze oorzaak kun je niets doen. Aan andere oorzaken kun je zelf wel wat doen. Het belangrijkste is een gezonde leefstijl.

Oorzaken

- Te weinig beweging

- Te veel vet eten

- Roken

- te veel alcohol

- te zwaar zijn 

Wat kun je zelf doen? 

- Zorgen dat je niet te zwaar wordt.

- Begin niet met roken.

- Begin niet met alcohol drinken. 

- Eet gezond.

-Beweeg genoeg.

Cholesterol, waar zit dat in?

1. Fruit en groenten
2. Chips en friet
3. Water
4. Frisdranken en snoep

Als je een hartinfarct krijgt wat gebeurd er dan?

1. Je kransslagader is verstopt. Stukje van je hart sterft af, door verstopping
2. Je kransslagader is verstopt en je krijgt nieuwe cellen
3. Er komen nieuwe cellen bij door verstopping
4. Je hart stopt helemaal met kloppen.

Hersenbloeding, wat gebeurt er dan?

1. Een deel van de hersenen kan afsterven
2. Er ontstaan nieuwe cellen in je hersenen
3. Je krijgt last van je hart
4. Je bloed stroomt de verkeerde kant op

Vragen?

Zelfstandig werken in stilte

basis;  4.6 nog een keer lezen en opdr 6,7,8 maken + samenhang (let op immuniteit )

klaar? 4.8 lezen en maken

kader; 4.6 opdr 1 tm 7 (8 en 9 doen we klassikaal samen )