H5 5.1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

5.1 Herhaling Klimaat

- Wereldwijde luchtstromen

- Zeestromen

- Klimaatfactoren

Domein Aarde

5.1 opgedeeld in drie delen

1. Wereldwijde luchtstromen (Wet van Buys Ballot, moessons, atmosferische circulatie)

2. Zeestromen

3. Klimaatfactoren

Verdeling warmte

• Grote verschillen tussen instraling.
  
• Verdeling warmte door wind en zeestromen.
  

Wind

Luchtstroom langs aardoppervlak. 

Gaat harder als de isobaren dicht bij elkaar liggen. 

polen (hoge druk) -> evenaar (lage druk)

Corioliseffect

Corioliseffect

Corioslieffect

Dit effect zorgt ervoor dat de wind een afwijking krijgt. 

Op het noordelijk halfrond is dit een afwijking naar rechts vanuit je rug. 

Op het zuidelijk halfrond is dit een afwijking naar links vanuit je rug gezien.

Corioliseffect

NH: rechts

ZH: links

NH: rechts

ZH: links

Atmosferische circulatie

Wet van Buijs Ballot:

1. lucht stroomt van hoge druk naar lage druk
   
2. De wind heeft een afbuiging door het corioliseffect

NH (noordelijk halfrond -> rechts,
ZH  (zuidelijk halfrond) -> links

Atmosferische circulatie

Wet van Buijs Ballot:

1. lucht stroom van hoge druk naar lage druk
   
2. De wind heeft een afbuiging door het corioliseffect

NH -> rechts, ZH -> links

Luchtcirculaties

Passaat

Passaat: wind tussen 30 graden en evenaar. 
Dit is een oostelijke wind die van het subtropisch hogedruk gebied naar de evenaar waait. 

ITCZ 

ITCZ is een aanhoudend lagedrukgebied dat ontstaat door de directe instraling van de zon. 

Deze ITCZ verschuift, waardoor het lagedrukgebied ook wisselt. 

Zomer voor ons

Winter voor ons.

Gevolg

5.1 Klimaat deel 2: Zeestromen

H5 Klimaat herhaling

Domein aarde

Havo 5

Zeestromen

Oceanische circulatie

aangedreven door de atmosferische circulatie

• Warme zeestroom: van evenaar naar polen
  
• Koude zeestroom: van polen richting evenaar
  

Wat valt op aan het water bij woestijnen?

Herverdeling warmte

Atmosferische en oceanische circulatie

Atmosferische circulatie logisch

Maar hoe werkt dit met de oceanische circulatie?

          Aangeven welke invloed atmosferische circulatie en zeestromen hebben op klimaat- en landschapsgebieden

• Warme zeestroom: zorgt voor warmte, regen en ijsvrijehavens tot aan Moermansk toe

• Koude zeestroom: zorgt voor extra koud klimaat. In subtropen: voorkomen woestijnen; koude zeewater koelt de lucht erboven af, waardoor deze weinig vocht kan vasthouden.

Zeestromen

• Zeestromen volgen de overheersende windrichting! (althans aan de oppervlakte)
• Warme zeestromen (vanuit een warm gebied
• Koude zeestromen (vanuit een koud gebied)

Thermohaliene circulatie

Thermohaliene circulatie

Thermo = temperatuur

Haliene = zoutgehalte

Wat is een klimaatgebied?

5.1 deel 3: Klimaatfactoren

Klimaatgebied = Groot gebied met hetzelfde klimaat (vaak aan de hand van Köppen)

Klimaatfactoren bepalen welk klimaat overheerst in een gebied

Er zijn 5 klimaatfactoren die klimaat het bepalen

1. De geografische breedteligging
2. Land-zeeverdeling
3. Hoogteligging
4. ligging van gebergten
5. Invloed van zeeën en oceanen

Geografische breedteligging

Algemene regel:
Hoe verder van de evenaar hoe kouder het is.

1. Zonnestralen warmte verliezen naarmate ze langer onderweg zijn.
2. De zonnestralen op hogere breedte een groter oppervlak moeten verwarmen.

Land-zeeverdeling

van invloed op neerslag en temperatuur

Algemene regel:

• Wind van zee brengt meer neerslag met zich mee dan wind over land.
• Verder van zee zijn de temperatuurverschillen tussen zomer en winter groter dan bij zee.

Hoogteligging

Algemene regel: Hoe hoger hoe kouder.

Per 1000 meter stijging daalt de temperatuur 6 graden

Ligging van gebergte

Algemene regel: 

Wind van zee neemt waterdamp mee, bij het gebergte stijgt de lucht, koelt af, waterdamp condenseert en dat geeft neerslag.

Hoe heet de kant van het gebergte waar de neerslag valt?

De invloed van zeeën en oceanen

Algemene regels: 

1. Hoe verder van zee, hoe minder neerslag er valt.
2. Wind van zee heeft in de winter een verwarmend effect op het land en in de zomer een verkoelend effect.
3. Warme zeestromen kennen meer verdamping en hebben een verwarmend effect. Koude zeestroom heeft minder verdamping en een verkoelend effect.

0

Vragen?