les 2.5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

2.5. Oorlogen om vrijheid en macht

Wat ga je leren?

1. Ik kan de gebeurtenissen uit de eerste en tweede Perzische Oorlog op chronologische wijze ordenen.

2. Ik kan de oorzaken en gevolgen uit pararaaf 2.5 van elkaar scheiden.

Oorzaak en gevolg

Oorzaak: de reden dat iets gebeurt.

Gevolg: wat erna komt.

Voorbeeld:

• De Grieken hebben weinig landbouwgrond.
• De Grieken gaan koloniseren in bijvoorbeeld Noord-Afrika.

Perzische rijk rond 500 v.Chr.

Eerste Perzische Oorlog

• In Ionië (in het Perzische Rijk) lagen veel Griekse koloniën.

• 499 v.Chr.: Ionische opstand.

1. Hoge belastingen.
2. Griekse handel over zee werd belemmerd.

• Ionische steden kregen hulp van Athene.
• De Perzische stad Sardes wordt veroverd.
• Koning Darius I valt Griekenland aan. Start eerste Perzische Oorlog.

Slag bij Marathon (490 v.Chr.)

Een Griekse boodschapper zou 40km hebben gerend om de overwinning door te geven.

Tweede Perzische Oorlog

• Oorzaak: koning Darius I wilt wraak na Marathon. 
• Xerxes volgt Darius I op.

• Athene bereid zich voor:

1. Athene bouwt een oorlogsvloot.
2. Athene sluit bondgenootschappen (= vriendschappelijk verdrag) met o.a. Sparta.

• 480 v.Chr.: slag bij Thermopylae (300).

Slag bij Thermopylae 

Gevolg: Athene wordt geplunderd.

Falanx = traditionele Griekse opstelling van het leger.

Slag bij Salamis (480 v.Chr.)

De Perzen worden verslagen.

Ionische opstand

Slag bij Marathon

Slag bij Salamis

Slag bij Thermopylae

Eerste Perzische Oorlog breekt uit

Tweede Perzische Oorlog breekt uit

Aan de slag

Maak 2.5 opdracht 1 t/m 9.

Maak ook de kaartopdrachten.

Athene

• Wetenschap, kunst en filosofie.

• Sterke zeevloot.

• Oprichting Atheense Zeebond (bond met div. Griekse eilanden).
• Doel: voorkomen nieuwe Perzische invasie.

• Directe democratie.

Delische Bond

Sparta

• Sterk landleger (Spartaanse opvoeding).

• Bondgenootschap met omliggende gebieden.

• Monarchie en aristocratie.

• 
  
• 
  
• 
  

Peloponnesische bond

Peloponnesische oorlogen

• 431 v.Chr. - 404 v.Chr.
• Sparta vs. Athene.
  

Oorzaken:

1. Competitie tussen Sparta en Athene.
2. Verschillen tussen de twee poleis.

Gevolg:

• Athene was vanaf nu zijn machtige positie in het oude Griekenland kwijt.

Aan de slag

maak van 2.5 blz 56