3.4 Grieken in Egypte en Azië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§ Grieken in Egypte en Azië 

(les 1)

leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe het Perzische rijk ontstond en hoe het met de Grieken in contact kwam.
2. Je kunt oorzaken noemen van het succes van de veldtocht van Alexander de Grote
3. Je kunt uitleggen wat hellenisme is

Griekenland in de Oudheid

tegen elkaar/ met elkaar

Grieken hielpen elkaar als ze werden aangevallen

Atheners: sterk op zee

Spartanen: sterk op het land

Het Perzische rijk

wilde Griekenland veroveren: dat wilden de Grieken niet

belangrijk voor de landbouw

Grieken tegen Perzen

Op deze kaart zie je waar Perzië ligt ten opzichte van Griekenland. 

De Eerste Perzische oorlog vond plaats in de buurt van het plaatsje Marathon. 

De Tweede Perzische oorlog  bij Thermopylae en Salamis.

Athene werd na de Perzische oorlogen het culturele centrum van Griekenland (5e eeuw).

Peloponnesische Oorlog

• Athene richtte in 478 v.C. de Delische Bond op met de koloniën
• Sparta richtte de Peloponnesische bond op
• Deze bonden raakten met elkaar in oorlog
• In 413 voor Christus werd het hele Atheense leger vernietigd

Athene

Delische Bond

alle bondgenoten moesten zich aanpassen aan Athene

Sparta

Peloponesische Bond

was bang dat de Atheners te machtig werden: sloten ook bondgenoten

Bondgenootschappen: landen, groepen of personen die elkaar helpen in een oorlog

Athene

VS

Sparta

Peloponnesische oorlogen

• 431 v.Chr. - 404 v.Chr.
• Sparta vs. Athene.
  

Oorzaken:

1. Competitie tussen Sparta en Athene.
2. Verschillen tussen de twee poleis.

Gevolg:

• Athene verloor de laatste oorlog: was vanaf nu zijn machtige positie in het oude Griekenland kwijt.

Sparta wint

Na 30 jaar...

maar door de lange oorlog zijn zowel Athene en Sparta erg verzwakt!

'Verdeeld of eenheid'

1. Perzische Oorlogen : Grieken <-> Perzen

2. Peloponnesische Oorlog: Sparta <-> Athene

Het Perzische rijk: lezen in je boek blz. 57

wilde Griekenland veroveren: dat wilden de Grieken niet

belangrijk voor de landbouw

Macedonië: koning Philippos

Philippos en Alexander

• In 338 v.Chr. verovert de Macedonische koning Philippos de Griekse stadstaten.
• Hij wilde Griekenland  een eenheid maken verbinden door samen oorlog te voeren tegen de Perzen.
• Gevolg: er is nu één Griekenland.
• Zijn zoon Alexander volgt hem na zijn dood op.

Dankzij de falanx met langere lanzen, een sterke cavalerie (paarden) en flexibele hoplieten (voetsoldaten) liep Alexander zijn tegenstanders onder de voet

Militaire overwinningen

falanx 

• Alexander de Grote neemt de plannen van zijn vader over.

• Verovert veel gebied en sticht veel steden (zie afbeelding).

Nu doen/ huiswerk

Wat?  Nakijken het huiswerk (3.3 in Learnbeat) en dan maken opdrachten in Learnbeat 3.4 basisstof 1 t/m 4

Hoe? In stilte

Als je klaar bent? Lezen teksten in je boek op blz. 57 en 58

3.4 Grieken in Egypte en Azië 

les 2

Ga staan of zitten

Plato was een bekende Griekse wetenschapper.

ZITTEN

Niet waar

STAAN

Waar

Ga staan of zitten

Iemand die nadenkt over de mens en de wereld, om deze beter te leren begrijpen is een filosoof.

ZITTEN

Niet waar

STAAN

Waar

Ga staan of zitten

''Wat is de beste bestuursvorm?'' Is een voorbeeld van een filosofische vraag.

ZITTEN

Niet waar

STAAN

Waar

Ga staan of zitten

Het Perzische leger heeft Macedonië verslagen.

ZITTEN

Niet waar

STAAN

Waar

Het Perzische rijk

• Midden Oosten
• Deel nomadisch, deel woonden in steden/ dorpen.
• In zesde eeuw v. Chr. machtig volk
• Monarchie, bestuurd vanuit hoofdstad (Persepolis)

In de Apadana, een hal uit de vijfde eeuw v.Chr. in de Perzische hoofdstad, ontving de Perzische koning belastingen van alle onderworpen volken. Op een trap zijn 23 volken afgebeeld die hun belasting komen betalen. Hier zie je de Lydiërs.

Macedonië: koning Philippos

Macedonië 

• Grieks gebied zonder rijke stadstaten
• koning Filippos veroverde Griekse stadstaten -> Macedonië over heel Griekenland.
• Oorlog met de Perzen
• Alexander de Grote!

• Alexander de Grote neemt de plannen van zijn vader over.

• Verovert binnen 10 jaar!, veel gebied en sticht veel steden 

Alexanders veldtocht

Alexander de Grote was succesvol door:

- sterke samenwerking met Griekse soldaten💪; 

- strategisch militaire inzet🗺️;

- het benutten van onvrede onder Perzen😠; 

- en zijn autoritaire aanpak bij verzet🗡️.

Alexanders rijk na zijn dood

- 323 v. Chr. Alexander overlijdt plotseling (32 jaar).

- Hij rijk valt uiteen in drie koninkrijken.

- Einde Griekse stadstaten

- In de rijken blijft het onrustig totdat de Romeinen het veroveren in 146 v. Chr.

Griekenland-Turkije

Egypte

Azië

kijkvragen

wat voor opleiding heeft Alexander gehad?

Hoe ging Alexander de Grote om met de veroverde volkeren?

Hellenisme

Het overnemen van de Griekse cultuur door andere volken.

• Van het woord; "Hellas" de Griekse naam voor Griekenland
  
• Veel soldaten bleven in het veroverde ebied wonen
• Officieren moesten met lokale meisjes trouwen.

Verspreiding van de Griekse cultuur

Gevolg:

Hellenisme is de verspreiding en mengeling van Griekse cultuur met lokale culturen tijdens Alexanders verovering van Azië en Egypte.

Griekse koning met Egyptische kenmerken

Griekse bouwkunst in Mesopotamië

Een Grieks mozaïek in Libië

Munten van een Indo-Griekse koning, gevonden in gebied Pakistan.

Graf in Jordanië (Midden-Oosten) met onderdelen van de Griekse bouwstijl. Welke Griekse onderdelen herken je?

Nu doen/ huiswerk

Wat?  maken 3.4 Learnbeat basisstof vraag 5, 6, 7, 8a en 9

Hoe? In stilte

Als je klaar bent? opdrachten nakijken.

Kijk het hoofdstuk eens door en of je alles hebt nagekeken. Weet je wat je moet leren? De toets is in de toetsweek. Volgende keer starten we met een nieuw hoofdstuk.

Welk woord weg?

beelden – goden – realistisch – tempels

Welk woord weg?

filosoof – wetenschapper – kennis – mythen

Welk woord weg?

Atheense vrouwen – festival – soldaat – Spartaanse vrouwen

Welk woord weg?

beeldhouwer – offers – Olympische Spelen – orakel