les 2

Fictie 

Wat gaan we doen in deze les

• Herhalen van de theorie over sprookjes en moraal en activeren van voorkennis 
• Kijken naar een videofragment van een sprookje
• Lezen van een historisch verhaalfragment van een sprookje en dit vergelijken, bespreken en verklaren
• Oefenen met het vinden van de moraal van een verhaal
• Opdrachtinstructie

Doel van de les

Aan het einde van de les kan ik:

- In mijn eigen woorden uitleggen wat een sprookje is;

- In mijn eigen woorden beschrijven hoe sprookjes zijn veranderd door de jaren heen;

- Onder begeleiding een onderzoek naar een door de docent aangereikt sprookje uitvoeren.

 

Wat zijn sprookjes?

Sprookjes zijn verzonnen volksverhalen. Ze gaan over avontuur, prinsen en prinsessen, pratende dieren of voorwerpen en magie. Sprookjes eindigen goed, maar daar gaat wel wat aan vooraf. En er zit meestal een levensles in verstopt.

Van de meeste sprookjes zijn heel veel verschillende versies.

Herhaling (les 1):

Hoe noem je de belangrijke boodschap (de levensles)
in een verhaal?

1. Motivatie
2. Moraal
3. Geniaal
4. Motto

Vervolg vragen over het moraal (klassikaal)

1. Kun je uitleggen waarom deze boodschap belangrijk is voor de lezer of kijker?

2. Wat is een concreet voorbeeld van een verhaal dat je kent en benoem de levensles die daarin voorkomt.

3. Hoe zou deze levensles toegepast kunnen worden in het echte leven?

4. Vind je dat het verhaal effectief is in het overbrengen van deze boodschap? Leg je antwoord uit.

5. Heb je ooit zelf een situatie meegemaakt waarin je iets hebt geleerd dat lijkt op de boodschap van een verhaal? Beschrijf die ervaring kort.

Herhaling (les 1):

Waarom zijn er verschillende versies van de meeste sprookjes?

1. Disney wil niet dat we hun verhaal kopiëren.
2. Mensen hebben de sprookjes door elkaar gehaald.
3. De sprookjes zijn steeds net een beetje anders doorverteld.
4. Vertellers zijn gek op verwarring.

Vervolg vragen over sprookjes (klassikaal)

1. Kun je een voorbeeld geven van een sprookje waarvan je meerdere versies kent? Wat waren de belangrijkste verschillen tussen deze versies?

2. Waarom denk je dat verhalen door de jaren heen veranderen? 

3. Welke versie van een sprookje spreekt jou het meeste aan en waarom?

4. Denk je dat het belangrijk is om sprookjes aan te passen aan moderne tijden? Leg je antwoord uit.

5. Hoe zou jij een bekend sprookje herschrijven om het beter te laten passen bij de wereld van vandaag? Beschrijf kort je idee.

Verschillende versies

Zoveel verschillende plaatjes als er van de kleine zeemeermin te vinden zijn, minstens zoveel versies zijn er van het verhaal. De disney versie is een heel vriendelijke brave versie, maar er zijn ook hele andere versies. 

Dit is voor jullie denk ik de meest bekende versie van de kleine zeemeermin. De blije versie van Disney.

De kleine zeemeermin - een oude versie

'Maar mij moet je ook betalen,' zei de heks. 'en ik eis niet weinig.' Je hebt de mooiste stem van iedereen op de bodem van de zee. Je denkt zeker dat je hem daarmee kunt betoveren, maar die stem moet je mij geven. Het beste wat je bezit wil ik in ruil voor mijn kostelijke drankje. Mijn eigen bloed moet ik erin doen, zodat het drankje zo scherp wordt als een tweesnijdend zwaard!' 

'Maar als je mijn stem afneemt,' vroeg de kleine zeemeermin, 'wat houd ik dan nog over?' 'Je beeldige figuurtje,' zei de heks, 'je zwevende tred en je sprekende ogen, daar kun je een mensenhart wel mee bekoren. Nou, komt er nog wat van? Steek je tongetje maar uit, dat snijd ik eraf als betaling, en jij krijgt het krachtige drankje.'

'Zo zij het,' zei de kleine zeemeermin en de heks zette haar ketel op om het toverdrankje te koken.

Dit is een fragment uit een hele oude versie. Eng he?!

Waarom heeft Disney het sprookje aangepast naar de moderne tijd,
denk je?

Moderne sprookjes met een belangrijke boodschap

De koningin opende een traliedeurtje en zette de koning in een plasje water. Het galmde een beetje in de kelder toen ze het hekje dichtdeed. 'Mam,' protesteerde Begonia. 'Wat is er, liefje? Je vader is nu een kikker. En kikkers wachten graag in heel kleine hokjes waar ze zich niet kunnen bewegen tot het zaterdag is en iemand ze komt verlossen om lekker opgegeten te worden. Tenminste, dat zegt je vader zelf altijd, dat weet je toch?' Begonia werd een beetje rood. Dat zei hij inderdaad altijd. 'Volgens mij willen kikkers lekker springen als de beste en zwemmen als kampioenen,' mompelde Begonia. 'Gelijk heb je kindje,' zei haar moeder. 'Maar je vader heeft gelijker, want ik zeg dat al jaren tegen hem en hij luistert niet.'

Begonia schaamde zich een beetje. Ze had die woorden van haar moeder ook heus wel gehoord. Maar ze had ze nooit helemaal begrepen. Of wilde ze het niet begrijpen? Gemarineerde knapperige kikkerbilletjes zijn zo verschrikkelijk lekker! 'Kunnen we hem niet boven in bad zetten tot we iemand kunnen vinden om hem te helpen?' vroeg Begonia. Ze wachtte op antwoord, zonder het nisje waarin haar vader gevangen zat uit het oog te verliezen. Tussen al die duizenden kikkers zouden ze hem anders vast nooit meer herkennen. 

'Je hebt een goed hart, kind,' zei haar moeder na een lange stilte. 'Dat doet me deugd. Vooruit dan maar. We geven het één dag. Morgen is het zaterdag. Als er dan niemand is geweest die ons kan helpen, geven we hem aan de kok en eten we hem op. Beter dan de rest van de tijd je leven als kikker slijten, lijkt me.'

Fragment uit 'De kikkerbilletjes van de koning' van Janneke Schotveld.

Een enkele keer worden er nog wel eens nieuwe sprookjes geschreven. De schrijfster Janneke Schotveld schrijft sprookjes met allemaal herkenbare sprookjes dingen, zoals, pratende dieren, magie, koningen en koninginnen. In dit sprookje wil ze ook een belangrijke boodschap aan de lezer overbrengen. Welke boodschap is dat?

Wat is de belangrijke boodschap (de moraal) die de schrijfster Janneke Schotveld in haar sprookje 'De kikkerbilletjes van de koning' heeft verwerkt?

Zin om sprookjes te lezen?

Sprookjesboeken, net even anders:

Sprookjes zijn van alle tijden en komen van overal

De gemaakte groepjes

Lesdoelen:
- In mijn eigen woorden uitleggen wat een sprookje is;
- In mijn eigen woorden beschrijven hoe sprookjes zijn veranderd door de jaren heen;
- Onder begeleiding een onderzoek naar een door de docent aangereikt sprookje uitvoeren.
Op een schaal van 1 tot 10:
0 = Ik snap er helemaal niets van...
10 = Ik snap het helemaal!

Lesdoel: 

• Aan het einde van de les heb je geleerd welke soorten personages er zijn.

010