Les 7. ontwikkelingspsychologie volwassene en oudere

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Volwassenen

Ongeboren kind	40 weken
Baby	(0-18 maanden)
Peuter	(18 maanden-4 jaar)
Kleuter	(4-6 jaar)
Schoolkind	(6-12 jaar)
Puber	(12-17 jaar)
Adolescent	(17-25 jaar)
Volwassene	(25-67 jaar
Oudere mens	(67 jaar en ouder)

Ontwikkeling fases van de mens: 

Volwassenen & ouderen

Jongvolwassenheid (25-40 jaar)

Midden volwassenheid (40-55 jaar)

Oudere volwassenen (55-67 jaar)

Vanaf 67 jaar

actieve ouderdom (67 - 80 jaar)

intensieve ouderdom (80 -  jaar)

waar denk je aan bij de leeftijd 18 - 35 (jong volwassene)

Wat zullen hoofdonderwerpen zijn in het leven van volwassenen?
(25-67 jaar)

Volwassene 

25 - 67 jaar 

Hoofdonderwerpen:

• Werken
• Relaties: één partner relaties, relatie met (en het verlies van) ouders. Mantelzorg en wees-zijn.
• Kinderen krijgen (30,3  jaar)

Waar denk je aan bij ouderen?

Sociale emotionele ontwikkeling

kinderen krijgen en opvoeden

relatie met de partner

relatie en verlies ouders
zelfverwerkelijking

relatie kinderen en kleinkinderen
verlies van naasten

Relatie met ouders

De relatie die een volwassene met zijn ouders heeft, wordt steeds gelijkwaardiger. 

Met het krijgen van eigen kinderen krijgt de volwassene een nieuwe rol

Vaak horen volwassenen de stem van hun ouders in hun hoofd bij het maken van keuzes: inner criticus

Bij welke keuzes in het leven hoor jij de stem van je ouders in je achterhoofd?

Levensevaluatie en midlifecrisis

Rond het 40e levensjaar.

Vragen en twijfels komen op hem af over de door hem gemaakte keuzes, de eigen leefwijze en de levensdoelen. 

De volwassene beseft dat als hij nog iets aan zijn leven wil veranderen, hij dat nú moet gaan doen. 

Zingeving: nadenken over betekenisvolle invulling van eigen bestaan is een belangrijk thema

Wat vind jij belangrijk in het leven?
(wat geeft jou leven betekenis)

Cognitieve ontwikkeling 

• Levenswijsheid  (gevoelig, mild, begripvol in het leven staan) 
  
  
• Innerlijke stem blijft spreken (bv van ouders)
  
  
• Bij ouderen kans op psychogeriatrische aandoeningen (dementie etc.) Geheugen gaat achteruit 

Lichamelijke ontwikkeling volwassene

= Volwassen (volgroeit), vanaf 25e levensjaar

Na (35)/40e levensjaar 'ouderdomskwaaltjes':

• Achteruitgang zintuigen
• Motorische achteruitgang
• Overgang / menopauze (tussen 40-60 jaar)
• lichamelijke veranderingen

Volwassenheid (25-67 jaar) en ouderen

Sociaal- emotionele ontwikkelingsfase

• Kinderen en laatste kans moeders
• Werken en carrière maken (bij vrouwen neemt dit af na krijgen van kinderen)

  

• Levensevaluatie en midlifecrisis (rond het 40ste levensjaar)
• Uitvliegen van kinderen : legenestsyndroom (5% van de vrouwen)
• Relatie met eigen ouder:  gelijkwaardig – nieuwe rol – rolomkering
• Overlijden van eigen ouder (nieuwe fase, kind af)

Bij ouderen: Eenzaamheid, afscheid en rouw (verliezen veel naasten, eigen partner, vrienden)

Volwassenheid

Dagelijkse taal: Geestelijk volgroeid zijn.

• Zelfstandig functioneren.
• In eigen onderhoud voorzien.
• Duurzame relatie kunnen onderhouden.
• verantwoordelijkheid kunnen dragen voor nageslacht.

Psychogeriatrische aandoening

Is een ziekte waarbij sprake is van beperkingen van de de geestelijke vermogens op de hogere leeftijd, bijvoorbeeld dementie.

Eenzaamheid

Is een duidelijk maatschappelijk probleem, vooral zichtbaar onder de ouderen

Wat te doen tegen eenzaamheid?

Cognitieve ontwikkeling

levenswijsheid

werking van de hersenen

reflexen nemen af

snelheid redeneren neemt af

informatie verwerken neemt af

achteruitgang

Lichamelijke kenmerken

achteruitgang van de zintuigen

seksuele activiteit wordt minder of krijgt andere betekenis

"uiterlijk" wordt minder

overgang/meno pauze

Psychische en lichamelijke veranderingen tijdens de levensevaluatie

Mannen: 

• Is dit wat ik met het leven wil 
• Moet ik tot mijn 67ste blijven werken
• Ga ik zo door of is het tijd voor verandering?

Lichamelijke achteruitgang

• Een bril afnemend zicht
• Gehoor: afname van gehoor 
• Langer herstel nodig na inspanning. 

Vrouwen

Meno pauze/ overgang

Menopauze

De eicellen raken op, menstruatie verandert

Opvliegers en nachtzweten

Reactie van het lichaam op oestrogeen tekort

De overgang

Het gehele proces van beeindigen van vruchtbare periode.

Overgangsklachten

Stemmingswisseling, verstoord slaappatroon, prikkelbaar, droge huid, botontkalking

Motorische ontwikkeling

artrose

bot-onkalking

verminderde stabiliteit

valrisico

afhankelijk van anderen

                  Het stervensproces

Preterminale fase

Terminale fase

Stervensfase

Palliatieve zorg
zingeving?

Reminiscentie 

Reminiscentie is het bewust ophalen van herinneringen, waardoor oudere cliënten met een beperking meer tevredenheid ervaren over hun leven.

Door bewust herinneringen op te halen (reminiscentie) kun je als begeleider een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het leven van een oudere cliënt. 

Middelen inzetten om herinneringen op te halen

Speelgoed

geuren
foto's

muziek

dialoog

Eten/ drinken
stoffen 

Welke reminiscentie methodes kun jij bedenken?

Waar ben jij over 20 jaar?

 

-Over 20 jaar werk ik....?          Over 20 jaar woon ik....?

- Over 20 jaar heb ik wel wel/geen kinderen?

- Over 20 jaar zijn dit mijn vrienden & familie ....? 

- Over 20 jaar zijn dit mijn hobby's ...?

- Over 20 jaar bezit ik de volgende spullen ....? 

Levenslooppsychologie

- psychologie over generaties

- iedereen heeft een eigen levensloop

- gedrag van ouderen begrepen wordt door levens ervaring

- achtergronden van de ouderen

- culturele diversiteit

 

Hoe oud krijgen vrouwen gemiddeld een kind in Nederland?

Volwassene

•  levensevaluatie, vaak rond 40e levensjaar)
• Lege nest syndroom

Volwassenheid (25-67 jaar)
Seksuele ontwikkeling 

 

• Seksueel actief (door kinderen kan activiteit verminderen)
  
• Huwelijk; één partner
• Echtscheiding; verandering seksueel gedrag