3.1 Stoffen en eigenschappen

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom in de les

Vandaag:

• leerdoelen §3.1
• instructie §3.1
• practicum
• maken opgaven uit het boek 
• afsluiting les

 

§3.1 Stoffen en eigenschappen

Pak alvast voor je:

- boek

- pen

Je leert .....

- eigenschappen noemen waaraan je een stof herkent;

- het verschil tussen stofeigenschappen en voorwerpseigenschappen noemen;

- met een verhoudingstabel de dichtheid uitrekenen als de massa en het volume zijn gegeven.

Verschil tussen stof en voorwerp

kleur, smaak, kookpunt zijn voorbeelden

van stofeigenschappen

grootte en vorm zijn voorbeelden van 

voorwerpseigenschap

Stofeigenschappen

1. smaak
   
2. kleur
3. geur
   
4. hardheid
5. kookpunt
6. smeltpunt
7. brandbaarheid

Smaak

De smaak is een handige stofeigenschap om te gebruiken als je zeker bent welke stoffen je hebt. Je mag dit nooit met een onbekende stof doen.

Je kunt het verschil tussen zout en suiker of het verschil tussen water en azijn wel proeven als je zeker weet dat het die stoffen zijn.

Kleur

De kleur van een stof geven we aan met de kleuren van de regenboog rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo, violet, enz.

Pas op!

Zilver en goud zijn geen kleuren. Het zijn stoffen.  

Deze kleuren omschrijf je als glimmend grijs en glimmend geel.

Geur

Sommige stoffen hebben een geur. Dit zijn stoffen die makkelijk verdampen of al gasvormig zijn.

Als je iets ruikt is de stof aanwezig in je neus; dus gasvormig!

Weet je hoe je aan een onbekende stof moet ruiken?

Hardheid

De hardheid geeft aan of een stof makkelijk of moeilijk blijvend te vervormen is.

Diamant is de stof met de hoogste hardheid.

Lood is makkelijk te vervormen.

Kookpunt

Het kookpunt van een stof is de temperatuur waarbij een vloeistof het snelst verdampt.

Boven het kookpunt is de stof gasvormig.

Water heeft een kookpunt van 100°C.

Smeltpunt

Het smeltpunt van een stof is de temperatuur waarbij een vaste stof het snelst smelt.

Boven het smeltpunt is de stof vloeibaar.

Het smeltpunt en het stolpunt hebben dezelfde temperatuur.

Brandbaarheid

De brandbaarheid geeft aan of een stof brandbaar is of niet.

Water is niet brandbaar.

Hout is wel brandbaar.

Van welk materiaal kun je het beste een kachel ontwerpen?

1. rubber
2. staal
3. papier
4. kunststof

Welke stof zie je hiernaast afgebeeld?

1. ijzer
2. lood
3. goud
4. zilver

Welke stof zie je hiernaast afgebeeld?

1. ijzer
2. lood
3. goud
4. zilver

Wat is de OVEREENKOMST tussen de goudstaaf en de gouden ring?

1. kleur
2. geur
3. smaak
4. brandbaarheid

Wat is het VERSCHIL tussen de goudstaaf en de gouden ring?

1. ik heb geen enkel idee...
2. de vorm
3. de massa

Wat ben ik? Ik ben een vaste stof, los op in water, smelt bij verwarmen, je kunt me eten, mijn kleur is wit, ik heb geen geur en ik smaak zoet....

Wat ben ik? Ik ben vloeibaar, mijn kleur is wit en niet doorzichtig, ik bederf of word zuur, mijn smaak verandert bij opwarmen en ik ben niet giftig....

Wat ben ik? Ik ben gasvormig, je kunt me niet zien en je kunt me niet ruiken maar je hebt me heel hard nodig om te kunnen leven...

Hoe bepaal je  stofeigenschappen?

zintuigen                                        laboratorium

Practicum - Stoffen herkennen

Probeer te ontdekken, met je zintuigen, welke stof in de reageerbuis zit.

Klaar?

Maak de opgaven: 

1 t/m 11 (vanaf blz. 119)

Practicum - Stoffen herkennen

Reageerbuis	Kleur	Geur	Vast, vloeistof of gas	Stof?
1
2
3
4
5

Practicum - Stoffen herkennen

Reageerbuis	Kleur	Geur	Vast, vloeistof of gas	Stof?
1	groen	zoet	vloeibaar	limonade
2	wit	geen	vast	suiker
3	geen	geen	vloeibaar	water
4	wit	geen	vast	zout
5	blauw	chemisch	vloeibaar	spiritus

Aan de slag!

Lezen §3.1 uit je boek

Maak de opgaven: 

1 t/m 11 (vanaf blz. 119)

Huiswerk

Lezen §3.1 uit je boek

Maak de opgaven: 

1 t/m 11 (vanaf blz. 119)

Welke stofeigenschappen van suiker en zout zijn hetzelfde?

welke stofeigenschappen van suiker en zout zijn verschillend?

Noem 4 stofeigenschappen

Dichtheid

Wat is zwaarder?

1 kg spijkers of 1 kg veren?

Wat neemt meer ruimte in?

1 kg spijkers of 1 kg veren?

Dichtheid

De dichtheid zegt iets over hoeveel materiaal (massa) er in een bepaalde ruimte (volume) zit. De combinatie van die 2 geeft je de dichtheid. 

Dichtheid

Het blijkt dat elke stof zijn eigen dichtheid heeft. Als je gaat kijken naar hoeveel 1 cm³ goud weegt, dan is dat altijd 19,3 gram. Bij ijzer is dat 7,9 g per cm³

Dichtheid 

Door de dichtheid van een stof te bepalen 

kun je er dus achter komen met 

welke stof je te maken hebt... 

Dit is dus een stofeigenschap!

Dichtheid 

Bepaal de dichtheid van een sleutel met een

massa van 13 gram.

Dichtheid 

Bepaal de dichtheid van een sleutel met een

massa van 13 gram.

Dichtheid 

Is de sleutel gemaakt van ijzer?

Dichtheid 

Is de sleutel gemaakt van ijzer?

Nee, de dichtheid van ijzer is 7,9 g/cm3 

Pak je planner!

Noteer voor de volgende les:

Lezen §3.1 uit je boek

Maak de opgaven: 1, 2, 4, 5, 9, 14, 16, 17

Aan de slag!

Lezen §3.1 uit je boek

Maak de opgaven: 

1, 2, 4, 5, 9, 14, 16, 17

Zs

Aan de slag!

Lezen §3.1 uit je boek

Maak de opgaven: 

1, 2, 4, 5, 9, 14, 16, 17

Zf