3.1 Stoffen en eigenschappen les 1

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

H3.1 Stofeigenschappen les 1

Leerdoelen 3.1

ik kan het verschil aangeven tussen een stof en een voorwerp

ik kan voorbeelden van stofeigenschappen opnoemen

ik kan (sommige) stoffen herkennen aan hun eigenschappen

verschil tussen stof en voorwerp

grootte en vorm zijn voorbeelden van 

eigenschappen van een voorwerp

kleur, smaak, kookpunt zijn voorbeelden 

van stofeigenschappen

Stofeigenschappen

1. fase
   
2. smaak
   
3. geur
   
4. kleur
   
5. oplosbaarheid in water
   
6. kookpunt
7. smeltpunt / stolpunt
8. brandbaarheid
   
9. elektrische geleidbaarheid
   
10. warmtegeleiding

De fase:

Veel stoffen kunnen in drie fasen voorkomen.

Water  is het makkelijkste voorbeeld.

Als het koud genoeg is, is water hard geworden: 

vaste fase

Bij kamertemperatuur is water vloeibaar:

vloeibare fase

Als water gekookt heeft zien we het niet meer: gasvormige fase

De smaak:

De smaak is een handige stofeigenschap om te gebruiken als je zeker bent welke stoffen je hebt. Je mag dit nooit met een onbekende stof doen.

Je kunt het verschil tussen zout en suiker of het verschil tussen water en azijn wel proeven als je zeker weet dat het die stoffen zijn.

De geur:

Sommige stoffen hebben een geur. Dit zijn stoffen die makkelijk verdampen of al gasvormig zijn.

Als je iets ruikt is de stof aanwezig in je neus; dus gasvormig!

Weet je hoe je aan een onbekende stof moet ruiken?

De kleur:

De kleur van een stof geven we aan met de kleuren van de regenboog rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo, violet, enz.

Pas op!

Zilver en goud zijn geen kleuren. Het zijn stoffen.  

Deze kleuren omschrijf je als glimmend grijs en glimmend geel.

Oplosbaarheid in water:

Als een stof oplosbaar is, zie je de stof "verdwijnen" in die vloeistof. Bekijk onderstaande voorbeelden:

            krijt in water   suiker in water   olie in water

Het kookpunt:

Het kookpunt van een stof is de temperatuur waarbij een vloeistof het snelst verdampt.

Boven het kookpunt is de stof gasvormig.

Water heeft een kookpunt van 100°C.

Het smeltpunt:

Het smeltpunt van een stof is de temperatuur waarbij een vaste stof het snelst smelt.

Boven het smeltpunt is de stof vloeibaar.

Het smeltpunt en het stolpunt hebben dezelfde temperatuur.

Brandbaarheid:

De brandbaarheid geeft aan of een stof brandbaar is of niet.

Water is niet brandbaar.

Hout is wel brandbaar.

Elektrische geleidbaarheid:

De elektrische geleidbaarheid geeft aan of een stof elektrische stroom kan geleiden of niet.

Plastic kan dat niet (isolator).

Koper kan dat wel (geleider).

Warmtegeleiding:

Warmtegeleidbaarheid geeft aan of een stof warmte goed of slecht kan geleiden.

Piepschuim geleidt warmte slecht (isolator).

IJzer geleidt warmte goed (geleider).

hoe bepaal je  stofeigenschappen?

zintuigen                                        laboratorium

Practicum

Stoffen herkennen

ca. 15 min

bespreken 5 min

Stoffen

1	Koolstof	7	Slaolie
2	Spiritus	8	Afwasmiddel
3	Suiker	9	Krijt
4	Water	10	Kurk
5	Zout	11	IJzer
6	Azijn	12	Aluminium

Welke stofeigenschappen van suiker en zout zijn hetzelfde?

welke stofeigenschappen van suiker en zout zijn verschillend?

Noem 4 stofeigenschappen

opdracht 

Lees deel 1 van §3.1  (tot aan dichtheid)

Maak opgave 1 t/m 9  uit je werkboek

evaluatie

- Noem vier stofeigenschappen

Gevaarlijke stoffen