Hofcultuur H3 - Getekend naar het leven

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hofcultuur H3

Getekend naar het leven

Doelen:

Na deze les weet je meer over:

• Noord-Italië - beeldende kunst wordt gebruikt om paleizen en villa's te decoreren.
• kunst: een goed middel om status en macht te benadrukken

Kathedraal van Florence, de Duomo en de koepel van Brunelleschi (1377-1446)

Mecenaat en opdrachtgevers

vorst of andere machthebber wordt de beschermheer van de:

wetenschappers

filosofen

musici

schilders

architecten

beeldhouwers

schrijvers

Kunstenaars komen dan vaak in dienst bij een hof.

Zeer goed inkomen.

hof                            kunstenaar

statusverhogend

Kunstenaar is vrijer en originaliteit mag, maar opdrachtgever heeft zeer veel invloed.

let op!

Domenico Ghirlandaio, The calling of the apostles (1481)

Eerste kunstacademie

1563 in Florence door Vasari

1593 Accademia di San Luca, Rome

Ontwerpfase wordt steeds belangrijker, tekenen centraal.

Lavinia Fontana, Zelfportret achter een spinet (1577)

Thema's

In de middeleeuwen: bijna alleen maar verhalen uit de Bijbel.

Late middeleeuwen: achtergrond wordt een landschap, 

figuren krijgen persoonlijke trekken

Onbekend, Christus draagt het kruis en kruisiging (1494)

religieuze stukken

diptiek        (di=2)

triptiek        (tri=3)

polyptiek    (poly=meer/veel)

link

Thema's

mythologie: 

verhalen uit Metamorfosen, door Ovidius (43 v.Chr.-?)

Titiaan, Venus van Urbino (ca. 1538)

excuus voor vrouwelijk naakt?

Thema's

historische gebeurtenissen,

heroïek

Benvenuto Cellini, Cosimo I de' Medici (1545)

veldslagen,

overwinningen,

belangrijke militairen (heroïek)

propaganda!!

Thema's

portretten

Lavinia Fontana, Portrait of Bianca degli Utili Maselli, holding a dog and surrounded by six of her children (ca. 1603-1605) 

- eerst op religieuze schilderijen

- later als autonoom portret (status!!)

'geretoucheerd' 

dure kleding

attributen / rekwisieten

link

Noord-Europa - uitvinding olieverf

betere schilderijen, 'fotografische weergave' 

Thema's

landschappen

Albrecht Altdorfer, The Battle of Alexander at Issus (1529) 

- eerst op religieuze schilderijen

- later als autonoom landschap

trend uit het noorden van Europa - protestantisme

landschap = Gods schepping

link

Noord-Europa - uitvinding olieverf

betere schilderijen, 'fotografische weergave' 

Typisch renaissance

geïdealiseerd (Instagram?)

steeds realistischer

- perpectief

- proportieleer

lijnperspectief

verkorting

Raphael, The Madonna of the Pinks (ca. 1506-1507)

Typisch renaissance

vroege renaissance

vanaf ca. 1400

hoogrenaissance

ca. 1475-1525

maniërisme

(proto-barok)

ca. 1520-1580

wetmatigheden oude klassieken

ontwikkeling lijnperspectief

Masaccio (1401-1428)

Sandro Botticelli (ca.1445-1510)

Donatello (1386-1466)

Lorenzo Ghiberti (1378-1454)

nog meer realisme

anatomie

wiskunde, ideale maatverhoudingen

Leonardo da Vinci (1452-1519) (sfumato)

Michelangelo Buonarroti (1475-1564)

Rafaël (1483-1520)

Titiaan

Giorgione

Plautilla Nelli

Sofonisba Anguissola

losmaken van regels

emotie, pers. expressie

verdere verfijning, technische perfectie

'gekunsteld, overdreven'

Michelangelo

Rosso Fiorentino

Pontormo

Tintoretto

Benvenuto Cellini

Verspreiding van de renaissance

Albrecht Dürer (1471-1528)

Studiereis naar Italië

Aandacht voor natuur en wetenschap,

zeer gedetailleerd werk.

Albrecht Dürer, Selbstbilnis (1500)

Verspreiding van de renaissance

Vlaanderen en Holland

Jan Gossaert

Lucas van Leyden

Cornelis Floris de Vriendt

Hans Vredeman de vries

Ook verspreiding via verwante koningshuizen en families

Karel V = Habsburgs & De'Medici en Gonzaga

Lucas van Leyden, De verloving (ca. 1527)

Kunst en levensbeschouwing

Symboliserende en historiserende voorstellingen       status van een vorst

Vorst vergelijkt zich met (goddelijke) figuren uit verhalen.

Kunst en esthetica

Elite streeft naar hoog beschavingspeil.

Breed ontwikkelde mens (uomo universale): Leonardo da Vinci, Michelangelo Buonarroti, Albrecht Dürer

Kunstenaar en opdrachtgever

Kerk en adel, rijke burgerij.

Heersers in onafhankelijke stadstaten: kunst = propaganda

Mecenas - beschermheer - motivatie: status en macht van het hof.

Kunstenaars reizen van hof naar hof.

Kunst en wetenschap

Eerste kunstacademie in Rome. (verzamelplaats voor kunstenaars, geen school)

Kunstenaars doen onderzoek om realiteit zo dicht mogelijk te benaderen. Anatomie, perspectief, atmosferisch perspectief en sfumato

Kunst intercultureel

Handelsreizen in en buiten Europa.

Reizen van kunstenaars en boekdrukkunst        verspreiding renaissance.

Exotische producten worden vastgelegd door kunstenaars en 

op deze manier ook weer gezien door andere kunstenaars.

Meer info? Kijk het filmpje!

Albrecht Dürer, Feldhase (1502)