Spreekwoorden en gezegden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Planning:

- Uitleg letterlijk en figuurlijk taalgebruik;

- Oefening;

- Opdrachten maken;

- Evalueren en vooruitkijken

Lesdoelen:

- Ik weet wat spreekwoorden en gezegden zijn;

- Ik kan in eigen woorden uitleggen wat het verschil is tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik.

Figuurlijk betekent dat je met woorden iets anders bedoelt dan je letterlijk zegt.

 

Letterlijk betekent dat je met woorden precies zegt wat je bedoelt.

Met de gebakken peren zitten.

1. Iets belangrijks, een kans mislopen.
2. Iets zeggen wat men niet had moeten zeggen.
3. Met de vervelende gevolgen van iets blijven zitten.

Men moet de dag niet prijzen voor het avond is.

1. Een leugen komt altijd uit.
2. Als de toestand ondraaglijk wordt, komt er vaak hulp.
3. Men moet niet uitgaan van succes als iets nog mis kan gaan.

Die het breed heeft, laat het breed hangen.

1. Wie veel geld heeft, kan ook veel uitgeven.
2. Wie te zachtzinnig optreedt, verergert juist het probleem.
3. Doodmoe zijn.

Het hoofd boven water houden.

1. Zich honderd procent, volledig inzetten om iets te bereiken.
2. Iedereen moet werken voor zijn brood.
3. Zich redden, niet ten onder gaan.

Het gaat niet over rozen.

1. Er heerst aldoor armoede.
2. Het gaat gepaard met problemen, het gaat niet probleemloos.
3. Iets belangrijks, een kans mislopen.

Uit de hand lopen.

1. Te ver gaan.
2. Zich scherp en vinnig verweren.
3. Erg lang duren.

De hand dicht mogen knijpen.

1. Overal tegenin gaan, dwars zijn.
2. Heel blij en dankbaar mogen zijn voor iets.
3. Genoegdoening krijgen.

Onder één hoedje spelen.

1. Samenspannen, samenzweren.
2. Een leugen komt altijd uit.
3. Armoede die niet opvalt.

De ene dienst is de andere waard.

1. Als iemand een ander helpt, doet diegene graag iets terug.
2. Nu beginnen de problemen.
3. Pas nadat iets is misgegaan, treft men maatregelen.

Een kind kan de was doen.

1. Ook als iets onmogelijk lijkt, kan het toch gebeuren.
2. Dat is heel gemakkelijk.
3. Overbodig werk doen.

Opdrachten maken

Werk aan de opdrachten  Woordenschat h2

Hij vat de koe bij de hoorns.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Is dit letterlijk of figuurlijk taalgebruik?

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Wat is geen voorbeeld van figuurlijk taalgebruik

1. Het zag zwart van de mensen
2. Ik vond het maar een mager cijfer
3. Mijn moeder zegt dat ik dat niet moet doen
4. Dat is niet iets om over naar huis te schrijven

Wat is een voorbeeld van figuurlijk taalgebruik?

1. Mijn kapper zit met haar handen in mijn haar.
2. De wedstrijd was onwijs spannend.
3. Onder de boom lag een dode vogel.
4. Ik zit met mijn handen in het haar.

0