Spelling P1 - hoofdletters en leestekens (G1a)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Spelling

Lesdoelen:

Je leert wanneer je een hoofdletter moet schrijven;

Je leert wanneer je een punt gebruikt;

Je leert wanneer je een uitroepteken gebruikt;

Je leert wanneer je een vraagteken gebruikt;

Je leert wanneer je een komma gebruikt;

Je leert wanneer je een dubbele punt gebruikt;

Je leert wanneer je een apostrof gebruikt.

Wanneer een hoofdletter?

• Begin van een zin;
• Bij namen (mensen - aardrijkskundige - merken);
• Officiële feestdagen;
• Historische gebeurtenissen;
• Instellingen, verenigingen of bedrijven;
• Titels van boeken, series, films, etc.

Wanneer geen hoofdletter?

• Dagen
• Maanden
• Seizoenen
• Windstreken
• Als de zin met een ' of getal begint;
• Woorden waarbij je niet meer aan de eigennaam denkt.

       Let op tussenvoegsels!

Toepassen van de theorie:

Geef antwoord op de vragen die hierna komen.

Met of zonder hoofdletter?

1. Pinksteren
2. pinksteren

Met of zonder hoofdletter?

1. Kerstkaart
2. kerstkaart

Met of zonder hoofdletters?

1. mevrouw Van Dijk
2. mevrouw van Dijk

Met of zonder hoofdletter?

1. Frans
2. frans

Met of zonder hoofdletter?

1. Aardrijkskunde
2. aardrijkskunde

Met of zonder hoofdletter?

1. de volkskrant
2. de Volkskrant

Met of zonder hoofdletter?

1. maandag
2. Maandag

Met of zonder hoofdletter?

1. December
2. december

Met of zonder hoofdletter?

1. Colaatje
2. colaatje

Leestekens

Welke leestekens
ken je al?

Waarom gebruiken we eigenlijk hoofdletters en leestekens?

Leestekens - de punt

Een punt gebruik je bij gewone zinnen, bij veel afkortingen en na een voorletter:

De winter begint op 21 december. Het meisje rent door het bos.
etc. (afkorting)

mevrouw F.P. Kikkert-Cazemier (twee voorletters)

Leestekens - vraagteken

Plaats na een vragende zin een vraagteken.

Doe jij de deur even open?
Wil je ook wat drinken?
Hoe laat ben je vandaag vrij?

Let op! Hij vroeg of ik op zijn feestje kwam. <- punt

Leestekens - uitroepteken

Een uitroepteken gebruik je na een uitroep, na een waarschuwing en na een bevel.

Te gek! We gaan op vakantie naar Thailand! (uitroep)

Pas op voor die auto! (waarschuwing)

Houd nog toch eens een keertje je mond! (bevel)

Let op! (bevel)

Leestekens - komma

Een komma gebruik je:

- tussen twee bijvoeglijke naamwoorden die van plek kunnen wisselen -> een mooie, rode Panda

- tussen de delen van een opsomming (Let op en  en of) -> rode, gele, blauwe en groene legosteentjes

- na een naam, aanhef of uitroep -> Hé, let eens op! en Benthe, ga je mee?

- voor een naam, aanhef of uitroep aan het eind van de zin -> Echt moeilijk, joh.

Leestekens - dubbele punt

De dubbele punt gebruik je voor een opsomming én bij een citaat:

Ik heb drie broertjes: Jan, Piet en Klaas. (opsomming)

Hij zei: 'Ik voel me prima.' (citaat)

Leestekens - apostrof

De apostrof gebruik je:

- om uitspraakproblemen te voorkomen

auto's - kiwi's - baby's 

Let op: sprays - bureaus (geen uitspraakprobleem)

- als je letters weglaat

's avonds (des avonds) - 't huisje (het huisje)

Géén hoge komma!

Leestekens - apostrof

De apostrof gebruik je ook:

- bij bepaalde verkleinwoorden: dvd'tje - baby'tje

- bij bepaalde bezitsvormen: Lars' speelgoed, opa's stoel

- bij achtervoegsels van afkortingen: vwo'er

Zie p. 150 van je boek

Toepassen van de theorie

Geef antwoord op de vragen die hierna komen.

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Stop daar onmiddellijk mee.
2. Stop daar onmiddellijk mee?
3. Stop daar onmiddellijk mee!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Hoe laat wil je eten.
2. Hoe laat wil je eten?
3. Hoe laat wil je eten!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Weet jij waar mijn bal is.
2. Weet jij waar mijn bal is?
3. Weet jij waar mijn bal is!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Volgende week heb ik een wedstrijd.
2. Volgende week heb ik een wedstrijd?
3. Volgende week heb ik een wedstrijd!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Kijk uit. Een auto.
2. Kijk uit! een auto.
3. Kijk uit. een auto!

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Dat is mooie lieve puppy
2. Dat is mooie, lieve puppy
3. Dat is mooie, lieve puppy.

In welke zin is het leesteken het beste gebruikt?

1. Kom binnen, Marieke.
2. Kom binnen Marieke
3. Kom binnen Marieke.
4. Kom binnen, Marieke

Evaluatie van de les

Heb je de lesdoelen behaald?

Je leert wanneer je een hoofdletter moet schrijven; 

Je leert wanneer je een punt gebruikt; 

Je leert wanneer je een uitroepteken gebruikt; 

Je leert wanneer je een vraagteken gebruikt; 

Je leert wanneer je een komma gebruikt; 

Je leert wanneer je een dubbele punt gebruikt; 

Je leert wanneer je een apostrof gebruikt.

Heb je de lesdoelen behaald?

1. Ja, ik heb alle doelen behaald.
2. Nee, ik heb nog niet alle lesdoelen behaald.
3. Nee, ik heb geen enkel lesdoel behaald.

Klaar?

Ga verder met je weektaak.