rouwverwerking

Verdriet, Verlies en rouwverwerking
1 / 33
suivant
Slide 1: Diapositive
GezondheidskundePraktijkonderwijsMBOLeerjaar 1

Cette leçon contient 33 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

Verdriet, Verlies en rouwverwerking

Slide 1 - Diapositive

Omschrijf kort in je eigen woorden wat rouw is?

Slide 2 - Question ouverte

2. Spreek je alleen van rouwen bij het verlies aan de dood?

Slide 3 - Diapositive

definities van rouw
  • Rouwen is jouw proces om jezelf aan te passen aan die totaal veranderde situatie. 
  • het totaal van gevoelens, gedachten en gedrag dat ontstaat ten gevolge van het permanent missen van iets of iemand dierbaars.
  • een combinatie van emotionele, mentale, lichamelijke, spirituele en gedragsmatige reacties op verlies  

Slide 4 - Diapositive

wat zijn zaken die de rouwreacties bepalen?

Slide 5 - Carte mentale

Kenmerken bepalend voor rouwreacties

  • de relatie met de overledene.
  • de leeftijd van de overledene.
  • de vooraf bestaande lichamelijke en geestelijke toestand van de rouwende (zelf ziek zijn, mentale sterkte, etc.)

Slide 6 - Diapositive

Symptomen en 4 dimensies
Psychisch domein:​

  • Depressie​
  • Angst​
  • Delier
  • Omgang met ziekte




Sociaal domein:
  • Eenzaamheid​
  • Financiële problemen​ 
  • Relationele problemen​ 
  • “Ik ben nog nodig”​
  • Contact met naasten
Fysiek domein:

  • Pijn​
  • Benauwdheid​/kortademigheid
  • Vermagering​
  • Vermoeidheid​
  • Onrust



Verwerkingsdomein:
  • Spiritueel lijden​
  • Zinloosheid​
  • Doodsangst​
  • Afhankelijkheid​
  • “Ik wil niet sterven

Slide 7 - Diapositive

rouw ondersteuning
Om zeker te weten of iemand in rouw is, in welke fase diegene zit of dat er hulp benodigd is, is het navragen en gedrag vergelijken met de situatie voor het verlies.

Slide 8 - Diapositive

Slide 9 - Vidéo

rouw model
Er bestaan verschillende manieren (modellen) die aangeven hoe een rouwproces verloopt. 
Deze modellen kunnen aangeven in welke fase men zit en welke zorg misschien nodig is.

Slide 10 - Diapositive

Kubler Ross model
Elisabeth Kübler-Ross onderscheidde in het rouwproces 5 fasen. Ze beschouwde rouw echter niet als een lineair proces, dat iedereen stap voor stap doorloopt. 
Bij iedereen verloopt het rouwproces anders. Sommige mensen slaan fasen over. Anderen blijven lang in één fase hangen of hernemen een eerdere fase. Ook verlieservaringen uit het verleden bepalen mee hoe iemand vandaag omgaat met rouw.


Slide 11 - Diapositive

Rouwproces
5 fasen rouwproces
1. De ontkenning
2. De opstandigheid, woede, agressie
3. Het marchanderen (onderhandelen)

4. De depressie
5. De aanvaarding



Slide 12 - Diapositive

Fase 1 De ontkenning
  • Bijna altijd aanwezig.
  • Ongeloof, 1e reactie: nee, dat kan niet waar zijn/'t zal wel loslopen/andere arts
  • Plannen op korte termijn maken/uitsloven, laten zien wat men nog kan.
= Psychologisch verdedigingsmiddel: men kan de waarheid nog niet aan

Kan later terugkomen als pat. de werkelijkheid weer even niet aankan
Gevoel uitschakelen met verstand : "iedereen gaat dood"



Slide 13 - Diapositive

Fase 2  De opstandigheid, woede, agressie
  • vragen als: waarom ik? waarom nu?
  • gevoel van machteloosheid
  • Zelfverwijt: had ik maar ……..
T.o.v. God
T.o.v. huisarts waarom niet eerder doorverwezen
t.o.v. familie

Slide 14 - Diapositive

3. Het marchanderen (onderhandelen)

  • als ik nog maar kan meemaken dat mijn dochter trouwt
  • als ik dat reisje nog maar kan maken
het verlangen te blijven leven is zo groot dat de stervende er letterlijk een prijs voor zou willen betalen
aanvaarding levenseinde, maar onder voorwaarden: 
  • als ik nog maar thuis kan zijn
pat. wil beloond worden voor zijn goede gedrag, probeert zo uitstel te krijgen
greep krijgen op eigen situatie
het geeft hem hoop (op uitstel)

Slide 15 - Diapositive

4. De depressie
2 soorten:
- terugwerkende: waardering van het leven dat bijna achter de rug is, maakt balans van leven op; zijn kinderen goed opgevoed, voldoende aandacht aan partner
- voorbereidende: weinig tot geen behoefte aan praten, angstdromen, prikkelbaarheid, veel huilen, gebrek aan eetlust enz.

Slide 16 - Diapositive

5. De aanvaarding

  • acceptatie dood zonder dat pat. depressief wordt/is
  • zieke trekt zich terug, steeds minder interesses
  • handdruk/blik belangrijk
  • nog wel verdriet, geen angst of boosheid meer
  • niet iedereen komt zover ……
  • patiënten die zover komen zijn vaak steun voor familie/bezoekers


Slide 17 - Diapositive

Slide 18 - Diapositive

gecompliceerde rouw
Als de verschillende fasen worden doorlopen maar er komt geen juiste afsluiting van het proces dan kunnen er complicaties optreden.
hierbij kan je denken aan depressie met alle bijkomende zaken van dien.

Slide 19 - Diapositive

anticiperende rouw
Men ziet het einde aankomen en kan zich voorbereiden.
Voordeel; er is tijd om waardig afscheid te nemen, dit kan de gevoelens verlichten.
Nadeel; bij snel overlijden kan het gevoel van in de steek gelaten worden optreden.

Slide 20 - Diapositive

Belangrijk bij rouw
- Rouw is geen stappenplan 
- Sommige mensen slaan fasen over
- Sommige mensen blijven lang in een fase hangen 


Slide 21 - Diapositive

 interventies 
  • verlies vaststellen en definiëren
  • stimulering tot uiting van gevoelens
  • begrip tonen
  • ondersteuning bij individuele coping strategieën
  • uitleg geven over de fase van rouw
  • stimulering van spirituele/ culturele/ religieuze uitingen
  • bied een luisterend oor aan

Slide 22 - Diapositive

....en de zorgverlener?
Als de zorgverleners geen emoties kunnen uiten kan dit leiden tot overbelasting en uiteindelijk tot uitval.
Jarenlang is hier weinig aandacht aan besteed.

Slide 23 - Diapositive

Rouw en verlies in verschillende culturen
Rouw reacties zijn niet universeel
Iedere mens/cultuur kijkt anders naar rouw en verlies

- Kennis hebben hierover is belangrijk omdat: 
      je mensen uit verschillende culturen verzorgt
      ieder mens andere rituelen en gebruiken heeft bij dit thema.

Slide 24 - Diapositive

Rituelen zijn:
  • Handelingen die emoties oproepen.
  • Vertrouwd voor bepaalde mensen
  • Komen vaak voort uit oude tradities
  • Geven aan dat het leven doorgaat. 

Slide 25 - Diapositive

Rituelen:
  • Bieden houvast
  • Helpen bij afscheid nemen
  • Scheppen ruimte om een nieuwe fase te starten.

Slide 26 - Diapositive

Welke rituelen ken je?

Slide 27 - Question ouverte

Verlies 
en 
Rouwverwerking

Slide 28 - Diapositive

Stelling 1:
Voor stervensbegeleiding heb je een opleiding nodig

Mee eens
Oneens

Slide 29 - Sondage

Stelling 2:
Het verlies van een ouder iemand is net zo erg als het verlies van een kind
Eens
Oneens

Slide 30 - Sondage

Stelling 3:
De arts hoeft niet altijd de waarheid te vertellen als hij weet dat de patiënt niet te genezen is.
Eens
Oneens

Slide 31 - Sondage

opdracht
ga naar de site van waardigheid en trots.
tips voor troost en rouwverwerking in het verpleeghuis
Download de toolbox afscheid en herdenken
Lees deze individueel door
haal er minimaal 2 rituelen uit die helpend kunnen zijn voor de mantelzorger die jullie niet doen.
licht dit toe.

Slide 32 - Diapositive

openhartig
neem per 2 tal een 6 tal kaartjes 
bespaal samen welke 2 kaartjes je wilt bespreken

plenaire terug koppeling

Slide 33 - Diapositive