2.10 Stinkend rijk? 3 VWO

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.10 - Stinkend rijk?

Waar gaat de naam van paragraaf 2.10 volgens jou over?

Lesdoelen

• Je kunt negatieve gevolgen van het winnen en gebruiken van fossiele brandstoffen noemen.
• Je begrijpt het verschil tussen conventioneel en niet conventionele brandstoffen.
• Je kunt beschrijven hoe schaliegas wordt gewonnen
• Je weet wat olie uit teerzand is.

Lesstart: Kennischeck 2.8+2.9

Wanneer is de basis voor aardolie gevormd?

1. Jura
2. Carboon
3. Precambrium
4. Holoceen

Wanneer is de basis voor steenkool gevormd?

1. Jura
2. Carboon
3. Precambrium
4. Holoceen

Steenkool

Aardolie

droog gas

nat gas

plankton

veen

warme zee

tropisch moeras

carboon

trias jura krijt

plooien en breuken door platentektoniek

Dagbouw

offshore

Is er in de toekomst meer verbruik van fossiele brandstoffen of minder? Waarom?

Gas in reservoir- gesteente

Gas in moeder- gesteente

onconventionele aardgas winning

Wat kenmerkt een ondoordringbare laag?

1. Weinig poriën
2. Veel poriën

conventionele reserve

50jaar? 100jaar?

niet-conventionele reserve

veel moeite, geld én energie 

Conventioneel vs. Onconventioneel

Conventioneel: De voorraad van een fossiele energiebron die aantoonbaar of vermoedelijk kan worden gewonnen met de tot nu toe gebruikelijke methoden en kosten.

Onconventioneel: De voorraad van een fossiele brandstof (teerzand, leisteenolie, gashydraat) die wat betreft vorm, zekerheid en economische en technische winbaarheid sterk afwijkt van de gangbare fossiele energiebronnen. Het kost daardoor buitengewoon veel moeite, geld én energie om deze olie te winnen. Bovendien komt er heel veel koolstofdioxide bij vrij, om het maar niet te hebben over de overige vervuiling en aantasting van natuurlandschappen. 

Schaliegas, zit vast in kleine zachte steen holtes

Water, zand en chemicaliën worden in de grond gespoten

Teerzand afgraving

Noem twee nadelen van (onconventionele) olie en gaswinning.

Nadelen

Landschap raakt aangetast (dagbouw)

Kost water en energie (onconventioneel nog meer)

Zorgt voor grondwatervervuiling

Aardbevingen

Ontsnapt ook gas bij winning -> direct broeikasgas

Wat is het verschil tussen onconventionele brandstoffen en conventionele? Leg uit in eigen woorden:

Huiswerk

2.9 moest ingeleverd zijn voor deze les.

2.10 maakwerk: 1, 3 t/m 7, 10

Hier kan je ook nog tijdens komende les 

aan werken!