Inleiding recht P1 - H6

• Recht
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 6

Leerdoelen van dit hoofdstuk:

 

• Je kunt het verschil uitleggen tussen privaatrecht en publiekrecht.
  
• Je kunt herkennen welke rechtsgebieden tot het privaatrecht en publiekrecht behoren.
• Je kunt uitleggen wat formeel recht en wat materieel recht is.
• Je kunt het verschil uitleggen tussen dwingend recht en regelend recht.

Laat de studenten het schema van de tweede les erbij pakken en het schema aanvullen met de tekst die in het witte vlak staat. Dit zijn ezelsbruggetjes om het onderscheid goed te kunnen maken. 

Privaatrecht

• De belangrijkste privaatrechtelijke regels zijn te vinden in het Burgerlijk Wetboek (BW);
• Het Burgerlijk Wetboek is verdeeld in verschillende boeken (boek 1 t/m 10);
• In ieder boek staan onderwerpen bij elkaar.
  
  Bijvoorbeeld: boek 1 BW bevat het personen- en familierecht, boek 2 BW het rechtspersonen recht, boek 4 BW het erfrecht enzovoorts. 

Publiekrecht

• Juridische relatie tussen:
• a) overheid en burgers
• b) overheden onderling;
• Overheid handelt vanuit het algemeen belang
• -->beslissing die voor de hele samenleving van belang is.
• --> burger of bedrijf heeft die bevoegdheid niet.

Materieel recht

Beschrijft:

Rechten

Plichten

Geboden

Verboden

Iets wat je toekomt

(recht op studiefinanciering)
Iets wat je moet doen
(plicht om te betalen als je iets koopt)
Gedraging die je moet doen
(moet stoppen voor rood stoplicht)

Gedraging die je niet mag doen
(mag niet stelen)

 Vindplaatsen van materieel recht

• in Burgerlijk Wetboek  staat materieel recht van het privaatrecht
• in Wetboek van Strafrecht, Opiumwet en de Wegenverkeerswet staat materieel recht van het strafrecht 
• in Wet inkomstenbelasting 2001,  de Gemeentewet en de Vreemdelingenwet  staat materieel recht van het bestuursrecht 

Formeel recht

Beschrijft de handhaving van het materieel recht; 

Hoe kan je jouw recht halen?

Welke straf of sanctie kan worden opgelegd? 

Het formele recht geeft regels als een recht, een plicht of een gebod niet is uitgevoerd én wanneer een verbod is overtreden.

Wordt ook wel procesrecht genoemd!

Vindplaatsen van het formeel recht

• in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering staat het              formeel recht van het privaatrecht
• in het Wetboek van Strafvordering  staat het formeel recht van het strafrecht 
• in de Algemene wet bestuursrecht staat het formeel recht van het bestuursrecht 

Dwingend recht

Dwingend recht zijn wettelijke bepalingen waar je je aan moet houden. Zij bepalen hoe je je moet gedragen. Dit geldt niet alleen voor burgers, maar ook bedrijven en overheden. Je mag niet afwijken van dwingend recht. 

Bijvoorbeeld: 

• Artikel 6:7 Algemene wet bestuursrecht (beroepstermijn 6 weken)
• Regel uit Wegenverkeerswet: bestuurders moeten rechts op de weg rijden
• Regel uit Wetboek van Strafrecht: je mag andermans spullen niet stelen

Regelend recht

Regelend recht zijn regels waar je wél vanaf mag wijken. Dit wordt ook wel aanvullend recht genoemd. Wordt ook gebruikt als vangnet: als er niks wordt afgesproken, kan je teruggrijpen op regels van regelend recht. 

Het vermogensrecht bestaat grotendeels uit regelend recht. 

Bijvoorbeeld:
Artikel 6:41 BW (plaats van levering als dit niet is afgesproken)